ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ကို္ယ့္က်င့္တရား

ဝင္းထြဋ္ေဇာ္

တေလာက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္လုပ္ငန္းေတြကို တတ္တတ္ၾကြၾကြ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးႀကီးတစ္ဦးနဲ႔ ပြဲတစ္ပြဲမွာေတြ႔ဆံုခဲ့တယ္။ ယင္းသို႔ေတြ႔ဆံုရာတြင္ အမ်ိဳးသမီးႀကီးက ‘ကၽြန္မက ႏိုင္ငံေရးကိုစိတ္မဝင္စားဘူး၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အလုပ္ေတြပဲ လုပ္ခ်င္တယ္၊ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ညစ္ပတ္မႈေတြ ရိွတယ္၊ ပါဝါေပၚလစ္တစ္ (Power Polities) ပဲ၊ ကို္ယ္အာဏာရယူဖို႔ အလုပ္လုပ္ၾကတာ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အလုပ္ဆိုတာက လူသားေတြကို အက်ိဳးျပဳတဲ့အလုပ္၊ အျပစ္ကင္းစင္တယ္၊ ကိုယ္က်ိဳးအတြက္လုပ္ၾကတာမဟုတ္ဘူး။  ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးမလုပ္ခ်င္ဘူး။  သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ အလုပ္ေတြပဲ လုပ္ခ်င္တယ္’ လို႔ေျပာဆိုခဲ့တယ္။

          သူ႔ရဲ႕စကားဆံုးမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ရင္ထဲကေန အသံမထြက္ေအာင္အားရပါးရ ရယ္လိုက္ မိ ပါတယ္။

          ဒီေနာက္မွာေတာ့ ‘ကၽြန္ေတာ္က ညစ္ပတ္မႈေတြ မသမာမႈေတြက ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာမွ ရိွတာ မဟုတ္ ဘူး။ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ဘာသာေရး၊ သာသနာေရး၊ လူမႈေရး၊  အႏုပညာ ၿပီးေတာ့ စာေပဘက္နယ္ မွာမဆို ရိွတယ္ဗ်ာ၊ အဲဒါေတြကို ကင္းမဲ့သြားေအာင္ လုပ္ဖို႔က ႏိုင္ငံေရးသမားေကာင္းေတြနဲ႔ ျပည္သူလူထုရဲ႕ အလုပ္ဗ်ာ’

          ‘ ဘယ္ႏိုင္ငံမွာမဆို ႏိုင္ငံေရးေလာကေတြမွာ စုန္းျပဴးေတြ သိုးမည္းေတြ ရိွသလို မိမိရဲ႕ဘဝတစ္ခုလံုးကို ေရာ မိသားစု ဘဝတစ္ခုလံုးကိုပါ ႏိုင္ငံအတြက္ လူအမ်ားအက်ိဳးအတြက္ေပးဆပ္ထားတဲ့ လူေတြ ေျမာက္ အမ်ား   ရိွခဲ့တယ္ဗ်ာ’ လို႔ေျပာခဲ့ရပါတယ္။

          သို႔ေပမယ့္ ထိုအမ်ိဳးသမီးႀကီးက ကၽြန္ေတာ္ေျပာတာကို ဘဝင္က်ပံုမျပပဲ ‘ကၽြန္မေတာ့ သဘာဝပတ္ဝန္း ေကာင္းေအာင္ လုပ္တဲ့ အလုပ္ေတြနဲ႔ လူေတြ ေသာက္သံုးေရ ရရိွေရး၊ ပညာသင္ခြင့္မရတဲ့ ကေလးေတြ ပညာသင္ၾကားခြင့္ရေရး၊ ဆင္းရဲသားေတြကို အခမဲ့ေဆးကုသေပးေရး စတဲ့အလုပ္ေတြလို လူမႈေရးအလုပ္ေတြ ပဲ လုပ္ခ်င္ေတာ့တယ္’ လို႔ ဆက္ေျပာျပန္ပါတယ္။

          ကၽြန္ေတာ္ထိုင္ေနတဲ့ စားပြဲအေရွ႕ကေန ထိုအမ်ိဳးသမီးခြာသြားခ်ိန္မွာေတာ့ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕စိတ္အာရံုထဲ မွာ ႏိုင္ငံေရး၊ ညစ္ပတ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ လူမႈေရး ဆိုတဲ့စကားသံေတြဟာ ပဲ့တင္ထပ္ကာ က်န္ရစ္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ႏိုင္ငံေရးႏွင့္လူမႈေရး

 ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ လူမႈေရးေပပဲလား……

          တကယ္ေတာ့ ဒီေလာကမွာ အမ်ိဳးသားႏိုင္ငံေတြ (Nation State)ၿမိဳ႕ျပႏိုင္ငံေတြ၊ ဖဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ေတြ ေပၚထြန္းလာခဲ့ၿပီးေနာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ယႏၱရားေတြ၊ အစိုးရေတြ ေပၚေပါက္လာတဲ့ အခ်ိန္က စၿပီး ႏိုင္ငံေရးဟာ ပီပီျပင္ျပင္ေပၚေပါက္လာခဲ့တာပါ။

          ‘ႏို္င္ငံေရး (Politic) ဆိုတဲ့ေဝါဟာရဟာ ဂရိေဝါဟာရ ေပၚလစ္တီကို (Politikos) မွဆင္းသက္လာတာ ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံသားတစ္ဦးရဲ႕ အေရးကိစၥမ်ား’ လို႔ အဓိပၸါယ္ရပါတယ္။ ဒါ႔အျပင္ ေနာက္အဓိပၸါယ္တစ္ခုကေတာ့ လက္ေတြ႔ကိစၥရပ္ေတြမွာ ခိုင္မာျပတ္သားတဲ့ အဆံုးအျဖတ္ေတြ ခ်မွတ္ႏိုင္စြမ္းရိွတဲ့ လက္ေတြ႔ အသိပညာရိွမႈ၊ လိမၼာပါးနပ္မႈ၊ပရိယာယ္ၾကြယ္ဝမႈ စတဲ့ အဓိပၸါယ္ေတြကိုလည္းေဆာင္ပါတယ္။

          ေယဘူယ်အားျဖင့္ လူအမ်ားနားလည္ထားၾကတာကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီမံခန္႔ခြဲေရး၊ စီးပြားေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးစတဲ့ ႏိုင္ငံရဲ႕ အေရးအရာ ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့လုပ္ငန္း တစ္ခုအျဖစ္ နားလည္ထားၾကတယ္။

          ထိုအျမင္ကေနေပၚထြက္လာတဲ့ ဆင့္ပြားအျမင္ကေတာ့ ႏုိင္ငံအတြင္းရိွ ျပည္သူေတြအားလံုးစားဝတ္ေန ေရး လုပ္ငန္းမွန္သမွ်အတြက္ လုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့ေဆာင္ရြက္ခ်က္အားလံုးဟာ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔သက္ဆိုင္တယ္။ တစ္နည္းေျပာရရင္ ႏိုင္ငံေရးရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆပါပဲ။

          ထုိအယူအဆအရဆိုလွ်င္ စက္ရံုအလုပ္သမားေတြ မိမိတို႔ရဲ႕စက္ရံု အလုပ္ရံုေတြဆီကိုသြားကာ အလုပ္လုပ္ေနၾကတာဟာ  ႏိုင္ငံေရးပါပဲ။ ရုံးဝန္ထမ္းေတြ ေန႔စဥ္ ရံုးတတ္ကာ ႏိုင္ငံအတြက္ အလုပ္လုပ္ေနၾက ျခင္းကလည္း ႏိုင္ငံေရးပါပဲ။

          အထက္ပါအယူအဆအရဆိုရင္ ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမေတြ စာသင္ခန္းေတြထဲမွာ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူေတြကို စာသင္ေနတာဟာလည္း ႏိုင္ငံေရးပဲလို႔ေျပာႏိုင္မွာပါ။

          မိသားစုေနအိမ္ေတြရဲ႕ မီးဖိုေခ်ာင္ေတြထဲမွာ ထမင္းဟင္းခ်က္ျပဳတ္ကာ စီးတဲ့ေရ ဆယ္တဲ့ ကန္သင္း လုပ္ေနၾကသူ အိမ္ရွင္မေတြကလည္း ‘သူတို႔လည္း ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေနၾကတာပါ’ လို႔ေျပာေကာင္းေျပာၾကမွာပါ။

          သို႔ေပမယ့္ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ခ်င္းအေနနဲ႔ မိမိတစ္ဦးခ်င္းစီရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ (ႏို္င္ငံအက်ိဳးအတြက္ လည္းတိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ သြယ္ဝိုက္၍ျဖစ္ေစ သက္ေရာက္မႈရိွေစႏိုင္တဲ့) အလုပ္ေတြလုပ္တာကို ႏိုင္ငံေရးလုပ္ျခင္း အျဖစ္သတ္မွတ္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ထိုအလုပ္ေတြကို ႏိုင္ငံေရးအေပ်ာ့ (Soft Politics) သို႔မဟုတ္ ေဘာဂေဗဒပညာရပ္မွာလို  မိုင္ခရို ႏိုင္ငံေရး ( Micro Politics) အျဖစ္သာ သတ္မွတ္သင့့္ပါသည္။

