မီဒီယာ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈႏွင့္ လြတ္လပ္မႈ

by We are Burmese! on Saturday, November 26, 2011 at 8:47pm

 By ဦးေအာင္ခင္ & မညိဳညိဳလြင္

 http://www.voanews.com/burmese/news/news-analysis/news_analysis_11-26-2011-134511218.html
ေအာက္တိုဘာလ (၈) ရက္ေန႔က စာေပစီစစ္ေရးဌာန ဒု-ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးတင့္ေဆြ က ေနာင္ဆိုရင္ စာေပစီစစ္ေရးရွိဖို႔ လိုမယ္မထင္ေၾကာင္း RFA သတင္းေထာက္နဲ႔ တယ္လီဖုန္း အင္တာဗ်ဴးလုပ္တုန္းက ေျပာသြားပါတယ္။ ဒီ အင္တာဗ်ဴးကို Yangon Times စာေစာင္မွာ အျပည့္အစံု ေဖာ္ျပပါတယ္။ ႏိုဝင္ဘာလ (၄) ရက္ေန႔မွာ ျပန္ၾကားေရးဌာန ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဆန္း ကို ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္အယ္ဒီတာက ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းတဲ့အခါမွာ တေန႔က်ရင္ စာေပစီစစ္ေရးဟာ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔အဆင့္ကို ေရာက္သြားလိမ့္မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ မွန္းဆလို႔မရႏိုင္တဲ့ အနာဂတ္မွာ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္မယ့္ အလားအလာအေၾကာင္းေျပာတာကို တင္းက်ပ္မႈေလ်ာ့ေပးမယ့္ အရိပ္လကၡဏာအျဖစ္ ျမင္သူေတြရွိသလို ဝါဒျဖန္႔မႈနဲ႔ စိတ္ဓါတ္စစ္ဆင္မႈအျဖစ္ ျမင္သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။

