ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ႏွင့္ ေတြ႕ ဆံုေမးျမန္ျခင္း

(၂၀ စက္တင္ဘာ ၂၀၁၁) ျပည္သူ႕ ေခတ္အယ္ဒီတာအဖြဲ႕

by နဒီ ဧရာ on Tuesday, October 25, 2011 at 11:15pm

ယခုေဆာင္းပါးသည္ ျပည္သူ႕ ေခတ္ဂ်ာနယ္ ၂၉  စက္တင္ဘာ၊၂၀၁၁ ၊  ႀကာသပေတးေန႕ ၊အတြဲ ၂၊ အမွတ္ ၆၂ မွကူးယူေဖၚျပပါသည္။ယင္း ေတြ႕ ဆံုေမးျမန္းျခင္းတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္၏ ႏိုင္ငံေရးသေဘာထား၊ လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားေပၚလြင္ထင္ရွားသည္ဟု ယူဆပါသျဖင့္ ယခုလို အြန္လိုင္းရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးကို စိတ္ဝင္ စားသူမ်ား ဖတ္ရႈေလ့လာ ေဝဖန္ေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္၍ ျဖန္္႕ ေဝပါသည္။ စားလံုးေပါင္းအမွားမ်ား ေတြ႕ ရွိပါက ရိုက္ကူးသူ ကြ်န္ေတာ္ “နဒီဧရာ”ရဲ႕ အမွားသာျဖစ္ပါသည္။
ဤေတြ႕ ဆံုေမးျမန္းျခင္းကို ႀကိဳတင္ခြင့္မေတာင္းပဲ ျဖန္႕ေဝျခင္းအတြက္ အန္တီေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ႏွင့္ ျပည္သူ႕ ေခတ္ဂ်ာနယ္ကို အႏူးအညြတ္ေတာင္းပန္ပါသည္။
က်န္ရွိေသာေဆာင္းပါးကို ေန႕ စဥ္ရိုက္ျပီးသမွ်တင္ဆက္ေပးသြားပါမည္။ မိတ္ေဆြမ်ားကိုေလးစားတဲ့      နဒီဧရာ   ၁၄ ေအာက္တိုဘာ ၂၀၁၁

ေမး-ျပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္းအစ္မေျပာလိုက္တာရွိပါတယ္။ျမန္မာျပည္မွာအေျပာင္းအလဲေတြျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနရွိေနျပီဆိုတာ၊အဲဒါဟာ အစ္မ အစိုးရပိုင္းကပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႕  ထိေတြ႕ ေျပာဆိုတာကျမင္လာတာလား၊ ကြ်န္ေတာ္တို႕ အမ်ားျပည္သူေတြပါ ျမင္ေနရတဲ့အေနအထားေတြ၊ဥပမာ-သမၼတမိန္႕ ခြန္းတို႕၊လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒မိန္ခြန္းတို႕ ၊ လႊတ္ေတာ္မွာေဆြးေႏြးတာတို႕၊ စီးပြားေရးအပါအဝင္ က႑ေတြမွာေဆြးေႏြးတာတို႕ စတာေတြအရ ေျပာတာလား။

ေျဖ-ေဆြးေႏြးပြဲေတြ ဘာေတြထက္ တကယ္ထိထိေရာက္ေရာက္ျဖစ္ႏိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းေတြကိုပဲပိုျပီးေတာ့ အေလးထားပါတယ္။ ဥပမာဆိုရင္ အလုပ္သမားသမဂၢေတြနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ထြက္လာတဲ့ဥပေဒေတြ၊ အဲဒီဟာက ကြ်န္မ နားလည္သေလာက္ ကေတာ့ ILO ကတင္ျပတဲ့အတိုင္း ဒီစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြက ကိုက္ညီတယ္လို႕ နားလည္ပါတယ္။ အဲဒါဆိုလို႕ ရွိရင္ေတာ့ ဒါကေတာ့တကယ့္တိုးတက္မႈလို႕ ေျပာႏိုင္တယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ေဆြးေႏြးတာေတြ ကေတာ့အခုထက္ထိ ဥပေဒရယ္လို႕ ျဖစ္လာတယ္ရယ္လို႕ မႀကားရေသးဘူး။ ေဆြးေႏြးတာေတာ့ ေဆြးေႏြး တာေပါ့။ အဲဒါထက္ပိုျပီးေတာ့ အေရးႀကီးတာက တကယ့္ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အေျခအေန။ ဘာပဲေျပာေျပာ မီဒီယာေတြက နည္းနည္းပါးပါး အတိုင္းအတာတစ္ခုထိ ပိုျပီးေတာ့ လြတ္လပ္မႈရလာတယ္။
       ေနာက္တစ္ခုက ဧရာဝတီကိစၥမွာဆိုလို႕ ရွိရင္ လႊတ္ေတာ္မွာေဆြးေႏြးရတဲ့အထိေရာက္လာတယ္ဆိုတာ ျပည္သူရဲ႕ အသံေႀကာင့္၊ျပည္သူရဲ႕ အသံက ဘာပဲေျပာေျပာ လ်စ္လ်ဴရႈလို႕ မရေတာ့ဘူးဆိုတဲ့အသိက ဝင္လာတယ္လို႕ ကြ်န္မထင္တယ္။အဲဒါေႀကာင့္မို႕ လို႕ ျပည္သူရဲ႕ အသံကိုလူေတြက နားေထာင္ရျပီဆိုလို႕ ရွိရင္ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေနေရာက္လာျပီ။ေျပာင္းလဲမႈျဖစ္သြားျပီလို႕ေတာ့ မေျပာႏိုင္ေသးဘူးေပါ့။

