ေရွးေဟာင္းေအာက္ေမ့ဖြယ္ ဘဘတို႔ေခတ္က ကာကာဆိုင္

ဘဘ

ဘာရယ္ေတာ့ အတိအက်မဟုတ္ပါဘူး။ ဘဘကသတိရတမ္းတလို႔ပါ။ သားတို႔သမီးတို႔က်ေတာ့ ကာကာဆိုတဲ့ စကားေရာ၊ ကာကာဆိုင္ဆိုတဲ့စကားပါသိၾကမွာမဟုတ္ေတာ့ဘူးထင္တယ္။ အခုလက္ရိွ တို႔ျမန္မာျပည္အႏွံ အျပားမွာေတာ့ လူတိုင္းလိုလို အညာသားေတြေရာ၊ ေအာက္သားေတြေရာ၊ အျခား တိုင္းရင္းသားေတြေရာ၊ အိႏၱိယအႏြယ္ဘြားေတြေရာ၊ တရုတ္အႏြယ္ဘြားေတြေရာ စံုလို႔ လက္ဖက္ရည္ ဆိုင္ဖြင့္ၿပီးေရာင္းေနၾကတာ ေတြ႔ရတယ္။  ဘဘတို႔ေခတ္မွာေတာ့ ‘ဟိုက်ဴး’ လို႔ေခၚတဲ့ တရုတ္ျပည္က လာတဲ့ ဆရာႀကီးေတြရယ္ ‘ကာကာ’ လို႔ေခၚတဲ့ အိႏၱိယတိုင္းသားေတြကသာအမ်ားအားျဖင့္ လက္ဖက္ရည္ ဆိုင္ဖြင့္ၿပီး ေရာင္းတာေတြ႔ဖူးတယ္။ တို႔ဗမာေတြထဲမွာေတာ့ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ပိုင္ရွင္ ေတာ္ေတာ္ရွား တယ္။

          အဲဒီတုန္းက ကာကာဆိုင္မွာ လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီ၊ ႏြားႏို႔အစရိွတဲ့ အေဖ်ာ္ရည္ေတြလည္းရတယ္။ ေနာက္ၿပီး ခါခ်ာမုန္႔တို႔ နန္ကထိုင္မုန္႔တို႔ဆိုတဲ့  အဲဒီကာကာႀကီးေတြ ကိုယ္တိုင္လုပ္တ့ဲမုန္႔မ်ိဳးစံုလည္းရတယ္။ သူတို႔က သိပ္ေစ့စပ္ေသခ်ာတာ။ ကာကာေရေ ဆာလားေပးပါလို႔ေျပာရင္ အခုေခတ္ဆိုင္ေတြမွာလို အၾကမ္း လက္ဖက္ေျခာက္နဲ႕ထည့္ထားတဲ့ လက္ဖက္ရည္ၾကမ္းမေပးဘူး။ လက္ဖက္ရည္ အခ်ိဳတည္ကတုန္းက က်န္တဲ့ အခ်ိဳလက္ဖက္ေျခာက္ကို ေရေႏြးထဲ ထည့္ေပးေတာ့ သူတို႔အတြက္ ဗမာလက္ဖက္ေျခာက္၊ အၾကမ္းေျခာက္ဖို႔ သက္သာတာေပါ႔။ ဘဘတို႔လူငယ္ေတြကလည္း  အားမနာတမ္း လက္ဖက္ရည္၊ ေကာ္ဖီတစ္ခြက္ေသာက္ၿပီး ရင္ အဲဒီဆာလားေခၚ အလကားရတဲ့ ေရေႏြးၾကမ္းကို ထိုင္ေသာက္ၿပီးတစ္နာရီေလာက္ ေလကန္ၾကတာကိုး။

          အဲဒီကာကာေတြက ၿမိဳ႕စြန္ေရာက္ေတာ့ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္လည္းဟုတ္တယ္။ ကုန္စံုဆိုင္လည္းျဖစ္ သြားၾကတယ္။ မႏၱေလးမွာဆိုရင္ ေအာင္ပင္လယ္တို႔ဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕စြန္ၿမိဳ႕ဖ်ား၊ ရန္ကုန္မွာဆိုရင္ ျပည္လမ္း ၅မိုင္မွာတို႔လို ေနရာေတြမွာက်ေတာ့ ဆန္၊ ပဲ၊ ေရပံုးႀကိဳး၊ အိမ္ရိုက္သံ၊ ဘက္ထရီအစရိွတဲ့ပစၥည္းေတြပါ စံုေအာင္ ေရာင္းၾကတယ္။ အဲဒီေနရာေတြမွာက်ေတာ့ ထမင္းလည္းစားလို႔ရတယ္။ မဆလာမ်ားမ်ားႏွင့္ ငါးဟင္း၊ ၾကက္သားဟင္း အစရိွသည္တို႔နဲ႔လည္း ထမင္းစားလို႔ရတယ္။

          စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတယ္။ အဲဒီကာကာႀကီးေတြ ဘယ္ကလာလို႔ဘာေၾကာင့္ ဘယ္ေပ်ာက္သြားသလဲ၊ အေသအခ်ာမသိပါဘူး။ ဘဘနဲ႔သူငယ္ခ်င္း တမီးလ္လူမ်ိဳး ကိုတင္ဦးတို႔၊ ကိုတင္လွတို႔ေျပာတာေတာ့ သူတို႔က အိႏၱိယျပည္ Karnataka State ကလာတာတဲ့၊ အိႏၱိယျပည္ေတာင္ပိုင္းေပါ႔၊ သူတို႔နယ္ရဲ႕ၿမိဳ႕ေတာ္က Bangalore လို႔ေခၚၿပီး သူတို႔က မူဆလင္ေတြပဲတဲ့။ ဘာေၾကာင့္ေပ်ာက္သြားၾကသလဲဆိုတာေတာ့ မသိပါဘူး။ အဲဒီတုန္းက သူတို႔ဆိုင္တစ္ဆိုင္မွာ ေယာက်ၤားႀကီးေတြ ေလးငါးေယာက္ လက္ဖက္ရည္ႏွပ္တဲ့ လူကႏွပ္၊ မုန္႔လုပ္တဲ့လူကလုပ္၊ ႏွံျပားရိုက္တဲ့လူက ရိုက္နဲ႔ နံနက္မိုးလင္းရင္ ကိုယ္တာဝန္နဲ႔ကိုယ္လုပ္ၾကၿပီး ညလည္းအဲဒီဆိုင္ထဲမွာ ခင္းၿပီးအိပ္ၾကတာပဲ။ သူတို႔စီးပြားေရးဟာ စုေပါင္းလုပ္ၾကတာလား၊တစ္ဦးတည္းပိုင္ၿပီး က်န္တဲ့လူေတြက တပည့္ေတြလား ဆိုတာေတာ့မသိဘူး။ ဘဘကလည္း အဲဒီတုန္းက ငယ္ေသးေတာ့ သူတို႔ဆီ က ခါခ်ာမုန္႔စားခ်င္တာပဲ သိခဲ့တယ္ေလ။

ဗမာအမည္မ်ား

ဘဘက အသက္ ၇၀ေက်ာ္ ဘဘတို႔အေဖမ်ားေခတ္က ဗမာေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား နာမည္တစ္လံုးပဲ ရိွေလ့ ရိွတယ္။  အဲဒီေခတ္က ေက်ာ္ၾကားတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ နာမည္ေတြ ၾကည့္ေလ။ ဦးႏု၊  သခင္ျမ၊ ဦးသန္႔၊ ဦးဝင္း (ဝန္ႀကီးေဟာင္း)၊ ဦးလတ္(စံပယ္ပင္)၊ ဦးလွ(လူထု)စသည့္ျဖင့္ေပါ႔၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ့ အေတာ္ကိုထူးၿပီး သူ႔နာမည္ကလည္းေအာင္လို႔ ‘ေအာင္ဆန္း’ျဖစ္ခဲ့ဟန္တူပါတယ္။ ထားၾကပါစို႔၊ နာမည္ႏွစ္လံုးေတြလည္း ေတာ္ ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဦးဘေဆြ (ဝန္ႀကီးေဟာင္း)၊ ဦးဘဝင္း(ဗိုလ္ခ်ဳပ္အစ္ကို)၊ ဦးေအာင္သန္း(ဗိုလ္ခ်ဳပ္အစ္ကို) စသည္ျဖင့္ေပါ႔။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီဘဘတို႔အေဖ၊ ဦးေလးတို႔ေခတ္မွာ နာမည္သံုးလံုးဆိုတာေတာ့ အေတာ္ကိုရွား တယ္။ ဦးခင္ေမာင္ေမာင္(ရဲမင္းႀကီး)၊ ဆရာဦးေမာင္ေမာင္တင္(ျမန္မာပညာရွင္)၊ရိွေတာ့ရိွတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ လိုနာမည္သံုးလံုးရိွတဲ့ သူေတြကေတာ့ မင္းမ်ိဳး၊အမတ္မ်ိဳးေတြလို႔ၾကားဖူးတယ္။