          ေဘာဂေဗဒပညာရပ္မွာ  ႏိုင္ငံတစ္ႏို္င္ငံႏွင့္သက္ဆိုင္တဲ့  စီးပြားေရးတစ္ခုလံုးကို မုိက္ခရိုစီးပြားေရး (macro economy) လို႔သတ္မွတ္ၿပီး ႏိုင္ငံစီးပြားေရးတစ္ခုလံုးရဲ႕ေသးငယ္တဲ့ အစိတ္အပိုင္းကို မိုက္ခရိုစီးပြားေရး (micro economy) လို႔ သတ္မွတ္ထားတာပါ။

          တကယ္ေတာ့ လူတစ္ဦးခ်င္းရဲ႕ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ၊ စက္ရံုတစ္ရံုရဲ႕ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈ၊  လယ္သမားတစ္ဦး သို႔မဟုတ္ လယ္သမားတစ္စုရဲ႕ ဆန္စပါးထုတ္လုပ္မႈ  ပို႔ေဆာင္ေရးလုပ္သားတစ္ဦးရဲ႕ဝန္ေဆာင္မႈ ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦးရဲ႕ ေက်ာင္းသားကေလးငယ္ေတြကို ပညာသင္ၾကားမႈ စတဲ့ အလုပ္ေတြဟာ မိမိတို႔ႏို္င္ငံ၊  ႏိုင္ငံေရးယႏၱရားႀကီးတစ္ခုလံုးရဲ႕ ဝက္အူေတြ ပင္နီယံေတြ ခ်ိန္းႀကိဳးေတြလို အစိတ္အပိုင္းေတြျဖစ္ေပမယ့္  ထိုအလုပ္ေတြဟာ ပင္မ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ငန္းေတြမဟုတ္ပါဘူး။  မက္ခရုိႏို္င္ငံေရးမဟုတ္ပါဘူး။

အယူအဆအမွားႏွစ္ခု

သို႔ေသာ္ ယေန႔အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံေရးကို ပုံပ်က္ပန္းပ်က္ျဖစ္သြားေအာင္ လူအမ်ားေတြေဝသြားေအာင္ လြဲမွားစြာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆို ပံုေဖာ္ေနတဲ့ ပံုေဖာ္ေနဆဲလည္းျဖစ္တဲ့ အယူအဆႏွစ္ခု ေပၚေပါက္ေနပါတယ္။

          ပထမအယူအဆကေတာ့  ႏိုင္ငံေရးဆိုတာဟာ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ အလုပ္၊ သာမန္ျပည္သူေတြနဲ႔ ဘာမွမသက္ဆိုင္၊ ႏိုင္ငံေရးရဲ႕အေကာင္းအဆိုးကို ႏို္င္ငံေရးသမားေတြကသာ အဆံုးအျဖတ္ေပးလိမ့္မယ္။  ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာ ျပႆနာ အၾကပ္အတည္း တစ္ရပ္ႀကံဳလာလွ်င္ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြကသာ ေျဖရွင္းၾကလိမ့္ မယ္။

          ျပည္သူေတြရဲ႕တာဝန္က (လႊတ္ေတာ္ႏိုင္ငံေရးမွာ)  မိမိတို႔ရဲ႕ဆႏၵမဲကို ေပးၿပီးလွ်င္ တာဝန္ေက်ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြဟာ ျပည္သူေတြနဲ႔ မသက္ဆိုင္ဆိုတဲ့ အယူအဆပဲျဖစ္ပါတယ္။

          ဒုတိယ အယူအဆက ႏိုင္ငံေရးဆိုတာဟာ နိုင္ငံေရးပါတီေထာင္၊ အာဏာရေအာင္လုပ္ၿပီး မိမိပါတီေတြ ရဲ႕ လမ္းစဥ္ေတြကို ေကာင္ထည္ေဖာ္လုပ္ကိုင္ မွ ႏိုင္ငံေရးမဟုတ္ဘူး။ ဒုကၡေရာက္ေနသူေတြကို ကူညီတာဟာ ႏိုင္ငံေရးဘဲ ပညာသင္ၾကားခြင့္မရသူ ကေလးငယ္ေတြကို အခမဲ့ပညာသင္ၾကားျခင္းဟာ ႏိုင္ငံေရးပဲျဖစ္တယ္။ ေဆးကုသခြင့္မရသူေတြကို အခမဲ့  က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ လုပ္ေဆာင္ေပးတာဟာ နိုင္ငံေရးျဖစ္တယ္။  ဆန္ေဝ၊ ဆီေဝ၊ အဝတ္အထည္ေဝတဲ့ အလုပ္ေတြကို လုပ္ျခင္းဟာလည္း ႏိုင္ငံေရးပဲျဖစ္တယ္’ ဆိုတဲ့ အယူအဆပါပဲ။