  စတင္ေနျပီလို႕ ဆိုရေလာက္ေအာင္

ေမး-ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ဖို႕ အေနအထားေတာ့ ျမင္ေနရျပီလို႕ ဆိုတာေပါ့ေနာ္။သို႕ေသာ္ ေျပာင္းလဲမႈ  တကယ္စတင္ေနျပီလို႕ ဆိုရေလာက္ေအာင္ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ ဘယ္လိုဟာမ်ိဳးေတြ ျမင္ရဖို႕ လိုပါသလဲ။

ေျဖ-အလုပ္သမားသမဂၢ နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ေတာ့စတင္ေနျပီလို႕ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ ဒါကဥပေဒျဖစ္သြားျပီ။ဒီဟာကိုဘယ္ေလာက္အထိ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေကာင္အထည္ေဖၚမွာလည္းဆိုတာကိုေတာ့ ႀကည့္ရမွာေပါ့။တျခားေျပာင္းလဲမႈေတြက အမ်ားေျပာေနတဲ့ ကိစၥကေတာ့ အက်ဥ္းသားေတြလႊတ္ေပးဖို႕ ကိစၥ၊ဒါကအင္မတန္မွအေရးႀကီးပါတယ္။အေရးႀကီးတယ္ဆိုတာ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ အခုဆိုလို႕ ရွိရင္အက်ဥ္းသားေတြအစား ယံုႀကည္ခ်က္ေႀကာင့္ အက်ဥ္းက်ေနသူမ်ားလို႕ ေျပာတာကို ဒါကို ကြ်န္မလက္ခံပါတယ္။ဘာျဖစ္လို႕ လည္းဆိုေတာ့ ဒီဟာကလည္း ဒီအေပၚမွာအေျခခံျပီးေတာ့ ေျပာရတာ ပိုျပီးေတာ့လည္းလြယ္တယ္။ဒီမိုုကေရစီစနစ္မွာဆိုရင္ မတူညိတဲ့ သေဘာထားေတြ။မတူညီတဲ့ယုုံႀကည္ခ်က္ေတြကိုလက္ခံႏိုင္ရမယ္။အဲဒါေတြကိုခြင့္ျပဳႏိုင္ရမယ္။အဲဒါေႀကာင့္မို႕ လို႕ ယုံႀကည္ခ်က္ေႀကာင့္အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့သူေတြကို လႊတ္ေပးဖို႕ ဆိုတာ ဒီမိုကေရစီလမ္းေႀကာင္းေပၚမွာ တကယ္ပဲသြားေနျပီလားဆိုတာ ဆံုးျဖတ္ဖို႕ အတြက္ သိပ္အေရးႀကီးတာျဖစ္တယ္။

တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရး

ေမး-ေျပာင္းလဲမႈဆိုတဲ့ ကိစၥနဲ႕ ဆက္စပ္ျပီး ေျပာဆိုႀကတဲ့အထဲမွာ တိုင္းရင္းသားေတြနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတဲ႕ အေႀကာင္းတစ္ခုလည္းပါပါတယ္။အဲဒါနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ဘယ္လိုျမင္ပါလဲ။

ေျဖ-တိုင္းရင္းသားနဲ႕  ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ လူတိုင္းကစိုးရိမ္ႀကတယ္။ဒါလည္းျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္တာပဲ။ဒီႏိုင္ငံကျပည္ေထာင္စု၊တိုင္း
      ရင္းသားလူမ်္ိဳးစုေတြနဲ႕  တည္ေဆာက္ထားတဲ့ျပည္ေထာင္စု၊ဒီျပည္ေထာင္စုကေနတိုးတက္ဖို႕ ဆိုတာျငိမ္ခ်မ္းေရးရွိမွ၊ျငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိပဲ
     နဲ႕ ဘယ္တိုင္းျပည္မွ တကယ့္တိုးတက္မႈကိုမရႏိုင္ဘူး။အဲဒီဟာကိုလည္း အားလံုးကဝိုင္းျပီးေျပာႀကဆိုႀကတာကို ကြ်န္မ သေဘာက်
      တယ္။စျပီးေတာ့ေျပာတာ၊ဒီအသံေတြထြက္လာတာ။ဒါေႀကာင့္မို႕ လို႕  အေျပာင္းအလဲ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အေျခအေန ျမင္ေနရျပီ ဆိုတာဒါေတြ
    ေပါ့။အသံေတြေပါ့။အသံေတြႀကားေနရတာ၊အသံႀကားရံုနဲ႕ ေတာ့မျပီးေသးဘးူ။အသံေတြႀကားျပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီအသံေတြ နား
    ေထာင္ျပီးေတာ့ ေနာက္တစ္ခါ ဘာဆက္လုပ္ဦးမလဲဆိုတာကေတာ့ အဲဒါေတြက ေစာင့္ျပီးေတာ့ႀကည့္ရမယ္။

