ဒုကၡသည္ေတြ ကုိယ့္နုိင္ငံျပန္ဖုိ႔အေရး

by Wai Maw on Wednesday, April 11, 2012 at 9:15am ·

ျမန္မာနုိင္ငံရဲ႕ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲေနေသာ နုိင္ငံေရးအေျအေနေတြနဲ႔အတူ ျပည္ပမွာေရာက္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာနုိင္ငံ သားေတြ ျပည္တြင္းကုိျပန္လည္ ဝင္ေရာက္တဲ့ျဖစ္စဥ္ေတြ အဆက္မျပတ္ၾကားသိေနရပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ နယ္စပ္ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဒုကၡသည္မ်ားရဲ႕ အေရးကိစၥကလည္း ၾကီးမားေသာ အခန္းက႑ မွာ ရွိေနတာပါ။

တေလာက ထုိင္း ျပည္တြင္း လံုျခံဳေရးဌာန အၾကီးအကဲ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ဝီရဆတ္က္ ေလာ္မ္ဝုန္ မဲေဆာက္ျမိဳ႕ကုိ ေရာက္ရွိလာျပီး ေဒသခံ စစ္ဘက္၊ အရပ္ဘက္ တာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုရာမွာ နယ္စပ္ ဒုကၡသည္စခန္းထဲက ဒုကၡသည္ေတြအေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး ေျပာဆုိသြားတာက “ဒုကၡသည္ တခ်ဳိ႕ကုိ တတိယနုိင္ငံေတြက ေခၚေဆာင္ သြားမွာျဖစ္သလုိ ေနရပ္ရင္း ျပန္ခ်င္တဲ့သူေတြကိစၥကုိေတာ့ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းၾကီးရံုး (UNHCR)၊ ဒုကၡသည္ေတြ ကုိယ္တုိင္နဲ႔ ျမန္မာအစုိးရတုိ႔ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥျဖစ္တယ္”လုိ႔ ေျပာသြား တာကုိ ၾကားလုိက္ရပါတယ္။

ေအျပီ ၁၀ ရက္ေန႔မွာ က်ေနာ္ေနထုိင္ရာ ဒုကၡသည္စခန္းထဲကုိ မဲေဆာက္ ဒုကၡသည္မ်ားဆုိင္ရာ မဟာမင္းၾကီး ရံုးမွ တာဝန္ရွိ အမ်ဳိးသမီး(ဂ်ပန္လူမ်ဳိး) ေရာက္ရွိလာျပီး ဒုကၡသည္မ်ားနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လတ္တေလာအေျခအေန ၊ အနာဂတ္အလားအလာနဲ႔ သူတုိ႔ UNHCR ရံုးရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကုိ ကုိ ရွင္းလင္းေျပာဆုိပါတယ္။ ျပီးေတာ့ စခန္းတြင္းေနထုိင္သူ ဒုကၡသည္ေတြရဲ႕ ေမးျမန္းခ်က္ေတြကုိလည္း သူတတ္နုိင္သေလာက္ ျပန္လည္ေျဖဆုိျပီး အခ်ဳိ႕ခ်က္ခ်င္းအေျဖေပးဖုိ႔ခက္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ဆက္လက္တင္ျပသြားမယ္။ ေနာင္ သင့္ေတာ္တဲ့ အခ်ိန္တခုမွာ ေျဖၾကားေပးနုိင္မယ္လုိ႔ လည္း ဆုိပါတယ္။

အဲဒီေဆြးေႏြးပဲြကုိတက္ေရာက္ဖုိ႔ ရပ္ကြက္(၁၇) ခုက ကုိယ္စားလွယ္ ၃ ဦးစီ ေရြးခ်ယ္ေစလႊတ္တာျဖစ္ျပီး က်ေနာ္လည္း တဦးအပါအဝင္ျဖစ္ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပဲြဆုိေသာ္ျငားလည္း UNHCR ရံုးက ေပးခ်င္တဲ့ သတင္း အခ်က္အလက္ကုိ နားေထာင္ရတာျဖစ္ျပီး၊ အျပန္အလွန္ ေမးျမန္းေျဖၾကားခ်က္ေတြက သိပ္မထူးျခားလွပါ။