VOA, RFA, BBC, DVB အပါအဝင္ ကြန္ျပဴတာ website အခ်ဳိ ႔ ၾကည့္ခြင့္ေပးၿပီး သတင္းမီဒီယာ ျပဳျပင္ေရးဥပေဒေတြကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပဌာန္းသြားမယ္လို႔ ေျပာတာကို တိုးတက္မႈအျဖစ္ ယူဆၾကေပမယ့္ သတင္းသမား (၂၀) နီးပါးကို ထိန္းသိမ္းထားဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၄ မွာ ျပဌာန္းတဲ့ အီလက္ထေရာနစ္ အက္ဥပေဒအရ အင္တာနက္ဆက္သြယ္သူကို အခ်ိန္မေရြး ဖမ္းဆီးႏိုင္ပါတယ္။
၁၉၆၂ မွာ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းကတည္းက သတင္းမီဒီယာလြတ္လပ္မႈ ဆိတ္သုဥ္းသြားတာမို႔ အာဏာရွင္ကို မထိခိုက္ေအာင္ေရးေနၾကတာ အႏွစ္ (၅၀) နီးပါးရွိေနပါၿပီ။ အာဏာရွင္အစိုးရ လက္ခံႏိုင္ေလာက္ေအာင္ မိမိဘာသာ စီစစ္ေရးသားတဲ့ အက်င့္ဓေလ့ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ျပည္မွာလည္း ဒီနည္းကို က်င့္သံုးၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အပတ္စဥ္စာေစာင္ (၁၅၉) ေစာင္နဲ႔ လစဥ္စာေစာင္ (၁၄၉) ေစာင္ ထုတ္ေဝပါတယ္။ တရုတ္ျပည္မွာ မဂၢဇင္း (၈၀၀၀) ေက်ာ္၊ သတင္းစာ (၂၀၀၀) ေက်ာ္နဲ႔ တီဗီြထုတ္လုပ္ေရးဌာန (၄၀၀) နီးပါး ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မီဒီယာေတြအားလံုး အစိုးရမူဝါဒအတိုင္း ထုတ္လုပ္ရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ ထုတ္ေဝတဲ့ စာေစာင္ေတြမ်ားေပမယ့္ ခြဲျခမ္းစိတ္ျဖာ ေဝဖန္သံုးသပ္ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြ မတရားလုပ္တာကို ထုတ္ေဖာ္ေရးသားတာမ်ဳိး မရွိသေလာက္ ျဖစ္ေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
အာဏာတည္ၿမဲေရးနဲ႔ အာဏာရယူေရးမွာ သတင္းမီဒီယာ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈဟာ အေရးႀကီးတာကို ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံမွာေရာ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံမွာေရာ ေကာင္းေကာင္းသေဘာေပါက္ၾကပါတယ္။ ဒီမုိကေရစီစနစ္မွာ လြတ္လပ္မႈရွိတာေၾကာင့္ သတင္းမီဒီယာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ဖို႔ႀကိဳးစားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ ႔ လုပ္ရပ္ကို သိျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံမွာေတာ့ လြတ္လပ္မႈမရွိတဲ့အတြက္ အစိုးရဝါဒျဖန္႔လုပ္ငန္းမွာ သတင္းမီဒီယာေတြ အသံုးခံေနရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ကို သိရွိႏိုင္ေရးနဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ ခ်ဳပ္ကိုင္ႏိုင္ေရးဟာ အၿမဲတမ္း ပဋိပကၡ ျဖစ္ေနပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္မႈရွိတဲ့ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာလည္း အာဏာရအစိုးရက သတင္းထိမ္ခ်န္ထားၿပီး အျဖစ္မွန္ကို ဖံုးကြယ္ထားတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ သိရွိပိုင္ခြင့္ဥပေဒ Freedom of Information Act ကို ျပဌာန္းထားရပါတယ္။ ဒီ ဥပေဒကို က်င့္သံုးရာမွာလည္း အခက္အခဲနဲ႔ ႀကံဳရတတ္ပါတယ္။
စီမံကိန္းႀကီးေတြမွာ အစိုးရက အျဖစ္မွန္ကို သတင္းအေမွာင္ခ်ၿပီး ဝါဒျဖန္႔တာကို သံေယာင္လိုက္ၿပီးေရးေနတာဟာ ျမန္မာ့သတင္းမီဒီယာရဲ ႔ အစဥ္အလာလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဥပမာ ေလာပီတာ ေရအားလွ်ပ္စစ္အတြက္ မုိးၿဗဲေရကာတာ ေဆာက္တုန္းက ကရင္နီေက်းရြာေပါင္း တရာေက်ာ္ ေျပာင္းေရႊ ႔ေပးရပါတယ္။ မိုးၿဗဲဆည္ ေရတက္လာေတာ့ ဖယ္ခံုၿမိဳ ႔နယ္မွာ ေထာင္ေသာင္းခ်ီၿပီး ေရႊ ႔ေျပာင္းေပးရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဒသခံျပည္သူလူထု ေရအလံုအေလာက္ရရွိဖို႔ ရည္ရြယ္ေၾကာင္း မိုးၿဗဲေဒသက ျပည္သူေတြ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းသစ္ေတြ ရရွိမွာျဖစ္ေၾကာင္း အစိုးရဝါဒျဖန္႔တဲ့အတုိင္း သတင္းစာဆရာႀကီး ဦးသိန္းေဖျမင့္ က ဗိုလ္တေထာင္သတင္းစာမွာ ၁၉၆၉ က ေရးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး အစိုးရလုပ္သမွ် အားလံုးေကာင္းတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္မ်ဳိး ေရးလာၾကတာ အႏွစ္ (၅၀) နီးပါးရွိေနပါၿပီ။
သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္မႈဟာ အေရးႀကီးတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးတခု ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရလုပ္သမွ် အစိုးရမွာ တာဝန္ရွိတာကို လြတ္လပ္တဲ့ မီဒီယာကသာ ေထာက္ျပႏိုင္ပါတယ္။ မတရားလုပ္ၿပီး ျပစ္ဒဏ္ကင္းလြတ္ခြင့္ ရေနၾကတာကိုလည္း လြတ္လပ္တဲ့ မီဒီယာက ေထာက္ျပႏိုင္ပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းကို ျပဌာန္းႏိုင္ဖို႔ လႊတ္ေတာ္မွာ ျပင္ဆင္ေနတယ္လို႔ ဗီြအိုေအနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းမွာ ဦးေက်ာ္ဆန္း က ေျပာသြားပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာရဲ ႔ တာဝန္ေတြကို ေဆြးေႏြးရာမွာ ႏိုင္ငံျခားမွာလို ပုဂၢလိက မီဒီယာနဲ႔ တသီးပုဂၢလ NGO ေတြကို ပါဝင္ခြင့္မေပးဘဲ လုပ္ေနက်အတိုင္း တဖက္သတ္ ေရးဆြဲျပဌာန္းဖို႔ စီစဥ္ေနပံုရပါတယ္။
အစိုးရျပဌာန္းတဲ့ မီဒီယာဥပေဒကို လိုခ်င္သလိုသံုးၿပီး သတင္းသမားကို ဖမ္းဆီးႏိုင္သလို တရားစြဲၿပီး ဒဏ္ေငြေဆာင္ခိုင္းႏိုင္ပါတယ္။ ထုတ္ေဝခြင့္ကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္ႏိုင္တာမို႔ စာေပစီစစ္ေရး မရွိတာနဲ႔ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္မယ္လို႔ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ ဥ႔မာ ႏိုင္ငံေတာ္ လံုၿခံဳေရးထိခိုက္ရင္ အေရးယူႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ ေယဘုယ် အသံုးအႏႈန္းမ်ဳိးဟာ ထင္သလိုအေရးယူႏိုင္ေအာင္ အကြက္ဆင္ထားတဲ့ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္တဲ့ တာဝန္သိ သတင္းမီဒီယာကသာ စံသတ္မွတ္ခ်က္အတိုင္း မွ်မွ်တတ သတင္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ သတင္းမီဒီယာဟာ ဝါဒျဖန္႔အဖြဲ႔အစည္း မဟုတ္ဘဲ ျပည္သူ႔အက်ဳိး စီးပြားဘက္က သမာသမတ္ ရပ္တည္သူသာ ျဖစ္ပါတယ္။