ျပည္သူကိုအသိေပးႏိုင္မယ့္အခ်ိန္

ေမး-အစိုးရပိုင္း ပုုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႕  ေဆြးေႏြးတဲ့အေႀကာင္းအရာေတြကို ေလာေလာဆယ္ မေျပာႏိုင္ေသးတဲ့ အေႀကာင္း အမ ေျဖေလ့ရွိတာေတြ႕
      ရပါတယ္။အဲဒါေတြနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္ ေရာက္ရင္ အမ်ားျပည္သူကို အသိေပးႏိုင္မွာလဲခင္ဗ်ာ။

ေျဖ-တိတိက်က်ေတာ့ မေျပာႏိုင္ဘူး။သိပ္ျပိးေတာ့ အခ်ိန္ဆြဲရင္ေတာ့ မေကာင္းဘူးဆိုတာ ကြ်န္မတို႕ နားလည္ပါတယ္။ဘာျဖစ္လို႕ လဲဆိုေတာ့ ဒီလိုကိစၥေတြက သိပ္ျပီးေတာ့ အခ်ိန္ဆြဲတာနဲ႕ အမွ် ျပည္သူလူထုကလည္း ယံုႀကည္မႈေတြ နည္းသြားတတ္တယ္။ အဲဒါေႀကာင့္မို႕ လို႕  ဒီလို ကိစၥေတြျဖစ္ဖို႕ ဆိုတာက အခ်ိန္အကန္႕ အသတ္ တစ္ခုအတြင္းမွာလုပ္ဖို႕ လိုတယ္လို႕ ေတာ့ ကြ်န္မတို႕ ထင္တယ္။ ကြ်န္မတို႕ အေနနဲ႕ လည္း အျမန္ဆံုးျဖစ္ေအာင္လို႕ ေတာ့ ကြ်န္မတို႕  ႀကိဳးစားမွာပါ။ ျပည္သူကေနျပီးေတာ့ လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ ဪ ဒါကေတာ့ တိုးတက္မႈတစ္ခုပဲ ဆိုျပီးေတာ့ ျမင္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနဟာ အျမန္ဆံုးေရာက္ဖို႕ လိုတယ္ဆိုတာ ကြ်န္မ လက္ခံပါတယ္။

ေမး-အမတို႕ ပံုမွန္ေတြ႕ ဖို႕ ညိွႏႈိင္းထားတာမ်ား ရွိသလားခင္ဗ်။
ေျဖ-ဒီလိုသေဘာမ်ိဳးရွိပါတယ္။တိတိက်က်ေတာ့ ဘယ္အခ်ိန္၊ဘယ္အခ်ိန္၊ဘယ္အခ်ိန္လို႕ ေတာ့ မရွိပါဘူး။

                  တူညီတဲ့ကိစၥေတြ

ေမး-အစိုးရနဲ႕ မတူတာေတြ ေဘးဖယ္ထားျပီး တူတာေတြမွာ တြဲလုပ္မယ္လို႕ ႀကားရပါတယ္။တူတယ္ဆိုတာဘယ္ကိစၥေတြပါလဲ။တခ်ိဳ႕ ကေတာ့ တူတာေကာ ရွိရဲ႕ လားလို႕  ေဝဖန္ေျပာဆိုႀကတာေတြလည္းရွိပါတယ္။
ေျဖ-တူတယ္ဆိုတာကေတာ့ တိုင္းျပည္အက်ိဳးနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ့ ကိစၥေတြေပါ့။အစိုးရကလည္းဘာပဲေျပာေျပာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး လိုခ်င္တယ္ဆိုတာ ကြ်န္မတို႕ သိတယ္။ေနာက္ စီးပြားေရး တိုးတက္ေစခ်င္တယ္။ျပည္သူေတြရဲ႕ အေျခအေန ပိုျပီးေတာ့ေကာင္းေစခ်င္တယ္။ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး အေျခအေနေတြေပါ့ေနာ္။ အဲဒါေတြ ကေတာ့ တူညီတဲ့ ကိစၥေတြပဲ။အဲဒီဟာေတြနဲ႕ ပတ္သက္လို႕လည္း ကြ်န္မ ေျပာျပီးပါျပီ။ တခ်ိဳ႕ ကတူညီတာေတြ မ်ားရွိလို႕ လားဆိုတာ။တူညီတာေတြမရွိရင္ ပိုျပီးေတာ့ စကားေျပာဖို႕ လိုတယ္။တူညိတာေတြမရွိရင္ ပိုျပီး ေဆြးေႏြးဖို႕လိုတယ္။ အဲသလို နည္းနဲ႕ ပဲ တူညီတဲ့ဟာေတြ ရွိေအာင္ ေဆာက္တည္ရမွာေပါ့။ဒီတိုင္းျပည္မွာ ေနတဲ့သူေတြ အားလံုးဟာ လံုးဝတူညီတာမဟုတ္ဘူးဆိုတာေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဘာပဲေျပာေျပာ လွ်ပ္စစ္မီး မလံုေလာက္ဖူးဆိုတာေလာက္ေတာ့ အားလံုးသိႀကတာပဲ။
    ဥပမာအားျဖင့္ေျပာတာပါ။ဒီတိုင္းျပည္မွာ ေနတဲ့ လူေတြ ႀကားထဲမွာ တူညီမႈလံုးဝ မရွိဘူးဆိုတာ လံုးဝ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ႏိုင္ငံျခားသားေတြေတာင္မွ ဒီတိုင္းျပည္မွာ ခဏလာေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျပည္သူနဲ႕ အတူတူ ခံစားရတဲ့ဟာေတြ ရွိတာပဲ။ဥပမာ လမ္းမေကာင္းဆိုရင္ သူတို႕ကားေတြလည္း ခုန္တာပဲ။ ဗမာေတြရဲ႕ ကားေတြမွ ခုန္တာမွမဟုတ္တာ။