သူေျပာတဲ့အခ်က္ေတြထဲမွာ အေရးအၾကီးဆံုးက ဒုကၡသည္ေတြ ဌာေနျပန္ေရးကိစၥ ျဖစ္လိမ့္မယ္လုိ႔ ထင္ပါ တယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ အဲဒီကိစၥကုိ အခ်ိန္ခပ္ၾကာၾကာယူျပီး အေတာ္ေလးျပည့္ျပည့္စံုစံု ရွင္းျပသြားလုိ႔ ပါပဲ။ ျပီးေတာ့ အဲဒီအခ်က္ေၾကာင့္ စခန္းအတြင္းမွာ အေတာ္ေလး ဂယက္ရုိက္ခတ္သြားတယ္။

က်ေနာ္တုိ႔ စခန္းထဲမွာက ၂၀၀၅ အထိ PAB (Provincial Addmission Board) process အရ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အတည္ျပဳသတ္ျခင္းခံထားရျပီး တတိယနုိင္ငံကုိ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခမခ်နုိင္ေသးသူေတြ၊ ၂၀၀၉ မွာျပဳလုပ္တဲ့ Pre-Screening Process အရ ဓာတ္ပံုရုိက္စာရင္းျပဳစုထားသူေတြ နဲ႔ ဘာအေထာက္အထား စာရြက္စာတမ္းမွ မရရွိေသးတဲ့ NO Pre ေခၚ ဒုကၡသည္ေလွ်ာက္ထားဆဲျဖစ္သူေတြ ေနထုိင္လ်က္ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ၃မ်ဳိး ၃ စားထဲ မွာမွ PAB Status ရရွိထားျပီးသူေတြသာ ေပၚေပါက္လာတဲ့ အခြင့္အလမ္းအရ တတိယနုိင္ငံမွာ ျပန္လည္ အေျခခ် ေနထုိင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားနုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သက္ဆုိင္ရာနုိင္ငံေတြကလည္း သူတုိ႔သတ္မွတ္ထားတဲ့ စံေတြအရ တဦးခ်င္းစီစစ္လက္ခံ တာေၾကာင့္ ေလွ်ာက္ထားသူအားလံုး ျပန္လည္အေျခခ်ေနထုိင္ခြင့္မရပါ။

ခုေနခါ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ အေျပာင္းအလဲအခ်ဳိ႕ျဖစ္ေပၚေနတာကုိ ျငင္းကြယ္လုိ႔မရေၾကာင္း၊ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ျမန္မာအစုိးရက နယ္စပ္ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာရွိေနတဲ့ သူ႔နုိင္ငံသားေတြကုိ ျပန္ေခၚေကာင္း ေခၚလာနုိင္ေၾကာင္း ရွင္းလင္းေျပာၾကားျပီး...

UNHCR  တာဝန္ခံက ဒုကၡသည္မ်ားေနရပ္ရင္း ျပန္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ျပီး UNHCR ရဲ႕မူ ၃ ခ်က္ကို ရွင္းျပပါတယ္။ ထုိင္းအစုိးရအေနနဲ႔လည္း အဲဒီမူေတြအတုိင္း လုိက္နာေဆာင္ရြက္သြားပါမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ အဲဒါေတြက-

ေနရပ္ရင္းျပန္ေရး ကိစၥဟာ...

(၁)  ဒုကၡသည္ေတြကုိယ္တုိင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရြးခ်ယ္ဆံုးျဖတ္မႈျဖစ္ရမယ္။

(၂)  လံုျခံဳမႈရွိရမယ္။

(၃)  ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ျပန္နုိင္ရမယ္။

ဒုကၡသည္စခန္းတြင္းမွာ ေနထုိင္သူေတြကုိ ေနရပ္ရင္းျပန္ဖုိ႔ UNHCR က ဘယ္ေတာ့မွ အတင္းအက်ပ္ ဖိအားေပးမွာ မဟုတ္သလုိ ထုိင္းအစုိးရကလည္း လုပ္လုိ႔မရေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြကုိယ္တုိင္ ျမန္မာျပည္တြင္းက ျဖစ္ရပ္အေထြေထြ၊ အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို သံုးသပ္ေလ့လာျပီး ျပန္သင့္တယ္ထင္မွ ဆံုးျဖတ္ၾကဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။

