09.07.2012 ေန႔ဖတ္ရန္သတင္းမ်ား

by Myanmar Journal on Sunday, July 8, 2012 at 5:11pm ·

ေနတိုးအလြန္ အာဖဂန္အတြက္ ၁၆ ဘီလ်ံ အကူအညီ

အဂတိလိုက္ စားမႈေတြကို အေသအခ်ာ တိုက္ဖ်က္ ပါမယ္လို႔ အာဖဂန္ သမၼတ ခါဇိုင္းက ကတိေပးခဲ့

အာဖဂန္နစၥတန္ ႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အလႉရွင္ အစည္းအေဝးမွာ အရပ္ဖက္ အတြက္ အကူအညီ အျဖစ္ ေဒၚလာ ၁၆ ဘီလ်ံ အကူအညီ ေပးဖို႔ တိုက်ိဳၿမိဳ႕မွာ က်င္းပတဲ့ အလႉရွင္ အစည္းအေဝးကို တက္ေရာက္ လာသူေတြက ကတိျပဳခဲ့ ၾကပါတယ္။

အလႉရွင္ ညီလာခံကို တက္ေရာက္လာတဲ့ ႏိုင္ငံ ၇၀ က ထည့္ဝင္ဖို႔ ကတိျပဳတဲ့ ေဒၚလာ ၁၆ ဘီလ်ံ ဆိုတာဟာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္မွာ ေနတိုး ေျမာက္အတၱလန္တိတ္ စာခ်ဳပ္အဖြဲ႕ဝင္ေတြ ထြက္ခြာ သြားတဲ့ အခါ ႏိုင္ငံ တည္ၿငိမ္ဖို႔နဲ႔ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး ေဆာင္႐ြက္ဖို႔ အတြက္ သက္သက္ အသုံးျပဳရေအာင္ လက္ရွိ တာလီဘန္ သူပုန္ေတြကို ႏွိမ္ႏွင္းေနတဲ့ စစ္အသုံးစား ရိတ္ ၄ ဘီလ်ံ ေက်ာ္ အျပင္ အပို ေဆာင္းၿပီး ေပးလိုက္တာပါ။

ဒါေပမယ့္ အဂတိလိုက္စားမႈနဲ႔ နာမည္ဆိုးလွတဲ့ အာဖဂန္နစၥတန္မွာ ဒီေငြေတြ အေဟာသိကံ ျဖစ္ကုန္မွာကိုေတာ့ အလႉရွင္ေတြက စိုးရိမ္ၾကပါတယ္။

အာဖဂန္သမၼတ ဟာမစ္ခါဇိုင္းကေတာ့ အဂတိလိုက္ စားမႈေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ တိုက္ဖ်က္ ပါမယ္လို႔ ဒီညီလာခံမွာ ကတိျပဳခဲ့ပါတယ္။ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းက ေတာ့ အဂတိ လိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးကို ကတိျပဳယုံနဲ႔ မလုံေလာက္ဘဲ ေကာင္းမြန္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ရွိေရး၊ တရားဥေပဒ စိုးမိုးေရး၊ လူ႕အခြင့္အေရး၊ အလုပ္အကိုင္ ရရွိေရး၊ လူမႈဘဝ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး စတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ အတူ ယွဥ္တြဲၿပီး ေဆာင္႐ြက္ဖို႔ လိုေနတယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ကလည္း အလားတူ ဆိုခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေပးအပ္တဲ့ ရံပုံေငြေတြကို အလြဲသုံးစား မလုပ္ေအာင္ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာဖို႔လည္း စီစဥ္ ထားပါတယ္။

အဂတိ လိုက္စားမႈအျပင္ အာဖဂန္နစၥတန္ရဲ႕ အနာဂတ္ အေပၚ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ ေနာက္တခု ကေတာ့ ႏိုင္ငံ လုံၿခဳံေရးပါ။ လက္ရွိ အာဖဂန္ လုံၿခဳံေရးမွာ အဓိက ပါဝင္ေနတဲ့ ေနတိုးတပ္ဖြဲ႕ေတြဟာ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ႏွစ္လယ္ပိုင္း က်ရင္ အာဖဂန္ တပ္ဖြဲ႕ေတြ လက္ထဲကို လုံၿခဳံေရး တာဝန္ေတြ လုံးဝ လႊဲေျပာင္းေတာ့မွာ ျဖစ္ၿပီး တပ္ေတြကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ အကုန္မွာ ျပန္႐ုပ္သိမ္းေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