                             အစိုးရေပၚယံုႀကည္မႈ

ေမး-အခု အစ္မ ေျပာတဲ့ စကားေတြအရဆိုရင္ အစ္မ အေနနဲ႕ အစိုးရနဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ အျမင္၊အစိုးရနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ယံုႀကည္မႈပိုရွိလာတယ္လို႕ ျမင္ရပါတယ္။ အဲဒါဟုတ္ပါသလား။

ေျဖ-ကြ်န္မ ေျပာျပီးပါျပီ။ကြ်န္မအေနနဲ႕ ေတာ့ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေကာင္းတဲ႕ ဖက္ကိုသြားခ်င္တယ္ဆိုတာေတာ့ ကြ်န္မ ယံုႀကည္တယ္။
       ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကို တကယ္လိုလားတယ္ဆိုတာ ကြ်န္မယံုုႀကည္တယ္။

                           လူထုအံုႀကြမႈသေဘာထား

ေမး-အေျခအေနေတြက ေျပာင္းလဲႏိုင္တဲ့ အေျခအေန ေရာက္ေနျပီလို႕ အစ္မ ယံုႀကည္တယ္။တစ္ဖက္ကလည္း ေဆြေႏြးမႈေတြလုပ္ေနတယ္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ အင္အားစုေတြက တပ္မေတာ္အေျခခံတဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္အေနနဲ႕ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႕  ျပဳလုပ္မွာမဟုတ္ဘူး။ ဒါမ်ိဳးက လူထုအံုႀကြမႈေတြနဲ႕ တိုက္မွ ေျပာင္းလဲမွာလို႕ တစ္စြန္းတစ္စ ေျပာေနတာေတြ ႀကားရတယ္။ အစ္မ
 သေဘာထား သိခ်င္ပါတယ္။

ေျဖ-အဲဒါေတာ့ကြ်န္မတို႕ အေနနဲ႕ က ဒါကိုပညာေပးျပီးေတာ့ စည္းရံုးဖို႕ လိုတာေပါ့။ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ လြတ္လပ္ေရး ကာလကိုသြားမယ္ (ျပန္ႀကည့္မယ္) ဆိုရင္ လြတ္လပ္ေရး ရျပီးတာေတာင္မွ ေႀကညာျပီး တာေတာင္မွ ဒါေရႊရည္စိမ္လြတ္လပ္ေရးပါဆိုျပီးေတာ့ ေျပာတာ ရွိတယ္။ ဒါမ်ိဳးကေတာ့ ရွိတာေပါ့။ ဒါမ်ိဳးကေတာ့မတူတဲ့သေဘာထားေပါ့။ကြ်န္မတို႕ က ဒီမိုကေရစီကိုယံုႀကည္တာမို႕ လိုု႕  မတူတဲ့
သေဘာထားရွိတယ္ဆိုတာ လက္ခံတယ္။မတူတဲ့ သေဘာထားေတြကို ညွိမယ္။ တိုင္းျပည္အတြက္ ေကာင္းတဲ့ကိစၥေတြကို သေဘာမတူတဲ့သူ ရွိလို႕ ရပ္ရမယ္ မဟုတ္ဘူး။ သေဘာမတူတဲ့သူေတာ့ရွိမွာပဲ။ ဒါလူ႕ သဘာဝပဲ။ သေဘာမတူတဲ့သူေတြ ရွိေပမယ့္လည္း တကယ္တမ္း တိုင္းျပည္ကို ေကာင္းက်ိဳးျပဳမယ္ဆိုတဲ့ ကိစၥေတြ ယံုႀကည္လို႕ ရွိရင္ ျဖစ္လာမွာပဲ။
      သေဘာမတူတဲ့သူေတြကို သေဘာတူေအာင္လုပ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။ဒါေပမယ့္ တစ္ရာ ရာခိုင္ႏႈန္းက သေဘာတူလက္ခံတဲ့ ကိစၥဆိုတာ မရွိခဲ့ဘူး။ ဥပမာ- ထမင္းဆိုင္မွာ သြားစားရင္ေတာင္ တစ္ေယာက္ တစ္မ်ိဳးစားႀကတာပဲ။ အားလံုး ဒါပဲစားဆိုရင္ ဘယ္ျဖစ္ ႏိုင္မလဲ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္က တကယ္  ေစတနာနဲ႕  ဒါေလး စားႀကည့္ပါလားလို႕  ေျပာလို႕ စားႀကည့္လို႕ အားလံုးႀကိဳက္သြားတာေတာ့ရွိမွာေပါ့

