"ေဆးရံုမွာ ဟစ္တိုင္ ထားၾကမလား"

by Maung Maung Oo (Notes) on Saturday, June 8, 2013 at 10:16am

"ေဆးရံုမွာ ဟစ္တိုင္ ထားၾကမလား"

ေဟာ .. ေရးစရာ မရွိေတာ့ဘူးလား။ ဆရာ၀န္ေတြ အေၾကာင္းေရးလိုက္ေလ -လို႔ ေျပာရမတတ္ မီဒီယာေတြမွာ အပါတ္တိုင္း ပါေနတယ္။
၄.၆.၂၀၁၃ ထုတ္ ေၾကးမံႈသတင္းစာ စာမ်က္ႏွာ ၁၀ မွာပါတဲ့သတင္းတဲ့။


https://www.facebook.com/photo.php?fbid=4189245948717&set=a.4152590632357.1073741825.1811656050

(ကေလးက ေရာဂါလကၡဏာျပလာမွ ေဆးထိုးတာ မသက္သာဘူး)
ေဆးပညာ ကိုယ္က်င့္တရား Medical Ethics အရ လူန႔ာအက်ိဳးကို ေဆာင္ရြက္ရပါတယ္။ (Beneficence) လို႔ ေခၚပါတယ္။ Ko Kyaw Zaw Naing ေရးထားသလို

[Ko Kyaw Zaw Naing  . . . . .(၁) ေျမြကိုက္ခံရသည့္လူနာအား ေျမြဆိပ္ေျဖေဆး အခ်ိန္မီမထိုးလွ်င္ အသက္ဆံုးရံႈးႏိုင္ပါသည္။
(၂) အမွန္တကယ္ေျမြကိုက္ခံရျခင္းမဟုတ္ဘဲ ေျမြဆိပ္ေျဖေဆးထိုးမိလွ်င္လည္း အသက္ဆံုးရံႈးႏိုင္ပါသည္။ -----------]

  ဒီလို ခ်င့္ခ်ိန္ေဆာင္ရြက္တာဟာ လူန႔ာအက်ိဳးေဆာင္ရြက္တာပါ။ ေဆးတိုင္း Shock ျဖစ္နိဳင္ရတဲ့အထဲ  ေျမြဆိပ္ေျဖေဆးထဲမွာ Protein ျမင္းရဲ ႔ အသားဓာတ္ေတြ ပါေနတဲ့အတြက္ Shock ရနိဳင္ပါတယ္။

ေနာက္တစ္ခ်က္က ေျမြဆိပ္ေျဖေဆး ရွားေနတာပါ။ ဒီအတြြက္ မေသခ်ာပဲ ေျမြဆိပ္ေျဖေဆးကို သံုးလိုက္မိရင္ တကယ္ကိုက္ခံရတဲ့ ေနာက္လူနာ လာရင္ ကုစရာ မရွိပဲ ျဖစ္သြားနိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရွားပါးတဲ့ ေဆး၊ Aircon ခန္း၊ စက္ နဲ႔ ယုတ္ဆြအဆံုး ေဆးပညာသည္လူသားေတြကို အသံုးျပဳရာမွာ လူနာအမ်ားၾကီးထဲက အသင့္ေတာ္ဆံုးလူနာ အေအာင္ျမင္နိဳင္ဆံုးလူနာကို ေရြးသံုးရပါတယ္။ ဒါကို Justice လို႔ ေဆးပညာကိုယ္က်င့္တရားက ေခၚပါတယ္။ ကိုေက်ာ္ေဇာနိဳင္က ဒီလိုေရးပါတယ္။

[Ko Kyaw Zaw Naing . . . . (၃) ေျမြဆိပ္ေျဖေဆးသည္ အကန္႔အသတ္ျဖင့္သာ ရွိပါသည္။ မေသခ်ာေသာလူနာအား ထိုးေပးၿပီး၍ ေဆးကုန္သြားခ်ိန္ အမွန္တကယ္ေျမြကိုက္ခံရသည္ေသခ်ာေသာ လူနာေရာက္လာပါက ထိုင္ၾကည့္ေနရံုသာ ရွိပါသည္ --------------]