နည္းပညာနဲ႔ ေလ့က်င့္ေရး ပိုင္းဆိုင္ရာ အကူညီေတြကိုေတာ့ ဆက္ၿပီး ေပးေနဦးမွာပါ။ အေမရိကန္က ဆိုရင္ အာဖဂန္ကို ေနတိုး အဖြဲ႕ဝင္ မဟုတ္တဲ့ မဟာမိတ္ႏိုင္ငံ အျဖစ္ မၾကာေသးခင္ကပဲ အသိ အမွတ္ ျပဳခဲ့ ပါတယ္။

လုံၿခဳံေရးကို ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္တယ္ပဲ ထားဦး၊ အာဖဂန္ကို ေရရွည္ ထူေထာင္ေရး အတြက္ အမ်ားႀကီး ေဆာင္႐ြက္ စရာေတြ ရွိေနပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာ ဆိုရင္ အာဖဂန္နစၥတန္ရဲ႕ အမ်ိဳးသား အသားတင္ ထုတ္လုပ္မႈ GDP တန္ဖိုး စုစုေပါင္းရဲ႕ ၉၅ ရာႏႈန္းကို ကမၻာ့ဘဏ္ရဲ႕ရန္ပုံေငြေတြက ရေနတာပါ။

ဒီအေျခအေနေၾကာင့္ အာဖဂန္နစၥတန္ကို လမ္းလြဲ မသြားေအာင္ ျပန္စိစစ္သုံးသပ္ဖို႔ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ က်ရင္ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံမွာ အလႉရွင္မ်ား အစည္းအေဝးကို ေနာက္တႀကိမ္ က်င္းပ ဖို႔ စီစဥ္ ထားပါတယ္။

ေဆြးေႏြးပြဲကို ျမန္မာႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰ ေမာင္လြင္လည္း တက္ေရာက္

အာဆီယံနဲ႔ လူ႕အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ ေဆြးေႏြး

အေရွ႕ေတာင္ အာရွ ႏိုင္ငံမ်ား အသင္း အာဆီယံ အဖြဲ႕ဝင္ ႏိုင္ငံေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးေတြ ဟာ တနလၤာေန႔မွာ စတင္မယ့္ ထိပ္သီး အစည္းအေဝးပြဲ မတိုင္ခင္ တနဂၤေႏြေန႔ ညေနပိုင္းက ကေမၻာဒီယား ႏိုင္ငံ ဖႏြန္ပင္ၿမိဳ႕မွာ အာဆီယံ လူ႕အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ AICHR ကိုယ္စားလွယ္ ေတြနဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒီႏွစ္ကုန္ေလာက္မွာ ထြက္လာဖို႔ ရွိတဲ့ အာဆီယံ လူ႕အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္း မူၾကမ္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြး ခဲ့ၾကရာ၊ ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရး စည္းမ်ဥ္း စည္းကမ္းေတြ အတိုင္း အာဆီယံက အသိအမွတ္ ျပဳေရးကို အဓိက ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ္လို႔ အဖြဲ႕ဝင္ အႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားဟာ သူတို႔ႏိုင္ငံ သူတို႔ေဒသရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ ျပဌာန္းထားခ်က္ အတိုင္း လူ႕အခြင့္အေရး အကာကြယ္ေပးမႈေတြကို ဆက္လက္ ေဆာက္႐ြက္ၾကမယ့္ပုံ ရွိေနတယ္လို႔ အကဲခတ္ေတြက ေျပာပါတယ္။

အာဆီယံ ေဆြးေႏြးဖက္ ႏိုင္ငံေတြလည္း တက္ေရာက္မယ့္ တနလၤာေန႔ စတင္မယ့္ ထပ္သီး ေဆြးေႏြးပြဲမွာေတာ့ ေတာင္တ႐ုတ္ ပင္လယ္က ေရပိုင္နက္ အျငင္းပြားေနတဲ့ ကိစၥရပ္ကို အဓိက ေဆြးေႏြးၾကဖို႔ရွိပါတယ္။

ဒီကိစၥရပ္ဟာ ေဒသတြင္း လုံၿခဳံေရး အတြက္ စိန္ေခၚမႈ တရပ္ ျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔ အာဆီယံ အဖြဲ႕ အတြင္းေရးမႉး ဆူရင္ ပစ္ဆုဝမ္က ေျပာပါတယ္။