          တကယ္ေတာ့ အထက္ပါအယူအဆ ႏွစ္ခုစလံုးဟာ အေပၚယံၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ဆန္႔က်င္ကြဲျပားသေယာင္ရိွေပမယ့္ တကယ္တမ္းထုိးစိုက္ေလ့လာၾကည္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေျခခံအားျဖင့္ တူညီေနတာ ေတြ႔ရမွာပါ။ 

          ထိုအယူအဆႏွစ္ခုရဲ႕တူညီတဲ့ အေျခခံကေတာ့ ႏုိင္ငံေရးကို (ရည္ရြယ္ခ်က္ရိွရိွျဖစ္ေစ၊ ရည္ရြယ္ခ်က္မဲ့ ျဖစ္ေစ) မွားယြင္းစြာ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုၿပီး ႏို္င္ငံေရးကို ျပည္သူလူထုနဲ႔ အဆက္ျဖတ္ျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။

မွန္ကန္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးဗ်ဴဟာ

တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ႏို္င္ငံအတြင္းမွာ ေပၚေပါက္ေနတဲ့ လူမႈေရးဒုကၡေတြ၊ စီးပြားေရးအခက္အခဲေတြ၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးဆိုင္ရာ အခက္အခဲေတြ တစ္ခုခ်င္းကို ‘ဆန္စင္ရာက်ည္ေပြ႔လိုက္’ ဆိုတာလို ေျဖရွင္းလို႔ ရႏိုင္တဲ့ ကိစၥမ်ိဳးမဟုတ္ပါဘူး။

          နာဂစ္မုန္တိုင္းအၿပီးမွာ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရသူေတြကို စားဝတ္ေနေရးအတြက္ အကူအညီအေထာက္အပံ့ ေတြ ေပးတာဟာ လတ္တေလာမွာ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ အလုပ္ျဖစ္ေပမယ့္ တကယ္တမ္းလုပ္ရမွာကေတာ့ ေနာက္ထပ္မုန္တိုင္းေတြ တိုက္ခိုက္လာလွ်င္ ျပည္သူေတြ မုန္တိုင္းဒဏ္က အကာအကြယ္ရေအာင္ ဒီေရေတာေတြကို ဘယ္လိုျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ရမလဲ၊ ဒီေရေတာေတြကို ခုတ္ၿပီး အသက္ေမြးေနရတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ စီးပြားေရးကို တျခားနည္းလမ္းျဖင့္ တိုးတတ္ေကာင္းမြန္လာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္မလဲ ဆိုတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို စဥ္းစားေျဖရွင္းရမွာပါ။

          စားစရာမရိွတဲ့ျပည္သူေတြကို ဆန္ေဝတာဟာ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ အလုပ္ျဖစ္ေပမယ့္ ထိုျပည္သူေတြ အေနနဲ႔ရည္ရွည္တည္တ့ံတဲ့ စီးပြားေရးဖြ႔ံၿဖိဳးမႈကို ရရိွ ပိုင္ဆိုင္ဖို႔အတြက္ကေတာ့ တစ္ႏိုင္ငံလံုးရဲ႕ျ စီးပြားေရးစနစ္ကို ဖြ႔ံၿဖိဳးေအာင္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔လိုပါတယ္။

          တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ ျပည္သူေတြ ရင္ဆိုင္ႀကံဳေတြ႔ေနရတဲ့ ျပႆနာအရပ္ရပ္ကို ေအာင္ျမင္ စြာေျဖရွင္းဖုိ႔ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းမွသာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မွာျဖစ္ပါတယ္။

          ယင္းသို႔ ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းဖို႔ ဆိုေတာ့ မွန္ကန္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးဗ်ဴဟာေတြကို ခ်မွတ္ကာ ျပည္သူတစ္ရပ္လံုးကို ဦးေဆာင္မႈေပးႏိုင္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးအာဏာကို လက္ဝယ္မွ ဆုပ္ကိုင္ထားႏိုင္တဲ့ ေဒါင္ေဒါင္ ျမည္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ တစ္ရပ္ကသာ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျပည္သူ႔ေခတ္၊ အတြဲ (၁)၊ အမွတ္ (၄၀) မွ