(အဲဒီက်မွ ေက်ာက္ကပ္ေကာင္းေအာင္ ဆီးသြားေအာင္ ေဆးထိုးတယ္။)
ဆိုလိုတာက ကုသမွု ေနာက္က်တယ္လို႔ ဆိုခ်င္တာ။ တကယ္ေတာ့ ေျမြေပြးကိုက္လူနာမွာ ဆီးေဆးထိုးလို႔သာ ဆီးသြားမယ္၊ ေက်ာက္ကပ္ေကာင္းေအာင္ ေဆးထိုးလို႔ ရခဲ့မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ ေဆးပညာသည္ေတြ လက္ပိုက္ၾကည့္မေနပါဘူး။ ဆီးေဆးဟာ ေက်ာက္ကပ္ ပ်က္ဆီးတာကို ကုေသာ ေဆးမဟုတ္ပါ။ ဆီးေဆးဆိုတာ ဆီးသြားေအာင္ လုပ္ေပးေသာ ေဆးပါပဲ။ ဒါေတာင္ အဲဒီဆီးေဆးဟာ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္ေနေသာ လူနာမွာ အစြမ္းမျပနိဳင္ေတာ့ပါ။ ဆီးသြားေစမယ္ မဟုတ္ပါ။ ေျမြကိုက္လူနာမွာ ဆီးေဆးနဲ႔ ကယ္တင္နိဳင္တယ္လို႔ သက္ေသျပထားတာ မရွိေသးေသာ္လည္း က်ေနာ္တုိ႔ သံုးႀကည့္ေနတဲ့ သေဘာပါဘဲ။ တကယ္တမ္း ဆီးေဆးထိုးမယ္ဆိုရင္ လူနာ ေသြးေပါင္မွန္ရမယ္။ ဆီးေဆးက ေသြးေပါင္က်တတ္တယ္ေလ။ ဆီးေဆးထိုးကုလို႔ ရမယ္ဆိုရင္ ေက်ာက္ကပ္မေဆးဘဲ ဆီးေဆးထိုးကုၾကေတာ့မွာ ေပါ့ဗ်ာ။

ေဆးရံုေရာက္ျပီးေတာ့ ဒီလူနာကို က်ေနာ္တို႔ ေဆးပညာသည္ေတြက လက္ပိုက္ၾကည့္ေနမယ္ ထင္ပါသလား။ ေသြးခဲမခဲ နာရီနဲ႔ အမွ်ေဖာက္စစ္ၾကည့္ေနမယ္။ ဆီးထဲမွာ အသားဓာတ္ပါမပါ ဆီးစစ္ၾကည့္ေနမယ္။ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ေသြးခုန္ႏွုန္းေတြ ေစာင့္ၾကည့္ေနမယ္။ လိုအပ္တဲ့ Antiobiotics လိုေဆးေတြ  ေပးေနမယ္။ ေက်ာက္ကပ္ပ်က္စီးမွဳ Potassium တက္လာမွဳေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ကုသေနမယ္။ ဒီလို ႀကိဳးစားေနတာ လူနာေတြ သိမယ္လို႔ ေဆးေလာကသား ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား မသိစိတ္ထဲမွာ ထင္ေနၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့လုပ္ေနက် ေဆးေလာကသားေတြမွာ ဒီအေၾကာင္းေတြဟာ ထမင္းစားေရေသာက္ ျဖစ္ေနေပမယ့္ လူနာေတြ ဘယ္သိမလဲ။ လူနာမေျပာနဲ႔    ေနာက္ဆံုးႏွွစ္ ေဆးေက်ာင္းသားေတြေတာင္ သိတာမွ မဟုတ္တာ (သက္ေသကေတာ့ FP 2 စာေမးပဲြ Snake bite အေျဖလႊာေတြပါပဲ။)။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အစြမ္းကုန္ ကုသေပးေနလ်က္နဲ႔ လူနာဖက္က မေက်မနပ္ျဖစ္ျပီဆိုတိုင္း Communication Failure ရွိေနျပီလို႔ ယူဆရန္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူနာရွင္ဆိုတာ အပူသည္ေတြ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သြားေျပာတဲ့ စကားေတြကို မွတ္မိတာမ်ိဳး မဟုတ္ဘူး။ ဒီႀကားထဲ ၾကားရတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြက သူတို႔ ဘ၀မွာ တစ္ခါမွ မၾကားဘူးတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ။ ဒါေၾကာင့္ အေနာက္နိဳင္ငံေဆးေက်ာင္းေတြမွာ Communication Skill ထည့္သင္တယ္၊ စာေမးပဲြမွာ ထည့္ေမးတယ္။။ အဲလို မသင္ခင္ ေရွးေခတ္က သူတို႔ ဆရာ၀န္ေတြလည္း က်ေနာ္တို႔ိုပဲ ၀ိုင္းသမတာ ခံခဲ့ရဘူးတယ္။