ရခိုင္ပဋိပကၡ လပတ္လည္က်င္းပ

ရခိုင္ျပည္မွာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡအတြက္ တလျပည့္အျဖစ္ တၿမိဳ႕လုံးနီးပါး သာသနာ႔အလံ လႊင့္ထူၿပီး ေသသူေတြကို အမွတ္ရၾက

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္လ ၈ ရက္က စတင္ခဲ့တဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕က မီး႐ႈိ႕မႈေတြ၊ သတ္ျဖတ္မႈေတြရဲ႕ တလျပည့္ အထိမ္းအမွတ္ကို ရခိုင္ျပည္နယ္ရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ စစ္ေတြ ၿမိဳ႕မွာ ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ တၿမိဳ႕လုံးမွာ သာသနာ႔ အလံေတြ စိုက္ထူလို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ တလက ကြယ္လြန္သြားခဲ့တဲ့ ရခိုင္ အမ်ိဳးသားေတြကို ေအာက္ေမ့ သတိရတဲ့ အမွတ္တရအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ၾကတာပါလို႔ RNDP ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီက စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဦးေအာင္မရေက်ာ္က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

တၿမိဳ႕လုံးနီးပါးက အိမ္ေတြမွာ သာသနာ႔အလံကို လႊင့္ထူၾကသလို လမ္းေပၚမွာ သြားလာေနတဲ့ စက္ဘီး၊ ဆိုကၠား ဆိုင္ကယ္နဲ႔ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္ေတြမွာလည္း ခ်ည္ေႏွာင္ထားတယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ ရခိုင္ေတြဟာ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြမို႔ ဒီလို သာသနာ႔အလံကို လႊင့္ထူၾကသလို ေသသူေတြအတြက္ ရည္စူးၿပီး ဆြမ္းသြပ္တာ၊ အမၽွေဝတာေတြဟာလည္း ရခိုင့္ဓေလ့ပဲလို႔ စစ္ေတြ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္အမတ္က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္မွာ အေျခစိုက္တဲ့ ကုလသမဂၢနဲ႔ အစိုးရ မဟုတ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပတယ္ ဆိုတဲ့ သတင္းေတြလည္း ထြက္ေပၚ ေနတာမို႔ အဲဒီ အေၾကာင္းကို ေမးတာကိုေတာ့ အဲဒီလို ဆႏၵျပမႈေတြ မရွိပါဘူးလို႔ ဦးေအာင္မရေက်ာ္က ေျပာပါတယ္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕နဲ႔ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕ကို ဇူလိုင္ ၇ ရက္ကေတာ့ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရ ဦးေ႐ႊမန္းနဲ႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္တခ်ိဳ႕ သြားေရာက္ ေလ့လာခဲ့သလို လႊတ္ေတာ္ အမတ္ေတြရဲ႕ ေန႔တြက္ ခံစားခြင့္ သုံးရက္စာကိုလည္း ေငြက်ပ္ သိန္းရာနဲ႔ခ်ီၿပီး လႉဒါန္းခဲ့ၾကပါတယ္။

စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာေတာ့ ဒီကေန႔ ဇူလိုင္ ၈ မွာ သာသနာ႔အလံေတြ လႊင့္ထူလို႔ လြန္သူေတြအတြက္ အထိမ္းအမွတ္ပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့တာကလြဲလို႔ အေျခအေနေတြကေတာ့ ေအးေဆး တည္ၿငိမ္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

အာဖဂန္ တိုးတက္ဖို႔ ႏိုင္ငံတကာက ဆက္ကူညီသြားမယ္

အာဖဂန္ကို ႏိုင္ငံတကာက ဆက္ကူညီသြားမယ္

ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ တိုက်ိဳၿမိဳ႕ေတာ္ မွာ က်င္းပေနတဲ့ အဆင့္ျမင့္ အစည္းအေဝးကို တက္ေရာက္ လာၾကတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ဝင္ေတြက အာဖဂန္ နစၥတန္ ႏိုင္ငံအတြက္ ကူညီေရး ရန္ပုံေငြ ေဒၚလာ ၁၆ ဘီလီယံ ေလာက္ ရႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမၽွာ္လင့္ ေနၾကပါတယ္။