    ျပည္သူေတြလည္းပါရမယ္
ေမး-civil society ရဲ႕ သဘာဝက အစိုးရနဲ႕ အျပိဳင္သေဘာမ်ိဳးရွိတယ္လို႕ ေကာ ဆိုႏိုင္လား။

ေျဖ-ကြ်န္မကေတာ့အဲလိုရွိတယ္လို႕ မေျပာခ်င္ဘူး။မႀကာခင္ကေတာင္မွ ကြ်န္မ ေဆာင္းပါးတစ္ခုေရးထားတယ္။ဒါေပမဲ့ ဒါက ေတာ္ေတာ္နဲ႕
      ထြက္မွာ မဟုတ္ေသးဘူး။ အဲဒီမွာ ကြ်န္မ ေျပာထားတာရွိတယ္။အခုဆိုရင္ civil society ေတြက civil responsibility ျပည္သူေတြရဲ႕
      ကိုယ့္ရဲ႕ တာဝန္သိစိတ္နဲ႕ အစိုးရရဲ႕ အလုပ္ေတြကိုျဖည့္ဆည္းေပးတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာနဲ႕ ကြ်န္မကျမင္ခ်င္တယ္။အစိုးရနဲ႕ ပဲ မလံုေလာက္ဘူး
      ဆိုတဲ့ အသိအျမင္ေပၚလာမွာေပါ့။အစိုးရတစ္ခုနဲ႕ မလံုေလာက္ဘူး။တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ တိုးတက္ဖို႕  တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ဖြံ႕ ျဖိဳးဖို႕ ဆိုတာ
      ျပည္သူေတြလည္းပါရမယ္။အစိုးရကိုျပိဳင္တာ၊အစိုးရကို မေက်နပ္တာ ဆိုတာထက္ အစိုးရရဲ႕ ကန္႕သတ္ခ်က္ေတြကို အသိအမွတ္ျပဳတယ္
      ဆိုတဲ့ သေဘာေပါ့။အစိုးရဆိုတာလည္း အကန္႕အသတ္နဲ႕ ပဲ လုပ္ႏိုင္တာ။အစိုးရ မလုပ္ႏိုင္တဲ့ ကိစၥေတြရွိတယ္။အဲဒါေတြ ငါတို႕ ျပည္သူ
      ေတြက လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ အသိအျမင္ေတြဟာ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ ပိုျပီးေကာင္းတယ္လို႕  ကြ်န္မ ထင္တယ္။

                                           ပညာေရး၊က်န္းမာေရး၊တိုးတက္ဖို႕

ေမး-က်န္းမာေရးတို႕ ပညာေရးတို႕ နဲ႕ ပတ္သက္တဲ့ကိစၥေတြမွာ အစ္မတို႕ ကစိတ္ဝင္စားျပီးတကယ္လည္း လုပ္ကိုင္ေပးေနတာ ရွိတယ္
       ဆိုတာ ျမင္ပါတယ္။အဲဒါေတြ ဒီထက္ပိုျပီး က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ ျပန္႕ ျဖစ္လာဖို႕ ဆိုရင္ ဘယ္လိုအေနအထားေတြ လိုမလဲ။

ေျဖ-ကြ်န္မတို႕ လုပ္ေနတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ ပိုျပီးက်ယ္ျပန္႕ ဖို႕ ဆိုတာ ကြ်န္မတို႕ အေပၚမွာတည္တာေပါ့။ကြ်န္မတို႕ ပိုျပီးႀကိဳးစားရမယ္။ျပည္သူ
      လူထုရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကိုရေအာင္လုပ္ရမယ္။ဒါေပမဲ့ ဒီတစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ ပညာေရး က်န္းမာေရး တိုးတက္ဖို႕ ဆိုတာ အစိုးရရဲ႕ အခန္းက႑
      က အင္မတန္မွအေရးပါတယ္။

                                            ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈေလ်ာ့ပါးေရး

ေမး-ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ေလ်ာ့ပါးေရးဆိုတာမွာလည္း ဒီသေဘာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္မွာလား။

