ေျမထုညစ္ညမ္းမႈ ႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး

Cloud Cuckoo Land created a doc.

တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းက ကြမ္ရွီကြ်မ္း ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ေဒသဟာ စက္မႈလုပ္ငန္းေတြ အတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ ကုန္ၾကမ္း ေတြျဖစ္တဲ့ ခဲသတၲဳနဲ႔ အာဆင္နစ္ (arsenic) လို႔ေခၚတဲ့ စိန္ဓာတ္ေပါင္း (အဆိပ္)ေတြ အမ်ားဆံုး ထြက္ရွိတဲ့ ေဒသတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ သတၲဳမိုင္းေတြက စြန္႔ပစ္ပစၥ...ည္းေတြ ေၾကာင့္ ေျမထု ညစ္ညမ္းမ ႈေတြ ျဖစ္ ေပၚေစခဲ့ပါတယ္။
ေျမထုအတြင္း အဆိပ္ျဖစ္ေစတဲ့ ဓာတ္သတၲဳေတြကို သီးႏွံပင္ေတြက စုပ္ယူႏိုင္ၿပီး အဲဒီအပင္ေတြရဲ႕ သီးႏွံေတြကို စားသံုး တဲ့လူေတြရဲ႕ ကိုယ္ခႏၶာေတြ အထဲ ေရာက္ရွိ သြားႏိုင္ပါတယ္။ အဆိပ္ ဓာတ္ေတြနဲ႔ ညစ္ညမ္းေနတဲ့ ေျမႀကီး ကေပါက္ေရာက္တဲ့ သီးႏွံေတြကို စားသံုးျခင္း အားျဖင့္ လူ႕ကိုယ္ခႏၶာ မွာရွိတဲ့ ေရာဂါခုခံကာကြယ္ေရး စနစ္ (immune system) ကို ထိ ခိုက္ပ်က္စီးေစႏိုင္ၿပီး ကင္ဆာ ေရာဂါေတြ ျဖစ္ပြား ေစႏိုင္တယ္လို႔ နန္က်င္းတကၠသိုလ္ ဘူမိ႐ူပသိပၸံ ဌာနမွ သုေတသီတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ေလာ္ယုန္မင္းက ေျပာပါတယ္။
ေတာင္သူ လယ္သမားအမ်ား စုက ေျမထုညစ္ညမ္းမႈကို သိပ္ဂ႐ု ထားေလ့မရွိၾကတာ ေတြ႕ရပါ တယ္။ ကမၻာေျမႀကီးဟာ ညစ္ညမ္း မႈေတြကို သူ႔အလိုလို ျပဳျပင္သြား မယ္လို႔ပဲ မွတ္ယူထားၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေျမဆီလႊာေပၚမွာ စား သံုးပင္ေတြ စိုက္ပ်ိဳးထုတ္ယူေနၾက ေပမယ့္ ေျမထုညစ္ညမ္းမႈ မျဖစ္ ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းေတြ မွာ လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားခဲ့ၾကပါတယ္။
ခဲ သတၲဳနဲ႔ အာဆင္နစ္ထုတ္လုပ္တဲ့ စက္႐ံုေတြကို တျခားတစ္ေနရာမွာ ေရြ႕ေျပာင္းဖြင့္လွစ္ခဲ့လို႔ က်န္ရွိတဲ့ ေျမဧရိယာကို စိုက္ပ်ိဳးေျမအျဖစ္ ေသာ္လည္းေကာင္း၊ အိမ္ၿခံေျမအျဖစ္ ေသာ္လည္းေကာင္း အသံုးျပဳမယ္ ဆိုရင္ ေျမကိုစစ္ေဆးၿပီးမွ အသံုး ျပဳဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ အမ်ားအား ျဖင့္ အဲဒီေျမေတြဟာ အဆိပ္သင့္ ေျမ (Toxic Soil) ေတြလို႔ သေဘာ ေပါက္သူ နည္းပါတယ္။
၂၀၁၁ခုႏွစ္မွာ ကြမ္ရွီကြ်မ္း ေဒသဟာ ေရလႊမ္းမိုးမႈ အႀကီး အက်ယ္ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဲဒီေဒသတစ္ဝိုက္ကို ခဲသတၲဳနဲ႔ အာဆင္နစ္မိုင္းေတြနဲ႔ စက္႐ံုေတြက အဆိပ္သင့္သတၲဳေတြနဲ႔ အက္စစ္ ေတြေရေတြနဲ႔အတူ စိုက္ခင္းေတြထဲ ေရာက္ရွိလာခဲ့ၾကၿပီး သီးႏွံစိုက္ခင္း ေတြကို ပ်က္စီး ဆံုး႐ံႈးေစခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ ၄ႏွစ္ၾကာမွ ေဒသဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္သူေတြက အဲဒီစိုက္ခင္း ေတြရဲ႕ ေျမေတြကို ဘူမိေဗဒပညာရွင္ ခ်န္တံုဘင္း ဆိုသူကို စစ္ေဆးေစၿပီး ျပန္လည္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ စီမံခ်က္တစ္ေစာင္ ကိုေရးဆြဲေစခဲ့ပါတယ္။