ဒါကိုၾကည့္ရင္ အာဖဂန္က ေနတိုး ဉီးေဆာင္တဲ့ တပ္ဖြဲ႕ေတြ ထြက္သြားေတာ့မယ့္ ၂၀၁၄ ေနာက္ပိုင္း အထိ ကာဘူးလ္ အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ အေထာက္အပံ့ေတြ ရေနဉီးမယ့္ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဒီအကူေငြ ေတြရရွိေရးမွာ ႀကဳံေတြေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြထဲက တခုက အာဖဂန္ နစၥတန္ ႏိုင္ငံအတြင္းက အဂတိ လိုက္စားမႈေတြ နဲ႔ပတ္သက္လို႔ အလႉရွင္ ႏိုင္ငံေတြက စိုးရိမ္ ေနၾကတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ အစည္းအေဝးကို တက္လာၾကတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ေတြ က အာဖဂန္ အစိုးရဆီက ႏိုင္ငံအတြင္း အဂတိ လိုက္စားမႈ ပေပ်ာက္ေရး အစီအစဥ္ သစ္ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အာမခံခ်က္ တခုခု ရဖို႔ကို ေမၽွာ္လင့္ ေနၾကပါတယ္။

ဇူလိုင္ ၇ လႈပ္ရွားမႈ သတင္း မထုတ္ျပန္ဖို႔ ၫႊန္ၾကား

7 July အထိမ္းအမွတ္ သတင္းဟာ ထိရွလြယ္တဲ့ သတင္းမ်ိဳး ျဖစ္တာေၾကာင့္ စာေပစိစစ္ေရးက ပိတ္ပင္

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၇ ရက္ေန႔က ေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈကို ၿဖိဳခြဲခဲ့ၿပီး ေနာက္တေန႔မွာ သမဂၢ အေဆာက္အဦးကို ၿဖိဳခ်ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၅၀ ျပည့္ သတင္းနဲ႔ လႈပ္ရွားမႈေတြကို မထည့္ဖို႔ စာေပစိစစ္ေရးက ျပည္တြင္းထုတ္ သတင္း ဂ်ာနယ္ေတြ ကို ၫႊန္ၾကားထား ပါတယ္။

ျပန္ၾကားေရး ဝန္ႀကီးဌာန လက္ေအာက္မွာ ရွိေနဆဲ ျဖစ္တဲ့ စာေပစိစစ္ေရးက ဒီသတင္းဟာ ထိရွလြယ္တဲ့ သတင္းမ်ိဳး ျဖစ္တာေၾကာင့္ မထည့္ဖို႔ ၫႊန္ၾကားထားတာ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဇြန္လအကုန္ပိုင္း ကတည္းက ဆဲဗင္း ဂ်ဴလိုင္ အခမ္းအနား လုပ္မယ္ဆိုလို႔ ႀကိဳၿပီး စာေပစိစစ္ေရးကိုတင္ေတာ့ အဲဒီ အသတင္းကို ဆိုင္းငံ့ေပးထားဖို႔ ဖုန္းဆက္ အေၾကာင္းၾကား လာေၾကာင္း ဆဲဗင္းေဒး ဂ်ာနယ္ အမႈေဆာင္ အယ္ဒီတာ ကိုအားမန္က ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။

ႏိုင္ငံထဲမွာ လၽွပ္စစ္မီးကိစၥနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္က ျပႆနာေတြလည္း ရွိေနတာမို႔ အခုလို သတင္းမ်ိဳး အစိုးရ အေနနဲ႔ မထုတ္ျပန္ ေစခ်င္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ သူက သုံးသပ္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္လည္း ဒုတိယ အပတ္ထဲမွာ ဒီသတင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပုံႏွိပ္ၿပီးသား ျဖစ္ေနလို႔ ထုတ္လိုက္တယ္လို႔ ကိုအားမန္က ေျပာပါတယ္။

စာေပစိစစ္ေရးကို ဖ်က္သိမ္းေတာ့မယ္လို႔ သတင္းေတြ ထြက္ေနေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္ေတာ့ ဂ်ာနယ္ေတြအေနနဲ႔ ပုံမွန္အတိုင္း ဆက္လက္ ေဆာင္႐ြက္ ေနရဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ သူကဆိုပါတယ္။

ပံုႏွိပ္ဥပေဒသစ္ လႊတ္ေတာ္တြင္ တင္ျပ ေဆြးေႏြးေတာ့မည္

By ကိုရဲေက်ာ္ေအာင္

• အခုတႀကိမ္ က်င္းပေနတဲ့ စတုတၳအၾကိမ္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပံုႏိွပ္ဥပေဒ ေနရာမွာ အစားထိုးမယ့္ ပံုႏွိပ္ဥပေဒသစ္ကို တင္ျပ ေဆြးေႏြးမွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီ ပုံႏွိပ္ ဥပေဒသစ္နဲ႔ အဲဒီအထဲမွာပါတဲ့ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ ဖြဲ႔စည္းေရး ကိစၥေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူတုိ႔အေနနဲ႔ ႀကိဳတင္ သိခြင့္မရဘူးလုိ႔ စာနယ္ဇင္း သမားေတြက ေထာက္ျပ ေျပာဆုိေနၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကုိေတာ့ ဆက္သြယ္ စုံစမ္းထားတဲ့ ကုိရဲေက်ာ္ေအာင္က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ကေန သတင္းေပးပုိ႔ထားပါတယ္။

