ႏိုင္ငံတကာထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈ ‘စိပ္’ လာျခင္းႏွင့္ ျမန္မာ Change တို႔ ဆံုမွတ္ေပၚတြင္

မင္းတင္

စတင္သတိထားမိလာသည္က ေအာက္တိုဘာ လဆန္းပုိင္းတြင္ျဖစ္သည္။ ေသခ်ာစိတ္ဝင္စားျခင္းကို ဆိုလို ပါသည္။ ေလ့လာၾကည့္ေတာ့သံုးလခန္႔ ရိွေနၿပီဟု တြက္ခ်က္ရလိုက္၏။

          သန္႔ရွင္းေသာအစိုးရ၊ ေကာင္းမြန္ေသာအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတေျပာခဲ့စ ကာလတြင္ စိတ္ထဲ ဘာရယ္မဟုတ္ခဲ့လွေသး။ တကယ္လုပ္ျပလာႏိုင္လွ်င္ေကာင္းမည္ ဝိုးတဝါးဒီမိုကေရစီကို မိခင္ႏိုင္ငံမွာ စစ္စစ္မွန္မွန္လင္းလက္ေတာက္ပေစခ်င္သည္။ ျပည္သူေတြလူမႈဘဝေကာင္းမ်ားကို္ယ္စီ ပိုင္ဆိုင္ေစ ခ်င္သည္။ အရိုးစြဲႏွင့္ၿပီးသား ဆႏၵျဖင့္သာေတြးယူေစာင့္ၾကည့္ေနျဖစ္ခဲ့သည္။ လုပ္စရာရိွတာေလးေတြလုပ္ရင္း၊ စာေရးျခင္း ျဖင့္သာ ခပ္ေအးေအး ေနေနျဖစ္၍ စာလည္းပိုဖတ္ရင္း အေျခအေနမ်ားကို ပိုမိုျမင္ေတြ႔လာရသည္။ လူမႈဘဝ ေကာင္းမ်ားျဖင့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း (Fit Society) ႏွင့္ လြတ္လပ္ပြင့္လင္းေခတ္မီျခင္း (Liberalization and  Modernization) တို႔တည္ရိွလန္းပြင့္ရာ ဒီမိုကရက္ တစ္ ႏိုင္ငံေတာ္အျဖစ္သို႔ ကူးေျပာင္းေရးဟု အမည္ေပးၾကေသာကာလ အစိတ္အပိုင္းတခ်ိဳ႕ကို ျဖတ္သန္း လာခဲ့ရသည္။

          Change အေျပာင္းအလဲဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းမွာ ကမာၻဒီမိုကေရစီထိပ္သီးႀကီးမ်ားျဖစ္ၾကေသာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ အိႏၱိယတို႔လို ႏိုင္ငံမ်ား၌ပင္ၾကားေန၊ ျမင္သိေနခဲ့ရၿပီး ယခုလည္းေျပာဆဲ ေနာင္လည္းထြက္ေပၚအံုးမည္ပဲျဖစ္သည္။ စာေရးသူတို႔ ႏိုင္ငံလို ဒီမိုကေရစီ ခပ္လွမ္းလွမ္းမွာၾကည့္ခဲ့ရခ်ိန္မ်ားခဲ့ လွေသာ တိုင္းျပည္အတြက္ေတာ့ အင္မတန္ နက္နဲသိမ္ေမြ႔ေသာ အဓိပၸါယ္မ်ားစြာ သင့္ေရာက္ေနေစပါသည္။

