အနာဂတ္မွာ ႏြဲၾကမည့္ စေကၠာမ စစ္ပြဲမ်ား

   ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ။    
         ေရွ႕ေျပးမီးလွ်ံ Fire Scout ဟု အမည္ေပးထားသည့္ ေမာင္းသူမဲ့ရဟတ္ယာဥ္ကို အေမရိကန္ေရတပ္က ေမရီလင္း ျပည္နယ္တြင္ စမ္းသပ္ေမာင္းႏွင္သည္။ ရဟတ္ယာဥ္သည္ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္း၏ ပဲ့ထိန္းမႈႏွင့္ အဆက္အသြယ္ျပတ္ ကာ ဝါရွင္တန္ၿမိဳ႕ေတာ္ရွိရာ အေနာက္ေျမာက္ဘက္ဆီသို႕ ပ်ံသန္းသြားသည္။ ရဟတ္ယာဥ္တြင္ လက္နက္တပ္ဆင္ ထားျခင္းေတာ့မရွိ။ ထိန္းသိမ္းေရး စခန္းတစ္ခုလုံး ဥၾသသံ တညံညံျဖင့္ မိနစ္သုံးဆယ္ၾကာမွ် ပ်ာယာခတ္ကုန္ၾကသည္။ ဖက္ဒရယ္ၿမိဳ႕ျပ ေလေၾကာင္း ဌာန၊ ေျမာက္အေမရိက ေလေၾကာင္း ကာကြယ္ေရး စစ္ဌာနခ်ဳပ္တို႕ကို တပ္လွန္႕အေၾကာင္း ၾကားရသည္။ လိုအပ္ပါက လြတ္ထြက္သြားေသာ ရဟတ္ ယာဥ္ကို ပစ္ခ်ႏိုင္ရန္ အက္ဖ္-၁၆ တိုက္ေလယာဥ္ကိုလည္း အသင့္ျပင္ထားသည္။
 
            ေမာင္းသူမဲ့ ရဟတ္ယာဥ္ အိမ္ျဖဴေတာ္ႏွင့္ မိုင္အနည္း ငယ္အကြာသို႕အေရာက္တြင္ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းႏွင့္ အဆက္ အသြယ္ျပန္ရသည္။ ထိန္းသိမ္းေရးစခန္းသို႕ ျပန္လာရန္ အခ်က္ေပးေခၚယူလိုက္သည္။ ရဟတ္ယာဥ္ ေခ်ာေမာစြာ ျပန္ေရာက္လာသည္။ ေနာက္တစ္ေန႕ထုတ္သတင္းစာ မ်ားတြင္ ဝါရွင္တန္ ေကာင္းကင္ျပင္၌ လမ္းသလားခဲ့ေသာ တပ္ေျပးရဟတ္ယာဥ္ ဟုလည္းေကာင္း၊ လူသားကိုအာခံ ေသာ ေမာင္းသူမဲ့ရဟတ္ယာဥ္၏ ဝါရွင္တန္ခရီးစဥ္ ဟု လည္းေကာင္း ေခါင္းတပ္ေရးသားၾကသည္။
                ယခုအခါ စက္မႈထုတ္ကုန္လုပ္ငန္းႀကီးမ်ား၌ စက္ ႐ုပ္မ်ားကို တြင္က်ယ္စြာအသုံးျပဳေနသည္။ ရာႏႈန္းျပည့္စိတ္ ခ်ရေသာ စက္႐ုပ္စနစ္ဟူ၍မရွိေသးေပ။ သို႕ေသာ္ အဘက္ ဘက္တြင္ သူ႕ထက္ငါ အျပိဳင္ႀကဲေနရေသာ ယေန႕ကမၻာ၌ ေနရာတိုင္းတြင္ စက္႐ုပ္ကိုအစားထိုးအသုံးျပဳရန္ ၾကိဳးပမ္း ေနၾကသည္။ အီရတ္ႏွင့္ အာဖဂန္စစ္ေျမျပင္မ်ားတြင္လည္း စက္႐ုပ္မ်ားကိုအသုံးျပဳရန္ ႀကိဳးစားေနၾကသည္ေတြ႕ေနရ သည္။ စက္႐ုပ္စစ္သည္ -Warbot ဟုအမည္ေပးထားေသာ္ လည္း လူ႕ခႏၶာကိုယ္ပုံသဏၭာန္ႏွင့္ေတာ့လံုးဝမတူၾကပါ။ စစ္သည္မ်ား ထမ္းေဆာင္ရသည့္တာဝန္မ်ားကို ထမ္းေဆာင္ေပး