စတုတၳအၾကိမ္ လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀း က်င္းပေနစဥ္မွာ ပံုႏွိပ္ဥပေဒ (press law) ကို ခ်ျပ ေဆြးေႏြးႏိုင္ဖို႔အတြက္ သက္ဆိုင္ရာ ၀န္ၾကီးဌာန ကေန အစိုးရအဖြဲ႔ကို မူၾကမ္းတင္ျပထားၿပီး အစိုးရအဖြဲ႔က အတည္ျပဳ တယ္ဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ကိုတင္ျပသြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ ဦးရဲထြဋ္ က အခုလို ေျပာပါတယ္။

“မွန္ပါတယ္။ အခုဗ်ာ က်ေနာ္တုိ႔ အစိုးရအဖြဲ႔ကို မူၾကမ္း တင္ျပထားပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႔က အတည္ျပဳလို႔ရွိရင္ အဲဒါကို လႊတ္ေတာ္ကို ဆက္ၿပီးေတာ့ တင္ျပမွာျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ အခု က်င္းပေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ အစည္းအေ၀းမွာ က်ေနာ္တုိ႔ တင္ျပဖို႔အတြက္ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္ခင္ဗ်။”

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပံုႏိွပ္ဥပေဒကို အစားထိုးမယ့္ ပံုႏွိပ္ဥပေဒ အသစ္မွာ စာနယ္ဇင္း သမားေတြနဲ႔ သက္ဆိုင္မယ့္ အခ်က္ေတြ၊ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ တရပ္ ဖြဲ႔စည္းဖို႔ ကိစၥေတြ၊ ထုတ္ေ၀ခြင့္ဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြ ပါ၀င္မယ္လို႔ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ေျပာပါတယ္။

စာေပစိစစ္ေရး မရွိေတာ့ တဲ့အခါမွာ တိုင္ၾကားလာမယ့္ ကိစၥရပ္ေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီတရပ္ အျမန္ဖြဲ႔ဖို႔ ျပန္ၾကားေရး၀န္ၾကီးဌာနက ဆိုထားတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။

ဇူလိုင္လထဲမွာ စာေပစိစစ္ေရးဌာန ရဲ႕ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကို ရပ္ဆိုင္းမယ္လို႔ ဆိုထားေပမဲ့ အခုထိ မရပ္ဆိုင္း ေသးတာဟာ စာနယ္ဇင္း သမားေတြ အားလံုးပါ၀င္တဲ့ အမေတ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ တရပ္ မေပၚေပၚက္ေသးတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဦးရဲထြဋ္က အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ဇူလိုင္ မတိုင္ခင္မွာ ဖ်က္သိမ္းမယ္လို႔ ေျပာတဲ့ကိစၥဗ်ာ၊ ပထမ က်ေနာ္တို႔  ၀န္ႀကီးက ရည္မွန္းထားတာေတာ့ အမေတ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီတခု၊ လြတ္လပ္တဲ့ အမေတ စာနယ္ဇင္း ေကာင္စီတခု ဖြဲ႔မယ္၊ ဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ အဲဒီ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီ ေပၚတာနဲ႔ ဆင္ဆာ တင္စရာမလိုတဲ့ ထုတ္ေ၀ခြင့္ေပးမယ္။ က်ေနာ္တို႔က စာေပစိစစ္ေရး မရွိေတာ့ဘူးဆိုရင္ ဒီေရးသားခ်က္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တိုင္ၾကားလာတဲ့ဟာေတြ၊ ေစာဒကတက္တဲ့ဟာမ်ိဳး ေျဖရွင္းမယ့္ အဖြဲ႔တခု ရွိဖို႔ လိုတယ္ဗ်။ အဲဒီအဖြဲ႔တခု ရွိဖို႔ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ အဲဒါေလးကို ဖြဲ႔ဖို႔ဆိုေတာ့ ၀န္ႀကီးကိုယ္တိုင္ က်ေနာ္တို႔ စာနယ္ဇင္းေလာကသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ၿပီးေတာ့မွ ေတာင္းမွ။ အမည္စာရင္းေတြေတာင္းေတာ့ တခ်ိဳ႕လည္းေပးတယ္။ တခ်ိဳ႕လည္း မေပးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ နည္းနည္းေလး ၾကန္႔ၾကာသြားတာေပါ့။ အဲဒီလို အေျခအေန ျဖစ္ေနလို႔ပါ။”