          အစကို ျပန္ေကာက္ပါမည္။

          ယခုလပိုင္းမ်ားအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ႏိုင္ငံတကာမွအဆင့္ျမင့္ အစိုးရအဖြဲ႔ဝင္မ်ား၊ ၾသဇာႀကီးသလို တာဝန္ရိွေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊  ကိုယ္စလွယ္မ်ားစသည္တို႔ ခပ္စိပ္စိပ္္လာေရာက္ေနၾကသည္။ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံ ေရးနယ္ပယ္မွၾကည့္လွ်င္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈ (Engagement) ပိုမ်ားလာသည္ဟု ဆို၍ရႏိုင္သည္။  ႏိုင္ငံတကာ ဆက္ဆံေရးအရ၊ သံခင္းတမန္ခင္းအရ၊  သြားလာေနၾကဆိုေသာ ထံုးတမ္းထက္ အနည္းငယ္မက် ပိုေက်ာ္လာ ေၾကာင္းသတိထားမိလာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံမ်ားအေနျဖင့္ ယူအက္စ္၊ ေနာ္ေဝ၊ ၾသစေၾတလ်၊ ဂ်ပန္၊ တရုတ္၊ ထိုင္း၊ အင္ဒိုနီးရွား၊ တို႔မွျဖစ္ၿပီး ကုလသမၼဂ Body မ်ားမွအျပင္ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္၏ အထူးအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္၊ ဒုတိယအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္အထိလာေရာက္ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ယခုေဆာင္းပါးေရးခ်ိန္၌ပင္မစၥတာ ဗီေဂ်နမ္ ဘီးယား ေရာက္ေနသည္။ ေနာ္ေဝးႏိုင္ငံပတ္ဝန္းက်င္ႏွင့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာဝန္ႀကီးမစၥတာ အီးရစ္ဆိုးလ္ဟိမ္း ေရာက္ေနသည္။ အေမရိကန္အစိုးရ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံအထူးကိုယ္စလွယ္ မစၥတာဒဲရစ္မစ္ခ်ယ္ထပ္ေရာက္ ေနသည္။  ေအာက္တုိဘာလကုန္ပိုင္းကပဲ အင္ဒိုနီးရွား နိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး လာေရာက္သြားသည္။ အာဆီယံကိုယ္စားျပဳေသာ ခရီးစဥ္ျဖစ္ခဲ့၏။ ထိုင္းဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ မစၥယင္းလပ္စ္ ကေတာ့ ပံုမွန္ေဒသတြင္း ခရီးစဥ္အျဖစ္လာေရာက္သြားခဲ့သည္။

          တိုက္ဆိုင္မႈပဲလားမွတ္မွတ္သားသားျဖစ္ရသည္ကေတာ့ ေနာ္ေဝး ဒုတိယႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ခရီးစဥ္ အတြင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌသူရဦးေရႊမန္းမွ မၾကာမီရက္ပိုင္းအတြင္း အက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးမည္ဟု တရားဝင္ထုတ္ေျပာခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေနာက္ေတာ့ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔တြင္ အက်ဥ္းသား ၆၃၅၉ ဦးျပန္ လည္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့၏။  ယံုၾကည္ခ်က္အက်ဥ္းသားရာခိုင္ႏႈန္းနည္းပါးမႈႏွင့္ ေမွ်ာ္ေနသည္မ်ားမပါသည္တို႔ ကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္တို႔ စတုတၳအႀကိမ္ေဆြးေႏြးေတြ႔ဆံု႔ပြဲ အၿပီး သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ကို စာဖတ္သူမ်ား ေကာက္ခ်က္ဆြဲႏို္င္ၾကၿပီးျဖစ္ပါသည္။ ထူးျခားခ်က္တစ္ခု ကေတာ့ ေနာ္ေဝးႏွင့္ၾသစေၾတလ်မွ ဝန္ႀကီးအဆင့္ပုဂၢိဳလ္မ်ိဳးျမန္မာႏိုင္ငံသို႔မလာခဲ့သည္မွာ အႏွစ္၂၀ၾကာခဲ့ၿပီဆို သည့္အခ်က္ျဖစ္သည္။ ေနာက္ထူးျခားခ်က္တစ္ခုမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွ အထက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ ဂၽြန္မက္ကိန္း (အိုဘားမားႏွင့္ ယွဥ္ၿပိဳင္ အေရြးခံခဲ့ဖူးသူ ရီပတ္ဘလီကန္ အမတ္)၊ အာရွ ပစိဖိတ္ဆိုင္ရာ  အေမရိကန္လက္ေထာက္ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးမစၥတာ ကမ္းဘဲလ္ တို႔၏ ခရီးစဥ္မ်ားအၿပီးယခင္က မရိွခဲ့ဖူးေသာ အေမရိကန္အစိုးရ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စလွယ္ တစ္ဦးခန္႔အံ့တာဝန္ေပးလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာ အစိုးရႏွင့္ေရာ ျမန္မာႏိုင္ငံေရး၌ မပါမျဖစ္ပါဝင္ရမည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားႏွင့္ပါ ထိေတြ႔ဆက္ဆံေရးအတြက္ မၾကာခဏလာေရာက္မည္ဟု မစၥတာမစ္ခ်ယ္ ထုတ္ေျပာ ထားပါ၏။  အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မစၥတာ နာတာလီ ဂါဝါကေတာ့ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းေပၚမွ ေနာက္ျပန္ဆုပ္မည္မဟုတ္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အေရးပါမႈႏွင့္ ထင္သာျမင္သာ Change မ်ားဆက္လုပ္သြားရန္၎တို႔အင္ဒိုနီးရွား ဒီမိုကေရစီခရီးလမ္းႏွင့္ ယွဥ္၍ေျပာဆိုသြားပါသည္။ 