မည့္ ယႏၲယားအငယ္စား ကေလးမ်ားသာျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕မွာ တိုက္ခိုက္ေရး စစ္သည္မ်ားျဖစ္ၿပီး၊ အခ်ိဳ႕မွာေထာက္ကူ ပို႕စစ္သည္မ်ားျဖစ္သည္။ ထိုႏွစ္မ်ိဳးစလုံး၏ တူညီေသာ အခ်က္တစ္ခ်က္မွာ ယင္းတို႕တြင္ အေၾကာက္တရား ဟူ၍ မရွိၾက။ စိတ္ခံစားမႈမရွိၾက။                ကမၻာ႕စစ္အင္အား အႀကီးဆုံးႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ အေမရိ ကန္သည္ စေကၠာမစစ္သည္မ်ား ထုတ္လုပ္ႏိုင္ေရးအတြက္ ေဒၚလာေငြ ဘီလီယံခ်ီသုံးစဲြကာ သုေတသနျပဳေနသည္။ စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ား ပိုေကာင္းသည္ထက္ ေကာင္းလာေစေရး လူသားစစ္သည္ကဲ့သို႕ ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်လႈပ္ရွားႏိုင္ေရး၊ တိုက္ခိုက္ႏိုင္ေရးတို႕ကို ဦးစားေပး သုေတသနျပဳေန သည္။ အခ်ိဳ႕ကို စစ္ေျမျပင္တြင္ စတင္အသုံးျပဳလ်က္ရွိသည္။          
     ၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္တြင္ စစ္ပဲြစတင္စဥ္က အီရတ္တြင္ စစ္ေျမ ျပင္သုံးစက္႐ုပ္ဟူ၍ မရွိေသးေပ။ ယခုအခါ အာဖဂန္ႏွင့္ အီရတ္တြင္ စက္႐ုပ္ႏွင့္ အေဝးထိန္းစနစ္သုံး ယာဥ္စုစုေပါင္း ႏွစ္ေသာင္းေက်ာ္ကိုအသုံးျပဳလ်က္ရွိသည္ဟု ေပၚျပဴလာ မကၠင္းနစ္စာေစာင္ကေဖာ္ျပသည္။ စီအိုင္ေအသည္ ပါကစၥတန္ နယ္ေျမအတြင္းသို႕ ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္မ်ားကို ေစလႊတ္ကာ အယ္လ္ကိုင္ဒါ ပစ္မွတ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ လ်က္ရွိသည္။
             ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္ေရာက္သည့္အခါတြင္ ေျမျပင္သြားစစ္သုံး ယာဥ္အားလုံး၏ အနည္းဆုံး သုံးပုံတစ္ပုံသည္ ေမာင္းသူမဲ့ျဖစ္ ရမည္ဟု ကြန္ဂရက္က ေတာင္းဆိုထားသည္။ ေလတပ္က ႏွစ္စဥ္ေလ့က်င့္ေပးေသာ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္မႉး အေရ အတြက္သည္ ဗုံးႀကဲေလယာဥ္မႉးႏွင့္ တိုက္ေလယာဥ္ ေလသူရဲ ႏွစ္မ်ိဳးေပါင္း အေရအတြက္ ထက္ပိုမ်ားလာသည္ဟု ဆိုသည္။