          ဘဘတို႔အရြယ္ ၇၀-၈၀ ေတြေတာင္ နာမည္ ႏွစ္လံုးေတြပဲမ်ားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘဘတို႔ငယ္ငယ္က စၿပီး နာမည္သံုးလံုးေခတ္စားလာတယ္။ အစပထမကေတာ့ ငယ္ငယ္တုန္းက ဗမာနာမည္မရလိုက္တဲ့ အိႏိၱယ အႏြယ္ဖြားေတြက အေတာ္အသက္ႀကီးမွ နာမည္အေကာင္းဆံုးကိုေရြးၿပီး ‘ခင္ေမာင္လတ္’ တို႔ ‘ခင္ေမာင္တင္’ တို႔လို ကိုယ့္ကိုယ္ကုိယ္မွည့္ၾကတယ္လို႔ ထင္တာပဲေလ။ ငယ္ငယ္တုန္းက ဘဘတုိ႔အတန္းထဲမွာ ‘အစ္ေမး’ နဲ႔ ‘အာမက္’ ဆိုတဲ့ အိႏၱိယ အႏြယ္ဖြား ၂ ေယာက္ရိွတယ္။ ေနာက္ ဘဘတို႔က အစိုးရစစ္ ရ တန္းေျဖေတာ့မယ္ ဆိုေတာ့ သူတို႔ထဲက တစ္ေယာက္က ‘ခင္ေမာင္လတ္’ လို႔ေျပာင္းလိုက္ၿပီး ေနာက္တစ္ေယာက္ကေတာ့ ‘တင္ေမာင္လတ္’ လို႔ေျပာင္းလိုက္ၿပီး သူတို႔နာမည္ေတြက အပ်ံစားျဖစ္သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ မထူးပါဘူး။ ဘဘတို႔က ကေလးေတြဆိုေတာ့ ဘယ္သူေတြ ဘယ္နာမည္ယူထားတာကိုေရာ ရႈပ္သြားၿပီး အခုထက္တုိင္ သူတို႔နဲ႔ေတြ႔ရင္ ‘အစ္ေမး’ နဲ႔ ‘အာမက္’ ပဲေခၚၾကတာပါ။ တစ္ေယာက္က ေျမနီကုန္းမွာ ကားတာယာဆိုင္နဲ႔ သူေဌးျဖစ္ေနတယ္။ တစ္ေယာက္ကေတာ့ ၁၉၆၄ ခုနစ္မွာ သူ႔မိသားစုနဲ႔အတူ ပါကစၥတန္ျပည္ကို ေျပာင္း သြားတယ္။ တေလာကေတာ့ ခဏျပန္လာလည္တယ္။

          အခုေခတ္ သားတို႔သမီးတို႔ေခတ္မွာေတာ့ နာမည္ ၃ လံုး၊ ၄ လံုး၊ ၅ လံုး၊ ၆ လံုးေလာက္ေတာင္ ရိွၾကတယ္ ေနာ္။ ဘဘသားေတြက တစ္ေယာက္နာမည္ ၄ လံုးစီ။ သူတို႔သူငယ္ခ်င္းေတြၾကေတာ့ ပိုၿပီးမ်ားတဲ့ လူေတြ ေတာင္ရိွေသးသဗ်ာ။ ‘ခင္ပပလ်ာႏြယ္ဝင္း’ တဲ့၊ ဆန္းတယ္ေနာ္။ ဘဘတုို႔ေခတ္က အဂၤလိပ္ေက်ာင္းထြက္ေတြ က အဂၤလိပ္နာမည္တြဲၿပီးရိွၾကတယ္။ ေဂ်ာ္နီခင္ေမာင္၊ ေမရီသူဇာစသည့္ျဖင့္ေပါ႔။  ေနာက္ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္မွာ အဲဒီလို အဲဒီနာမည္ထားရင္ မလိုလားၾကေတာ့ အေတာ္ေလးေပ်ာက္သြားတယ္။ အခုတေလာျပန္ေခတ္စားလာ ၾကျပန္ၿပီ။ ဘဘကေတာ့ ေရွးအဖိုးႀကီးမို႔လို႔လားမသိပါဘူး။  ဗမာေတြဟာ ဗမာနာမည္ပဲေကာင္းပါတယ္။ ျမန္မာ တိုင္းရင္းသားေတြကလည္း သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသားနာမည္ပဲေကာင္းးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခရစ္ယာန္ ဘုရင္ ဂ်ီဘာသာဝင္ေတြကေတာ့ ခရစ္ယာန္နာမည္ရိွရမည္ဟု အယူရိွေတာ့ သူတို႔နာမည္ေတြက ‘ေစာအာသာခ်ိန္’ တို႔ ‘ေစာပီတာသန္းေမာင္’ တို႔လိုျဖစ္သြားတာေပါ႔။ ဒါလည္းသူ႔စရိုတ္နဲ႔၊ သူ႔အယူအဆနဲ႔သူ ေကာင္းပါတယ္။  လက္ခံသင့္တာေပါ႔။

ျပည္သူ႔ေခတ္၊ အတြဲ (၂)၊ အမွတ္ (၆၈) မွ