အာဆီယံလက္ရိွဥကၠဌ ႏိုင္ငံမွ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးအျဖစ္ ႏွင့္သာမက အာဆီယံတစ္ဖြဲ႔လံုးကိုပါ ကိုယ္စားျပဳဟန္ ေနာက္ကြယ္အဓိပၸါယ္မ်ားပါရိွေပလိမ့္မည္။  ၂၀၁၄ခုနစ္ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠဌေနရာကို ျမန္မာႏိုင္ငံ ရယူေရးျဖစ္မျဖစ္ ကိစၥအားလာမည့္ ႏိုဝင္ဘာ ၁၄ ရက္ေန႔ တြင္ စတင္မည့္ ဘာလီ ထိပ္သီးညီလာခံ၌ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးၾကေပမည္။ မစၥတာ အာတာလီဂါဝါ၏ ထူးျခား ေသာ ခရီးစဥ္အတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ (ေတြ႔ဆံုပြဲ၌) ေျပာခဲ့ေသာ ျမန္မာျပည္သူမ်ားေရာ၊ အာဆီယံ အသိုင္းအဝိုင္းကပါ အားလံုးဝမ္းသာရမည့္ အေျဖတစ္ရပ္ရႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရႏိုင္ေကာင္းပါသည္။

          ကုလသမၼဂ၏ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စလွယ္ မစၥတာကြင္တားနား ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္လာေရာက္ခြင့္ ရရိွလာခဲ့ျခင္းကလည္း အစိုးရသစ္လက္ထက္ Change တခ်ိဳ႕ထဲမွ က႑တစ္ရပ္ျဖစ္ သည္။ ထိုပုဂၢိဳလ္၏ အစီရင္ခံစာက ကုလသမၼဂတြင္ ျမန္မာျပည္အတြက္အေရးပါလွ၏။ ေနာက္ဆက္တြဲ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ားစြာျဖစ္ေစႏိုင္၏။ 

          Sanctions ႏွင့္ပတ္သက္၍ေတာ့ရွင္းပါသည္။ ကိုယ္ဘက္ကလုပ္စရာရိွတာလုပ္၊ ပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္ ဒါဆိုသူတို႔ဘက္က သူတို႔လုပ္သင့္ရာလုပ္ၾကလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ အေရးႀကီးသည္က ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားစုႀကီး ၏ နိစၥဓူဝ ဘဝမ်ား တစ္ဆင့္ခ်င္း ျမင့္မားလာေစေရးသာျဖစ္၏။

          ႏိုင္ငံတကာမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအလာစိပ္ ခပ္သြက္သြက္ေရာက္လာၾကျခင္း၌ ယခင္ အႏွစ္ ၂၀ေက်ာ္ မႀကံဳေတြ႔ခဲ့ဖူးသည့္ ကိစၥတစ္ရပ္ကိုလည္းျပန္လည္ရရိွခဲ့သည္။ ၎တို႔ျပန္ခါနီး၌ ျပည္တြင္း၌ပင္ သတင္းစာရွင္း လင္းပြဲမ်ားျပဳလုပ္သြားၾကျခင္းျဖစ္ပါ၏။ ယခင္ကဆို ဘန္ေကာက္ေရာက္မွ၊ စကၤာပူေရာက္မွ Transit ေနရာေတြ က်မွသာ လုပ္တတ္ခဲ့၏။ ဒါက စာေရးသူတို႔လည္းတိုက္ရိုက္သက္္ဆိုင္ေသာ မီဒီယာကိစၥ၊ စတုတၳမ႑ိဳင္ကိစၥ ျဖစ္သည္။ သီးျခားထပ္မံေရးစရာတို႔ မ်ားစြာရိွေနပါေသးသည္။

          အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ (IMF)မွ ပညာရွင္မ်ားလာေရာက္ျခင္း၊ မၾကာခဏထပ္မံလာ ေရာက္မည္ဟုေျပာဆိုထားျခင္း၊ နည္းပညာႏွင့္ လိုအပ္ေသာ တိုင္းတာ တြက္ခ်က္မႈ အကူအညီမ်ားေပးမည္ဟု ဂတိျပဳထားျခင္းတို႔သည္လည္း ျမန္မာစီးပြားေရးေလာကကိုမ်ားစြာ ေထာက္အကူျပဳႏိုင္မည့္ကိစၥျဖစ္လာဖို႔ မ်ားပါသည္။ ေငြလဲႏႈန္းတစ္ခုတည္းမဟုတ္ပါ။ စစ္တပ္မွ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေရးပံုစံႏွင့္ ေဈးကြက္စီးပြားေရးတို႔ သဟဇာတမျဖစ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ဗန္းထဲက ဇီးျဖဴသီးမ်ားသဖြယ္ျဖစ္ေနခဲ့ရေသာ တိုင္းျပည္စီးပြားေရးျပန္လည္ ထူေတာင္ရာ၌ မ်ားစြာအေရးပါေသာ ထိေတြ႔မႈျဖစ္၏။ အစိုးရသစ္၊ လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူမ်ားအားလံုး ဘက္ေပါင္းစံုမွ ခပ္သြက္သြက္ေလွ်ာက္ႏိုင္ၾကဖို႔က အဓိကေမာင္းႏွင္အားျဖစ္ပါမည္။ အရိုးစြဲ မင္းႀကီးႀကိဳက္၊ ကပ္ပါးေကာင္မ်ား ပံုစံအျဖစ္ေတာ့ အႏိၱမ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေရာက္ႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ အေသးစိပ္ကိုင္တြယ္ ျပဳျပင္ေလွ်ာက္လွမ္းသြားၾကမည့္ ခရီးရွည္ႀကီးျဖစ္၏။ ႏိုင္ငံတစ္ႏို္င္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္စီးပြားေရးမွာ ဒဂၤါးတစ္ျပား၏ ေခါင္းႏွင့္ပန္းလို ခြဲမရ၊ တြဲၾကရၿမဲ၊ အတြဲညီမႈ ‘လွ’ တတ္ၿမဲဓမၼတာျဖစ္တတ္ပါ၏။

          ၁၉၆၂ ခုနစ္ေနာက္ပိုင္းလက္ရိွကာလေလာက္ ျမန္မာျပည္သို႔ ႏိုင္ငံတကာ Engagement မ်ား မ်ားမ်ားစားစား လာေရာက္ျခင္းမ်ိဳး (ကာလတိုတစ္ရပ္အတြင္း၌ကို ဆိုလိုပါသည္) မရိွခဲ့ဟုေျပာ၍ ရႏိုင္ေကာင္း သည္။ သူတို႔ဘက္ကေတာ့လာေနၾကၿပီ၊ မိမိတို႔ဘက္ကလည္းျပန္၍ ထိေတြ႔ဆက္ဆံရ မည္ပင္။ သမာရိုးက် ထံုးတမ္းအစဥ္အလာပံုစံမ်ိဳးျဖင့္မရေတာ့။ ဒီ့အတြက္ျပည္တြင္း၌ အျပဳသေဘာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား (Constructive Changes) ခပ္သြက္သြက္လုပ္ျပႏိုင္ဖို႔ကေတာ့ လုိအပ္ပါသည္။