လံုျခံဳမႈ အေနအထားနဲ႔ပတ္သက္ျပီး Physical Security ရွိဖုိ႔နဲ႔ Legal Security ရွိဖုိ႔ ကုိ ရည္ညႊန္းတာပါ။ ကုိယ္ျပန္ေနရမယ့္ အရပ္မွာ စစ္မက္ျဖစ္ပြားျခင္းမရွိဘဲ ေအးခ်မ္းတည္ျငိမ္မႈရွိဖုိ႔၊ တရားဥပေဒစုိးမုိးမႈရွိျပီး ထင္သလုိတရားလက္လႊတ္ ဖမ္းဆီးႏွိပ္စက္ခံရျခင္း၊ ျခိမ္းေျခာက္ခံရျခင္းကင္းဖုိ႔၊ နုိင္ငံသားအခြင့္အေရး အျပည့္အဝရဖုိ႔ လုိအပ္ေၾကာင္း၊ ဒါမွသာ စုိးရိမ္ ေၾကာင့္ၾကစိတ္ ကင္းကင္းနဲ႔ ျပန္လည္ေနထုိင္နုိင္မွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

လူ႔ဂုဏ္သိကၡာနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔  ဒုကၡသည္အမ်ားစုၾကီးဟာ အုိးပစ္အိမ္ပစ္ ထြက္ေျပးလာၾကရသူေတြျဖစ္ျပီး ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ပညာေရးလည္း မေရမရာ။ ဘဝအနာဂတ္ေတြ ေဝဝါးဝါး။ စီးပြားေရးအေျခအေနေတြက သံုညအဆင့္ေရာက္ေနၾကသူေတြ။ တုိင္းျပည္အေျခအေန ေအးခ်မ္းသာယာေနျပီ။ ျပန္လာခဲ့ေတာ့ ဆုိရံုနဲ႔ ေခါင္းေမာ့ရင္ေကာ့ျပီး ျပည္ေတာ္ဝင္နုိင္မယ့္သူေတြ မဟုတ္ပါ။  ဒီလူေတြရဲ႕ ဘဝျပန္လည္ထူေထာင္ေပးနုိင္ေရး အစီအမံေတြလုပ္ေပးဖုိ႔ သက္ဆုိင္ရာ အစုိးရမွာ တာဝန္ရွိတယ္။

ဒါေၾကာင့္မုိ႔ ကုိယ္နဲ႔ကုိယ့္မိသားစုအတြက္ လံုျခံဳေရးအာမခံခ်က္ ဘယ္ေလာက္ရွိနုိင္မလဲ၊ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ျပန္လည္ေနထုိင္ဖုိ႔ အေျခအေနေကာင္းေတြ ရွိေနျပီလား စတာေတြကုိ စဥ္းစားခ်င့္ခ်ိန္ျပီးမွ ျပန္သင့္ မျပန္သင့္ ကုိယ္တုိင္ဆံုးျဖတ္ၾကဖုိ႔ ျဖစ္တယ္လုိ႔ သူက ရွင္းျပတာပါ။

အမွန္မေတာ့ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာ ညွိဳးႏြမ္းဆံုးရႈံးခံထားရသူေတြအဖုိ႔ ဂုဏ္သိကၡာရွိရွိ ဆုိတဲ့အသံုးအႏႈန္းက အားေဆးတစ္ခြက္ ပမာ။

ေဆြးေႏြးပဲြကုိ ေခတၱရပ္နားျပီးေနာက္ ျပန္လည္စတင္ခ်ိန္မွာ စကားျပန္အမ်ဳိးသမီးက UNHCR အရာရွိ ကုိ ခပ္အုပ္အုပ္ေလး ေျပာလုိက္တဲ့ စကားသံေလး မပီဝုိးဝါးျပန္႔လြင့္လာတာ ၾကားလုိက္မိပါတယ္။ ‘After the break, half of the listeners have decreased.’ တဲ့...။

ေဝေမာ္

၁၁ ေအျပီ ၂၀၁၂