ခ်န္တံုဘင္း က ကြမ္ရွီကြ်မ္းေဒသက စိုက္ပ်ိဳး ေျမေတြမွာ အာဆင္နစ္ (စိန္အဆိပ္ ဓာတ္ေပါင္း) ညစ္ညမ္းမႈ အဆင့္ဟာ ျမင့္မားေနၿပီး အဲဒီအဆိပ္ေတြကို ေရနဲ႔ျဖစ္ျဖစ္၊ ဓာတုပစၥည္းေတြနဲ႔ ျဖစ္ျဖစ္ ေဆးေၾကာဖယ္ရွားပစ္ဖို႔ မလြယ္ကူပါဘူး။ အဲဒီလိုလုပ္ရင္ ဒုတိယအႀကိမ္ညစ္ညမ္းမႈျဖစ္မွာကို စိုးရိမ္ရပါတယ္။ အာဆင္နစ္ဓာတ္ ညစ္ညမ္းေနတဲ့ ေျမေပၚမွာစိုက္ပ်ိဳး ၿပီးထြက္ရွိလာတဲ့ သီးႏွံေတြဟာ စား သံုးလို႔မသင့္ပါဘူးလို႔ေျပာပါတယ္။ ဘူမိေဗဒပညာရွင္ ခ်န္တံုဘင္း ဟာ ေျမထုအတြင္းရွိ အဆိပ္ျဖစ္ ေစတဲ့ အာဆင္နစ္ဓာတ္ေတြကို စုပ္ ယူႏိုင္တဲ့ ျမက္တစ္မ်ိဳးကိုေတြ႕ရွိခဲ့ ပါတယ္။
အီလီမိုခ်ီလိုအာစဲလိုင္း လစ္မား(လ္) (Eremochloa ciliaris Merr) လို႔ေခၚတဲ့ျမက္တစ္မ်ိဳးဟာ အထူးသျဖင့္ ေျမထုအတြင္းရွိ အာ ဆင္နစ္ဓာတ္ေတြကို ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ ၿပီး စုပ္ယူတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ လူတစ္ရပ္ေလာက္အရွည္ရွိတဲ့ အဲဒီ ျမက္ပင္တစ္ကီလိုဂရမ္ဟာ တစ္ ေသာင္းမီလီဂရမ္ရွိတဲ့ အာဆင္နစ္ ဓာတ္ေတြကို စုပ္ယူႏိုင္တဲ့အတြက္ သာမန္ျမက္ တစ္ပင္ထက္ အဆ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ မ်ားျပားစြာ စုပ္ယူႏိုင္ပါတယ္။

၂၀ဝ၀ျပည့္ႏွစ္တုန္းက ယူနန္ ျပည္နယ္၊ ခ်န္ဇူးေဒသရဲ႕ စိုက္ပ်ိဳး ေျမအမ်ားအျပားဟာ အာဆင္နစ္ အဆိပ္သင့္လို႔ စြန္႔ပစ္ခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီ အဆိပ္ဓာတ္ေၾကာင့္ပဲ ရြာသား ႏွစ္ဦးေသဆံုးခဲ့ရပါတယ္။ ဘူမိေဗဒ ပညာရွင္ ခ်န္တံုဘင္းကို ေခၚယူၿပီး ကမၻာမွာ ပထမဆံုးျမက္ပင္နဲ႔ အာ ဆင္နစ္ အဆိပ္သင့္ ေျမေတြ ျပန္လည္ ေကာင္းမြန္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္တဲ့ စီမံခ်က္ကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ ခဲ့ပါတယ္။ ၅ႏွစ္ခန္႔ၾကာတဲ့အခါ အဲဒီေဒသက ေျမေတြဟာ ညစ္ညမ္း မႈကင္းစင္သြားၿပီး ျပန္လည္ စိုက္ ပ်ိဳးလာႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ယခုအခါ ကမၻာတစ္ဝန္းက သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ ေျမထုညစ္ ညမ္းမႈကို ကုသဖယ္ရွားေပးႏိုင္တဲ့ အပင္ေတြကို ရွာေဖြလာၾကပါတယ္။ ဒီလိုအပင္ေတြအသံုးျပဳၿပီး ေျမထု ညစ္ညမ္းမႈကို ေျဖရွင္းတာဟာ ကုန္ က်စရိတ္လည္း သက္သာၿပီး ထိ ေရာက္မႈလည္းရွိပါတယ္။ တ႐ုတ္ သိပၸံပညာရွင္ေတြဟာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရွိ သတၲဳမိုင္းေပါင္း ၂၀ဝမွာ ေပါက္ ေရာက္တဲ့ အပင္ေတြကို သုေတသန ျပဳေလ့လာၿပီး ေၾကးနီ၊ ခဲ၊ သြပ္၊ ကတ္မီယမ္နဲ႔ ကိုေဘာ့(တ္)စတဲ့ သတၲဳအညစ္အေၾကးေတြ စုပ္ယူ ႏိုင္တဲ့ အပင္ေတြကိုေဖာ္ထုတ္လာႏိုင္ တယ္လို႔ သိရေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား။ ။

posted by ေမာင္ပုဆိုးၾကမ္း
အက်ိဳးေဆာင္ဂ်ာနယ္