          အေနာက္ကမာၻဒီမိုကေရစီနိုင္ငံမ်ား၏ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈမွာ ၎တို႔တစ္ႏိုင္ငံခ်င္းစီမွ ႏိုင္ငံျခားေရးမူဝါဒ ေပၚလည္းမ်ားစြာမူတည္တတ္ေလ့ရိွသည္။ အေမရိကန္တို႔က အမ်ားေသာအားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီေရးႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးကို အေျခခံၿပီး (ဒီအခ်က္ကေတာ့ မည္သည့္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမဆို က်င့္သံုးကိုင္စြဲၾကၿမဲျဖစ္၏။) အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ ေဝမွ်ခံစားေရးတို႔ကို ထည့္တြက္ ထိေတြ႔ဆက္ဆံတတ္ၾကေလ့ရိွသည္။ စူပါပါဝါအျမင္ဟု ဆိုလွ်င္ရႏိုင္ေပမည္။ တရုတ္ႏွင့္ အိႏိၱယၾကားက ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထဝီႏိုင္ငံေရးအေရးပါ မႈေၾကာင့္လည္း တစ္ခ်က္ပါဝင္မည္။ ေနာ္ေဝးလို စကင္ဒီေနဗီးယန္းတိုင္းျပည္မ်ား၊ ၾသစေၾတလ်တို႔ကေတာ့ ‘လူသားဖြ႔ံၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ အညႊန္းကိန္း’ (HDI Human Development Index ) အျမင့္ဆံုးႏိုင္ငံမ်ားပီပီ ဒီမိုကရက္တစ္ႏႈန္း စာမ်ားအရ ထည့္သြင္းတြက္ခ်က္ ထိေတြ႔ၾကမည္ျဖစ္ပါသည္။ ဒါက ေယဘူယ် ၿခံဳေျပာျခင္း သာျဖစ္ၿပီး တစ္ေၾကာင္းတည္းေကာက္ခ်က္ဆြဲျပ၍ မျဖစ္ႏိုင္။လိမ့္ပတ္လည္ေအာင္ အလ်ဥ္းသင့္သလို ႀကိဳးစား ေရးသားတင္ျပသြားဖို႔ စိတ္ကူးရိွပါသည္။ ေခါင္းစဥ္တပ္ကိစၥရပ္တစ္ခု၌ပင္ Specialized ႏွင့္ Generalized ႏွစ္မ်ိဳးရိွေသာေၾကာင့္ျဖစ္၏။ ဂ်ပန္လို ခ်မ္းသာၿပီးကူညီေပးဖို႔ရွာေနတတ္ေသာ Donor ႏိုင္ငံမ်ိဳးက ေတာ့ ႏိုင္ငံျခားဖြ႔ံၿဖိဳးေရးအကူအညီ (ODA) မ်ားျဖင့္ အဆင္သင့္ရိွေနမည္ျဖစ္ပါသည္။ အာဆီယံအေနျဖင့္ ကလည္း အဖြဲ႔ဝင္ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံ၏ ေျပာင္းလဲတိုးတတ္မႈကို စြမ္းသေရြ႕ အေထာက္ အကူ ေပးသြားမွာေသခ်ာ၏။ Change ေတြ ပိုျမန္၊ ပိုေကာင္း၊ ပိုသြက္လာလွ်င္ ၂၀၁၅ အာဆီယံ လြတ္လပ္ေသာကုန္သြယ္မႈ (AFTA) ကြန္ျမဴနီတီျဖစ္လာေရးအတြက္ မ်ားစြာဝမ္းေျမာက္ၾက ေပမည္။ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ႀကီးႀကီးျဖင့္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾက သည္။

          ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမွ ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈမ်ားလာ၊ စိပ္လာျခင္းကေကာင္းသလား၊ တစ္ခြန္း တည္ေျဖ ၍မရပါ။ မိမိတို႔၏ ေစတနာ ကံ၊ ဥဏ္၊ ဝိရိယမ်ားအေပၚတြင္သာ မူတည္ပါလိမ့္မည္။ ကိစၥတစ္ခုတည္း၌ ဤစိတ္မ်ိဳးေမြးရံုႏွင့္ မျဖစ္ႏိုင္။ အေရးႀကီးေသာ Change မွန္သမွ်၌ ထားရိွရမည့္ အလုပ္ မေမ့မေလ်ာ့မေပါ႔ ေသာ အသိႏွင့္သတိယွဥ္ေနၾကဖို႔ ေကာင္းေသာအျပဳသေဘာဘက္မွ ဝိုင္းဝန္းႀကိဳးပမ္းေနၾကဖို႔သာ အၿမဲ လိုအပ္ေနသည္ဟု ယူဆ၍ ရႏိုင္မည္ျဖစ္ပါသည္။ နိဂံုးေကာက္ခ်က္ ဆြဲထုတ္ျပဖို႔ကေတာ့ အခ်ိန္ေစာေန လွေသးသည္ဟုသာ ဆိုရပါဦးမည္။

ျပည္သူ႔ေခတ္၊ အတြဲ (၂)၊ အမွတ္ (၆၈) မွ