              အနာဂတ္စစ္ပဲြမ်ားတြင္ လူသားစစ္သည္ခ်င္း မတိုက္ ခိုက္ၾကေတာ့ဘဲ စက္႐ုပ္ခ်င္းတိုက္ခိုက္ၾကေတာ့မည္။ ႐ုပ္ရွင္ထဲတြင္သာေတြ႕ဖူးသည့္ စက္႐ုပ္သည္ ပိတ္ကားေပၚမွ ခုန္ဆင္းကာ လက္ေတြ႕စစ္ပဲြထဲသို႕ေရာက္လာေတာ့မည္ ေလာ။ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ဌာန ညႊန္ၾကားေရးမႉးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ဗိုလ္မႉးႀကီး ခရစၥတိုဖာ ကာလီလီ Christopher Carlile က''စိတ္ကူးယဥ္သိပၸံဝတၱဳနဲ႕ လက္ ေတြ႕ဘဝအၾကား ျခားနားမႈဆိုတာ အခုအခါမွာ ပါးပါးေလးပဲ က်န္ေတာ့တယ္။ စိတ္ကူးယဥ္သိပၸံဝတၱဳထဲက အတိုင္းျဖစ္ လာဖို႕ဆိုတာ အခ်ိန္ပဲလိုပါတယ္'' ဟု ေျပာသည္။
             စစ္ပဲြ၏ သြင္ျပင္လကၡဏာႏွင့္ သေဘာသဘာဝကို ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည့္ အရာမ်ားရွိခဲ့သည္။ ပို၍ေဝးေသာေနရာမွ ရန္သူကိုပစ္ခတ္ႏိုင္ရန္၊ ရန္သူမ်ားႏိုင္သမွ် မ်ားမ်ားက်ဆုံး ေစရန္ လက္နက္မ်ားကိုတီထြင္ခဲ့ၾကသည္။ ေလးျမားမွသည္ ညဴလက္နက္အထိ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ လမ္းေၾကာင္းကို ျပန္လည္ေလ့လာပါက စစ္ဆင္ပုံ ဆင္နည္း ေျပာင္းလဲခဲ့သည္ကိုျမင္ ႏိုင္သည္။ ယမ္းဘီလူး၊ ယႏၲယားႏွင့္ အႏုျမဴဗုံးတို႕သည္ စစ္ပဲြ၏အယူ အဆ၊ ဗ်ဴဟာ အခင္းအက်င္းတို႕ကို ေျပာင္းျပန္လွန္ ေျပာင္းလဲေစခဲ့သည္။ စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားသည္လည္း စစ္ပဲြ ၏သေဘာသဘာဝကို မ်ားစြာေျပာင္း လဲေစမည္မွာ မုခ်ဧကန္ျဖစ္သည္။ စစ္ပဲြဆိုင္ရာ သီဝရီမ်ားစြာကို ျပန္လည္ သုံးသပ္ၾကရလိမ့္မည္။ စစ္ကို မည္ သို႕တိုက္ခိုက္ၾကသည္ ဆိုသည့္နည္း လမ္းသည္လည္းေကာင္း၊ စစ္ကို မည္ သူေတြ တိုက္ခိုက္ၾကသည္ဆိုသည့္ အခ်က္သည္လည္းေကာင္း ေျပာင္း လဲသြားမည္ျဖစ္သည္။               စစ္ဆိုသည့္အရာကို လူသား တို႕သည္ ႏွစ္ေပါင္း ငါးေထာင္ေက်ာ္ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ထားခဲ့သည္။ မၾကာ မီစစ္ပဲြကို စက္႐ုပ္မ်ား လက္သို႕လႊဲ ေပးရေတာ့ မည္ေလာ။ 