ေျဖ-ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈေလ်ာ့ပါးေရးဆိုတာ ဒါက အင္မတန္မွ ေယဘုယ်လည္းက်တယ္။က်ယ္ျပန္႔တဲ႔ကိစၥလည္းျဖစ္တယ္။အဲဒီဟာက အစိုးရ
      က ဦးေဆာင္ျပီးလုပ္ရမွာေပါ့။ဒါေပမဲ့ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္လည္း လုပ္ယူရမွာေပါ့။ကြ်န္မတို႕ အေနနဲ႕ ဆင္းရဲမႈဆိုတာဘာလဲ၊အဓိပၺါယ္
      ေဖာ္တာက စရမွာေပါ့။ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ အခုအဓိပၺါယ္ေဖာ္ပံုက လူတစ္ေယာက္ဟာ သူ႕ ရဲ႕ ပတ္ဝန္းက်င္မွာ သူဆင္းရဲတယ္လို႕
      ခံစားရရင္၊သူ႕ မွာလိုအပေနတဲ့အခ်က္ေတြ ရွိေနတယ္လို႕ ခံစားရတယ္ဆိုရင္ ဆင္းရဲတာပဲ။ဥပမာ-လူတိုင္းႀကက္သားစားေနတဲ့
      အသိုင္းအဝိုင္းမွာ ပဲစားရတဲ့သူကဆင္းရဲတာေပါ့။လူတိုင္းပဲစားေနတဲ့အသိုင္အဝိုင္းမွာဆိုရင္ ထမင္းခ်ည္းပဲ စားရတဲ့သူကဆင္းရဲတာ
      ေပါ့။ဒီလိုဟာမ်ိဳးေတြရွိတယ္ေပါ့။အဲဒီေတာ့၊ဆင္းရဲမႈပေပ်ာက္ေရးဆိုတာ အင္မတန္ က်ယ္ျပန္႕တဲ့ ကိစၥပဲ။တနည္းအားျဖင့္ ေျပာရရင္
      ျပည္သူလူထုရဲ႕ လူေနမႈစနစ္ ျမွင့္တင္ေပးေရးပါ။poverty reduction ဆိုတာ တစ္ဖက္ကေန ႀကည့္လိုက္ရင္ ျပည္သူလူထုရဲ႕ လူေန
      မႈ အဆင့္အတန္းကို ျမွင့္တင္ေရးပဲ။အဲဒါအတြက္ကေတာ့ ကြ်န္မတို႕ လည္းတတ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္တာပဲ။ဒီလို ပညာေရး ဘက္ကေန
     ကူညီတယ္ဆိုတာ ဒါလည္းအဆင့္အတန္း ျမွင့္ေပးတာပဲ။က်န္းမာေရးဘက္က ကူညီတယ္ဆိုရင္လည္း အဆင့္အတန္းျမွင့္ေပးတာပဲ။
     ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ ကိစၥေတြမွာ တာဝန္သိတဲ့ အစိုးရက ဝင္ျပီးလုပ္ေဆာင္ရမယ့္ က႑ေတြက အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။

                                   ျပည္သူလုပ္ႏိုင္တဲ့ အတိုင္းအတာ

ေမး-က်န္းမာေရး ပညာေရး ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလ်ာ့ပါးေရးတို႕ မွာ အစိုးရ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အပိုင္းက အဓိကလို႕ ေျပာခ်င္တာေပါ့။

ေျဖ-အင္မတန္မွ အေရးႀကီးပါတယ္။ကြ်န္မကေလ ဒီမိုကေရစီကို ဦးတည္တဲ့သူဆိုရင္ အစိုးရက အဓိကက်တယ္ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈန္းကို
      တတ္ႏိုင္သမွ်ေရွာင္ခ်င္တယ္။ျပည္သူေတြအဓိကက်တယ္ဆိုတာသာျဖစ္ရမယ္။ဒါေပမဲ့ အစိုးရမွာ တာဝန္အမ်ားႀကီးရွိတဲ့ က႑ေတြက
      ေရွာင္လို႕ မရဘူး။

ေမး-ေစာေစာကအစိတ္အပိုင္းေတြမွာ အစိုးရ မဟုတ္တဲ့ က်န္တဲ့အဖဲြ႕အစည္းေတြ ျပည္သူတစ္ဦးခ်င္းေတြရဲ႕  လုပ္ႏိုင္တဲ့ အတိုင္းအတာက
       ဘယ္ေလာက္အထိရွိလဲ။

ေျဖ-ဒါကေတာ့ လုပ္ယူမွာပဲ။ဘယ္ေလာက္အထိရွိလဲဆိုရင္ ဒီတိုင္းျပည္မွာသိပ္ျပီးေတာ့မရွိေသးဘူး။ဒါေပမဲ့ အခု ကြ်န္မေျပာသလိုေပါ့။
      civil society ေတြက စလာျပီ။လမ္းစေပၚလာျပီ၊လႈပ္ရွားလာျပီ၊အားယူလာျပီေပါ့။ဒါေတြကို ပိုျပီးလုပ္ႏိုင္ဖို႕  ပိုျပီးအားေတြမ်ားလာဖို႕
      ဆိုတာ ျပည္သူေတြကလည္း ရုန္းကန္ရမယ္။ဒီဟာကိုလည္း အစိုးရအေနနဲ႕  အားေပးရတယ္။ပိုျပီး အားယူႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး
      ဖန္တီးေပးရမယ္။

                                          ကူညီႏိုင္တဲ့အင္အား

ေမး-ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈကတစ္တိုင္းျပည္လံုးအတိုင္းအတာနဲ႕ ရွိေနတဲ့အေနအထားမ်ိဳးမွာ ဆင္းရဲတဲ့ လူအခ်င္းခ်င္း ျပန္ျပီးကူညီႏိုင္တဲ့ အင္အား
      က ရိုးရိုးစဥ္းစားရင္ ေတာ္ေတာ္နည္းမယ္လို႕ ထင္ရတာေပါ့။အစိုးရက သူကိုယ္တိုင္သိပ္ျပီး မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ civil
      society က တစ္နည္းနည္းနဲ႕ အားေကာင္းရွင္သန္လာတဲ့အခါမွာ ေစာေစာက ေျပာတဲ့ အစိုးရေလာက္ကသာလွ်င္ လုပ္ႏိုင္တယ္လို႕
      ယူဆရတဲ့ ႀကီးက်ယ္တဲ့အလုပ္မ်ိဳးေတြကိုပါ civil society အဖြဲ႕ အစည္းေတြ အင္အားစုေတြက လုပ္လာႏိုင္မလား။