ကဲ- ဘာပဲ ေျပာေျပာ။ Service ေပးတဲ့ က်ေနာ္တို႔ဘက္က မွန္တာလုပ္ေသာ္လည္း Customer က အေၾကာင္းတစ္စံုတစ္ရာေၾကာင့္ မေက်နပ္ဘူး ဆိုပါေတာ့။ ဒီအခြန္ထမ္းျပည္သူေတြမွာ ကုန္းေအာ္စရာ ဟစ္တိုင္က မရွိ။ ဒီေတာ့ ေျပာင္းလာတဲ့ေခတ္ လြတ္လပ္လာတဲ့ မီဒီယာေလာကကို အားကိုးေတာ့တယ္။ မီဒီယာေလာကသားေတြကလည္း ဒီလို သတင္းမ်ိဳး ေပးစာမ်ိဳးကို အငမ္းမရ ထည့္ေပးေတာ့တယ္။ ဒီလို မီဒီယာက ကုန္းေအာ္တာေတြ နည္းသြားေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္မလဲ။ ဒီလိုပဲ မီဒီယာေလာကသားေတြနဲ႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ေနေတာ့မလား။

 ယူေကမွာ အခြန္ထမ္းျပည္သူေတြက က်န္းမာေရး ၀န္ေဆာင္မွဳေတြကို မေက်နပ္ရင္  တိုင္နိဳင္တဲ့ ေနရာေတြ ေဆးရံုေတြမွာ ထားတယ္။ ပထမအဆင့္က NHS complaints procedure တဲ့။ မေက်နပ္ရင္ Care Quality Commission လို တျခားနည္းလမ္းေတြ ရွိေသးတယ္။ က်န္းမာေရး၀န္ထမ္းေတြကို မယံုဘူး၊ သူတို႔နဲ႔ မရွင္းခ်င္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ Third party ျဖစ္တဲ့ The Parliamentary and Health Service Ombudsman ရွိတယ္။ ဒီလိုလမ္းေတြ ဖြင့္ေပးထားရင္ မီဒီယာမွာ ဖြစရာ မလိုေတာ့ဘူးေပါ့။ ဒါဆို က်ေနာ္တို႔ေရာ MOH complaint procedure ေတြ Private Health Service Complaint Procedure ေတြထားသင့္ျပီလို႔ မထင္ဘူးလား။

က်မ္းကိုး
http://en.wikipedia.org/wiki/Healthcare_in_England
http://www.nhs.uk/choiceinthenhs/rightsandpledges/complaints/Pages/AboutNHScomplaints.aspx

မွတ္ခ်က္ ။ . . ။ အထက္ပါ အၾကံျပဳခ်က္သည္ မေလာက္ေလး မေလာက္စား ပံုပံုဦးဧ။္ အိုင္ဒီယာသာ ျဖစ္ပါသျဖင့္ အမွန္တကယ္ မေဆာင္ရြက္သင့္ေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။
ေမာင္ေမာင္ဦး