ပံုႏွိပ္ ဥပေဒသစ္ ျပဌာန္းၿပီးရင္ နည္းဥပေဒေတြကိုလည္း အျမန္ဆံုး ထြက္ရွိလာဖို႔ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ျပင္ဆင္ေနတယ္လို႔လည္း ဦးရဲထြဋ္က ေျပာပါတယ္။ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီတရပ္ အျမန္ ဖြဲ႔ဖို႔ ၾကန္႔ၾကာေနတာေၾကာင့္ စာေပစိစစ္ေရးကို မ႐ုပ္သိမ္းေသးတာလို႔လည္း ဦးရဲထြဋ္က ေျပာခဲ့ပါေသးတယ္။

ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက တာ၀န္ယူၿပီး ေရးဆြဲေနတဲ့ ဒီပံုႏွိပ္ဥပေဒသစ္ကို လက္ရွိ စာနယ္ဇင္း ေလာကသားေတြအေနနဲ႔ ႀကိဳတင္ သိရွိခြင့္မရတဲ့ ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အပတ္စဥ္ထုတ္ Open သတင္းဂ်ာနယ္ရဲ႕ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးသီဟေစာ က ဗြီအိုေအ ကို အခုလို ေျပာပါတယ္။

“မီဒီယာ ဥပေဒသစ္ေပါ့ေနာ္၊ ဒီဟာက ႏွစ္မ်ိဳး သံုးမ်ိဳး ရွိတာေပါ့။ Online မီဒီယာ၊ Print မီဒီယာ၊ Broadcast မီဒီယာ။ Broadcast မီဒီယာနဲ႔ ပံုႏွိပ္ မီဒီယာ ဥပေဒေတာ့ အသစ္ျပန္ေရးတယ္လို႔ ေျပာတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒါက ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ သက္ေရာက္မႈ မရွိေသးဘူးေပါ့ေနာ္။ လက္ရွိ လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒေတြအရဆိုရင္ ၀န္ႀကီးဌာနကို ဥပေဒၾကမ္းကို ေရးတယ္၊ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္႐ံုးကို တင္မယ္၊ ေနာက္ ျပန္က်တယ္။ ေနာက္ second draft လုပ္တယ္။ ၿပီးေတာ့မွ အဲဒါကို လႊတ္ေတာ္ တင္တယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုေရာက္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ လက္ထဲကို ေရာက္မွ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳမယ္ မျပဳဘူး သိရမယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ ေရးတဲ့သူေတြ လက္ထဲမွာ ဘာေတြ ေရးေနလဲ မသိရဘူးေပါ့။ အဲဒီလို အေျခအေန ရွိတယ္။ တခုေတာ့ ရွိတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ မီဒီယာနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ေဆြးေႏြးမႈေတြေပါ့ေနာ္။ ဇန္န၀ါရီ တုန္းက လုပ္ခဲ့တာရွိတယ္။ တာ၀န္ရွိသူေတြက နည္းနည္းပါးပါး ရွင္းျပတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူက ေခါင္းစဥ္ေလာက္ပဲ ရွင္းျပၿပီးေတာ့ အထဲကဟာေတြ အေသးစိတ္က မသိရဘူး။ အဲဒီေတာ့ မီဒီယာ ေလာက ကလူေတြနဲ႔ တျခား လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြက စိတ္ေတာ့ ၀င္စားတယ္။ ဒါေပမဲ့ မသိရေသးတဲ့အခါမွာ ဒါကို ႀကိဳက္တယ္ မႀကိဳက္ဘူး ေျပာဖို႔ ေတာ္ေတာ္ ခက္တာေပါ့။ အဲဒါက လႊတ္ေတာ္ကို စတင္တဲ့အခါမွာ လႊတ္တာ္မွာ ေရးရာ ေကာ္မတီ ဆိုတာ ရွိတယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာေရာ၊ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ မွာေရာေပါ့ေနာ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေရးရာေကာ္မတီက ဒီကိစၥကို စိတ္၀င္စားတယ္။ သူတို႔ကလည္း သူတို႔ ရၿပီဆိုေတာ့ သူတို႔လက္ထဲကို ေရာက္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ျပည္သူလူထုကို ျပလို႔ရၿပီေပါ့။ အခု ဥပေဒၾကမ္း ဆိုတာက အတည္ေတာ့ မျပဳရေသးဘူး။ ဒါေပမဲ့ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ လက္ထဲကုိ ေရာက္ၿပီဆိုတဲ့ အဆင့္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးက်မွ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ႏိုင္မယ္။ အခု မီဒီယာ ေလာ ကေတာ့ ဘာမွလည္း မျမင္ရေသးဘူး။”