                                               မူခ်ျပီးလုပ္ရမွာေတြ အမ်ားႀကီး

ေျဖ-အစိုးရကသာ လုပ္ႏိုင္တယ္ရယ္လို႕ မဟုတ္ဘူး။အစိုးရကပိုျပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္။
      ဥပမာ-ပညာေရးက႑မွာ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ တိုးတက္ခ်င္လို႕ ရွိရင္ civil society ေတြလုပ္တာကို ေစာင့္ေနလို႕ မရဘူး။အစိုးရကိုက
      မူခ်ျပီးလုပ္ရမွာေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္။ဥပမာ-ေက်ာင္းေတြျပဳျပင္ေရး၊ေက်ာင္းသင္ရိုးညႊန္းတမ္းေတြျပဳျပင္ေရး၊ဒါေတြလုပ္ရမွာ အစိုးရ
      က လုပ္ရမွာ။ကြ်န္မတို႕ လို civil society ေတြက ဘာလုပ္လဲဆိုေတာ့ အခမဲ့ေက်ာင္းေတြေပါ့။အခမဲ့ေက်ာင္းေတြက မူလတန္းကေန
      စျပီးသင္ရတယ္။ဒါေပမဲ့ အခု အထက္တန္းအဆင့္ထိ ေရာက္ပါျပီ။ဒါေပမဲ့ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကေတာ့ ဒါ အစိုးရက ဆံုးျဖတ္ထားတာ။
      ကြ်န္မတို႕ ဒီေက်ာင္းေတြ ဖြင့္ရတယ္ဆိုတာကိုကပဲ အစိုးရေက်ာင္းေတြ မလံုေလာက္လို႕ ၊ျပီးေတာ့ တခ်ိဳ႕ ကိစၥေတြမွာ အစိုးရက ထိထိ
      ေရာက္ေရာက္နဲ႕ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ လုပ္ႏိုင္တာေတြရွိတယ္။အျပင္ကလူေတြလုပ္ရတာက အကန္႕အသတ္နဲ႕ လုပ္ရတာ။ႏိုင္ငံတာက
      အကူအညီေတြ အခုလည္းရယူေနတာပဲ။အခုဆိုရင္ ႏိုင္င့တကာက ပံ႕ ပိုးထားတဲ့ NGOေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။အစိုးရမဟုတ္တဲ့ အ
      ဖြဲ႕ အစည္းေတြ၊အခု ဘုန္းေတာ္ႀကီးပညာသင္ ေက်ာင္းေတြဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာ ဖြံ႕ ျဖိဳးေရးကူညီမႈ အဖြဲ႕ ေတြကေန ေထာက္ပံ့ထားတဲ့
      ေက်ာင္းေတြအမ်ားႀကီးရွိတယ္။အမ်ားႀကီးဆိုတာ တကယ္ေတာ့ အမွန္ေျပာရရင္ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္လံုးနဲ႕ ႀကည့္လိုက္ရင္ မမ်ားဘူး
      ေပါ့။ဒါေပမဲ့ နည္းနည္းမ်ားလာျပီလို႕ ေျပာရမွာေပါ့။

                                   ဩဇာရွိႏိုင္တဲ့အေျခအေန

ေမး-အစိုးရပိုင္းက လုပ္တာ သိပ္အားေနလို႕ ရွိရင္ civil society ေတြက လုပ္တာသိပ္အားမ်ားလာရင္ သူက ပိုျပီး လႊမ္းမိုးသြားႏိုင္လား။
       သို႕မဟုတ္ မလႊမ္းမိုးေတာင္ သူရဲ႕ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြသည္ ပိုျပီး ႀကီးႀကီးမားမား သိသိသာသာႀကီး ျဖစ္လာႏိုင္သလား။

ေျဖ-သိသာမႈေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ကြ်န္မေလ့လာႀကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ civil society ေတြက အင္အား အင္မတန္ႀကီးတဲ့ တိုင္းျပည္ေတြ
      မွာေတာင္မွ အစိုးရကိုလႊမ္းမိုးတာထက္ အစိုးရအေပၚမွာ ဩဇာရွိႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အေျခအေနမ်ိဳးပဲ ျဖစ္လာပါတယ္။ဥပမာဆိုလိုရွိရင္
      အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုလို ႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာ ႀကည့္မယ္ဆိုရင္ civil society ေတြက ေတာ္ေတာ္သန္ပါတယ္။အဲဒိေတာ့ lobby
      group ေတြ ဘာေတြက အစိုးရရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ဘာေတြအေပၚမွာ ဩဇာ ရွိလာတာေပါ့။

ေမး-အခုတေလာ ျဖစ္ေနတဲ့ ျမစ္ဆံုျပႆနာကို အေႀကာင္းျပဳျပီး သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကိစၥမွာ လူေတြစိတ္ဝင္စားမႈ ပိုမ်ားလာပါတယ္။
      အစ္မအေနနဲ႕  ကြ်န္ေတာ္တို႕ တိုင္းျပည္မွာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ပ်က္စီးမႈ ဘယ္ေလာက္ႀကီးမားတယ္လို႕ ျမင္ပါသလဲ။အဲဒီအေပၚမွာ
      ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈေကာ ဘယ္ေလာက္လိုအပ္ေနတယ္လို႕ ျမင္ပါသလဲ။

                                                 ပတ္ဝန္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး

ေျဖ-ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈကေတာ့ အေတာ့္ကို လိုအပ္ေနပါတယ္။ျပည္သူေတြကိုပညာေပးဖို႕ ပဲ။အမ်ားျပည္သူကသိမွ၊ပတ္ဝန္းက်င္က
      လူတိုင္း လူတိုင္းဟာ ကိုယ္နဲ႕ ဆိုင္တယ္ဆိုတဲ့အသိရွိမွ။ဥပမာ-ပလတ္စတစ္ အိတ္ေလး တစ္အိတ္လႊင့္ပစ္လိုက္ရင္ ေပါ့ေပါ့တန္တန္
      မဟုတ္ပဲ ငါ ဒါကို ဒီနားမွာလႊင့္မပစ္ဘူး။ဟိုနားမွာ အမိႈက္ေတာင္းရွိတဲ့အထိယူသြားမယ္။အမိႈက္ေတာင္း ရွိတဲ့ ေနရာေရာက္မွပဲထည့္
      မယ္။အဲလိုအသိေလးေပါ့။ကြ်န္မတို႕ ငယ္ငယ္တုန္းကဆိုရင္ ေက်ာင္းကကို သင္တယ္။ကေလးေတြကိုငယ္ငယ္ကတည္းက
      ဒီအသိေတြထည့္ေပးရမယ္။ကိုယ့္ပတ္ဝန္းက်င္ကို ကိုယ္ထိန္းသိမ္းရမယ္။ကိုယ့္ႏိုင္ငံရဲ႕ အနာဂတ္အတြက္ ကိုယ္တာဝန္ယူရမယ္။

                                          ႏိုင္ငံေရးမွာျပည္သူပါဝင္လာေရး

ေမး-ႏိုင္ငံေရးနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ျပည္သူလူထုပါဝင္လာဖို႕ အတြက္က်ေတာ့ေရာ လူထုကိုပညာေပးဖို႕ ဘယ္လိုလုပ္ႏိုင္ပါသလဲ။အစ္မ ဘယ္
       လိုျမင္လဲ။

ေျဖ-လုပ္ႏိုင္တဲ့နည္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ဥပမာ-မီဒီယာကလည္း လုပ္ႏိုင္တာပဲ။မဂၢဖင္းေတြ ဂ်ာနယ္ေတြထဲမွာ ဒီကိစၥ အေႀကာင္းေတြ
      ထည့္ရမယ္။ျပည္သူေတြ ဖတ္တဲ့လူေတြကသိေအာင္လို႕ ေပါ့။ဒါေတြက ေက်ာင္းေတြမွာကတည္းက သင္ရမွာ။ကေလးေတြက ငယ္
      ငယ္ကတည္းက မျဖစ္မေန သင္ယူရတဲ့ပံုစံမ်ိဳး။ေက်ာင္းေရာက္ေတာ့ မျဖစ္မေနသင္ယူရတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးျဖစ္သြားတာေပါ့။ဂ်ာနယ္က်ေတာ့
      ဖတ္ခ်င္မွ ဖတ္မွာေပါ့။ဖတ္ခ်င္တဲ့လူ ဖတ္မယ္။မဖတ္ခ်င္တဲ့လူမဖတ္ဘူး။ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္းေတြမွာသင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အလိုလိုေက်ာင္း
      တက္တဲ့ လူတိုင္းက သိသြားတာေပါ့။ အစိုးရမွာ အမ်ားႀကီး တာဝန္ရွိတယ္ဆိုတာ ဒါေတြပါ။ကြ်န္မတို႕ အခမဲ့ေက်ာင္းေတြမွာဆိုရင္
       ကြ်န္မတို႕ ဆရာေတြက သင္ပါတယ္။က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ ျပန္႕ ဒီအသိေတြရွိေအာင္လို႕ ပါ။ကြ်န္မတို႕ ေက်ာင္းေတြက တစ္တိုင္းျပည္လံုး
      နဲ႕ စာရင္နည္းနည္းေလးပဲ။ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ၊ရာဂဏန္းေလာက္ရွိတာ။အခုဆိုရင္ ေထာင္ဂဏန္းေလာက္ရွိတာေပါ့။ဒါလည္း
      အင္မတန္မွနည္းပါတယ္။ကြ်န္မတို႕ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အတိုင္းအဆနဲ႕ ဆိုရင္ေပါ့။


   ျပည္သူ႕ ေခတ္ဂ်ာနယ္၊အတြဲ ၂ ၊အမွတ္ ၆၂ ၊ ၂၉ ၊ စက္တင္ဘာ ၊ ၂၀၁၁ မွ
                               ေဒၚေအာင္ဆန္းစုႀကည္ႏွင့္ ေတြ႕ ဆံုေမးျမန္းျခင္း     ျပီးပါျပီ။

· · Share