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပံုႏိွပ္ဥပေဒ ကို အစားထိုးမယ့္ ပံုႏွိပ္ဥပေဒ အသစ္ကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ေရးရာေကာ္မတီတခုက စိတ္၀င္စားေပမဲ့လည္း အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ လက္ထဲေတာင္ မေရာက္ေသးတဲ့အတြက္ ခ်ျပေဆြးေႏြးမႈေတြ မျပဳလုပ္ႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ဦးသီဟေစာက ဆိုပါတယ္။

ပံုႏွိပ္ဥပေဒ အသစ္ ျပဌာန္းၿပီးခ်ိန္မွာ စာေပစိစစ္ေရးဌာန အေနနဲ႔ စာေပေတြကို စိစစ္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္မွာ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ မူပိုင္ခြင့္ ကိစၥေတြ၊ ထုတ္ေ၀ခြင့္ဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြသာ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္သြားမယ္လို႔ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ၾကီးဌာနက တာ၀န္ရွိသူေတြက ေျပာပါတယ္။

ကေလးေတြကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေပးဖို႔ အေရးႀကီးဟု ဂ်က္ကီခ်န္းဆို

By ေဒၚခင္စိုး၀င္း

• ေဟာင္ေကာင္ ႐ုပ္ရွင္မင္းသား ဂ်က္ကီခ်န္း ဟာ UNICEF ကုလသမဂၢ ကေလးမ်ား အေရးေပၚ ရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ရဲ႕ ခ်စ္ၾကည္ေရး သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ၃ ရက္ၾကာ ခရီးေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ကေလးမ်ား လူကုန္ကူးမႈ အႏၱရာယ္ကာကြယ္ေရး ေဆာင္ရြက္မႈေတြကို ေလ့လာခဲ့ပါတယ္။ ဂ်က္ကီခ်န္းရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ အေပၚ သံုးသပ္ခ်က္ကုိေတာ့ ေဒၚခင္စိုး၀င္းက က တင္ျပထားပါတယ္။

ျမန္မာႏုိင္ငံကို ဇူလိုင္လ ၅ ရက္ ၾကာသပေတးေန႔ ေန႔လယ္ပိုင္းက ေရာက္ရွိလာတဲ့ ေဟာင္ေကာင္ ႐ုပ္ရွင္မင္းသား ဂ်က္ကီခ်န္း ဟာ လူမႈ၀န္ထမ္း ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႔ မႏၱေလးၿမိဳ႕က လူကုန္ကူးမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးဆိုင္ရာ ရဲတပ္ဖြဲ႔ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ လူကုန္ကူးခံရတဲ့ ကေလးေတြ၊ မိဘမဲ့ကေလးေတြနဲ႔ အိပ္ခ်္အိုင္ဗြီ ေရာဂါပိုး ကူးစက္ခံေနရတဲ့ ကေလးေတြနဲ႔လည္း ဂ်က္ကီခ်န္းက ေတြ႔ဆံု အားေပးခဲ့ပါတယ္။ UNICEF ရဲ႕ ခ်စ္ၾကည္ေရး သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္နဲ႔ ကေလးေတြရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ သူ႔ရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေအပီသတင္းဌာနနဲ႔ သီးသန္႔ေတြ႔ဆံုခန္းမွာ ဂ်က္ကီခ်န္းက အခုလို ေျပာသြားပါတယ္။

“ဗီယက္နမ္၊ ကေမၻာဒီယား၊ ျမန္မာ စတဲ့ ဘယ္ႏိုင္ငံကိုပဲ သြားသြား အေရးႀကီးဆံုး က်ေနာ္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ေမတၱာ ထားၾကဖို႔ပါပဲ။ ေအးအတူပူအမွ် စည္းလံုးညီညြတ္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။ ကေလးေတြဟာ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အနာဂတ္ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကေလးေတြကို ေစာင့္ေရွာက္ၾကရမယ္၊ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ ၾကရပါမယ္။ က်ေနာ္ ငယ္ငယ္က ပညာေကာင္းေကာင္း မသင္ခဲ့ရပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကမၻာတ၀န္းက ကေလးေတြ၊ အထူးသျဖင့္ တ႐ုတ္ျပည္က ကေလးေတြရဲ႕ ပညာေရးကို အားေပးရင္း စာသင္ေက်ာင္း ၂၇ ေက်ာင္း ထူေထာင္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ကေလးေတြဟာ ႏိုင္ငံတိုင္းအတြက္ အနာဂတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိုလာရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ထဲမွာ ပညာေရးအတြက္ အားေပးဖို႔လည္း ပါ ပါတယ္။”

ကေလးေတြ ပညာသင္တဲ့အရြယ္မွာ ေက်ာင္းမတက္ၾကရဘဲ ေရာင္းစားခံေနၾကရတဲ့ အျဖစ္ဟာ ျမန္မာ တႏုိင္ငံတည္း မဟုတ္ဘူးလို႔ ဂ်က္ကီခ်န္းက ေထာက္ျပပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူ ဆက္လက္ၿပီး ေလ့လာေနတယ္။ ကေလးေတြကို ဘယ္လို ခိုင္းေစေနၾကသလဲ ဆိုတာကိုလည္း သူ သိရွိလိုတဲ့အေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ လူကုန္ကူးမႈ ျပႆနာဟာ ကမၻာတ၀ွမ္းမွာ ရွိေနဆဲျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာေတာင္ ရင္ဆိုင္ ေျဖရွင္းေနရဆဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ဂ်က္ကီခ်န္းက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူ အရင္က သိပ္မသိတဲ့အေၾကာင္းကို ႐ိုးသား ပြင့္လင္းစြာ အခုလို ေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အရင္က သတင္းေတြထဲမွာ သိပ္မၾကားမိပါဘူး။ ျမန္မာဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုပဲ က်ေနာ္ သိပါတယ္။ သတင္းေတြကလည္း စကၠန္႔ ၃၀၊ တမိနစ္ေလာက္သာ ျမန္မာအေၾကာင္း ပါတတ္တာ ဆိုေတာ့ က်ေနာ့္အတြက္ေတာ့ ျမန္မာဆိုတာ အသစ္အဆန္းတခုပါပဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္လဲ သိခ်င္တာနဲ႔ ျမန္မာကိုေရြးၿပီး လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေၾကာင္းလည္း ပိုၿပီး သိခ်င္လာပါတယ္။ ဒီကုိေရာက္ေတာ့ သိပ္ကို အံ့ၾသမိပါတယ္။ ၾကည့္ပါအံုးဗ်ာ။ သာယာလွပတဲ့ ေရေျမအေနအထား၊ သိပ္ကို ေဖာ္ေရြၾကတဲ့ ဧည့္၀တ္ေက်ပြန္ၾကတဲ့ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြပါပဲ။ တဘက္နဲ႔တဘက္ မတိုက္ခိုက္ၾကဘဲ အစိုးရကလည္း အားလံုနဲ႔အတူတူ လက္တြဲ ေဆာင္ရြက္သြားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ သိပ္ၿပီး သာယာေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ေကာင္းတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္ကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ႏိုင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”

၁၉၈၈ ခုႏွစ္တုန္းက ဂ်က္ကီခ်န္းဟာ အလွဴဒါန ရန္ပံုေငြ အဖြဲ႔ႀကီး တခုကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီးေတာ့ လူငယ္ေတြအတြက္ ပညာသင္ဆုေတြကို ခ်ီးျမႇင့္ေနပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေထာင္နဲ႔ခ်ီတဲ့ အရြယ္မေရာက္ေသးတဲ့ ကေလးေတြ လူကုန္ကူး ေရာင္းစားခံရၿပီး ျမန္မာစစ္တပ္ကေရာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔ေတြကပါ အဓမၼကေလးစစ္သားေတြ စုေဆာင္းေနတယ္လို႔ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ရဲ႕ ႏွစ္စဥ္လူကုန္ကူးမႈ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာအစိုးရဟာ ကေလးစစ္သား စုေဆာင္းတာကို တားျမစ္ပိတ္ပင္လိုက္ၿပီး စုေဆာင္းထားတဲ့ ကေလးစစ္သားေတြကိုလည္း ျပန္လည္ လႊတ္ေပးဖို႔အတြက္ ကုလသမဂၢနဲ႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္အတြင္းက သေဘာတူ လက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။