             ယခုအခ်ိန္တြင္ အင္ဂ်င္နီယာ မ်ားႏွင့္ ပညာရွင္မ်ား ၾကိဳးပမ္းေနၾက သည္မွာ စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားတြင္ စဥ္းစား ဥာဏ္အတု-Artificial intelligence ထည့္သြင္းေပးႏိုင္ရန္ ျဖစ္ သည္။ စက္႐ုပ္မ်ားသည္ ကိုယ္ပိုင္ စဥ္းစားဉာဏ္ရွိ လာသည့္အခါ လူသားမ်ားကို အာခံတိုက္ခိုက္လ်က္ ကမၻာႀကီးကို လႊမ္းမိုး ခ်ဳပ္ကိုင္သြား လိမ့္မည္ဟု အေၾကာက္လြန္ေနၾကသူ မ်ားလည္းရွိသည္။
              အေမရိကန္ ေလတပ္သိပၸံပညာ ရွင္မ်ားအႀကီးအကဲ ဝါနာဒမ္း -Werner Dahm က ''စက္႐ုပ္ေတြ က ကမၻာႀကီးကို စိုးမိုးခ်ဳပ္ကိုင္မွာ ကို စိုးရိမ္စရာ မလိုဘူး။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ က စက္႐ုပ္ေတြ မလုပ္ႏိုင္တာေတြ ခိုင္းမိၿပီး ႏုတ္မရ၊ ျပင္မရ ျဖစ္ကုန္မွာ ကိုပဲစိုးရိမ္တယ္။ စက္႐ုပ္ေတြလုပ္ေပး ႏိုင္တာပဲဆိုၿပီး လူေတြသာ လုပ္ရမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့အလုပ္ေတြကို စက္႐ုပ္ ေတြကိုလႊဲေပးၿပီးခါမွ အဆင္မေျပ ျဖစ္လာရင္ ျပန္ျပင္ဖို႕ သိပ္ေနာက္ က်သြားႏိုင္တယ္'' ဟု ေျပာသည္။              စက္႐ုပ္မ်ားအား ကိုယ္ပိုင္စဥ္း စားဉာဏ္ထည့္သြင္းျခင္းႏွင့္ ျခြင္းခ်က္ မရွိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္ေရး အခ်က္ ႏွစ္ခ်က္ကို ပညာရွင္မ်ားက ဦးစား ေပးလုပ္ကိုင္လ်က္ရွိသည္။ ဆင္ျခင္ ဉာဏ္ရွိေသာ၊ အစြမ္းထက္ေသာ စက္႐ုပ္ကို ေဆာက္လုပ္လွ်င္ လူသား က လုံးဝဥႆုံ ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္စြမ္း ရွိရမည္။ ထိုအခ်က္သည္ အေရး အၾကီးဆုံးျဖစ္သည္။ အစြမ္းထက္ ေသာ စက္႐ုပ္ကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ပါ က လူသားကို အႏၲရာယ္ျပန္ျပဳလိမ့္ မည္။
               အိုဟိုင္းယိုးျပည္နယ္ ႐ိုက္ပက္ တာဆင္ ေလတပ္စခန္း Wright-Patterson Air Force Base တြင္ စက္႐ုပ္အတြက္ အာ႐ုံသိႏိုင္ေသာ စနစ္တစ္ခုကို စမ္းသပ္လ်က္ရွိသည္။ ထိုစနစ္ကို ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ -UAV တြင္တပ္ဆင္ထားပါက အျခား ေလယာဥ္မ်ား အနီးအနားသို႕ေရာက္ လာလွ်င္ မတိုက္မိေအာင္ ေရွာင္ရွား ႏိုင္သည္။ ေလယာဥ္အမ်ားအျပား ေထာင့္ေပါင္းစုံမွ ခ်ဥ္းကပ္လာသည့္ အေျခအေနကို Computer Simulation ျဖင့္စမ္းသပ္ၾကည့္သည့္အခါ ထိုစနစ္ တပ္ဆင္ထားသည့္ ေမာင္း သူမဲ့ေလယာဥ္သည္ အျခားေလယာဥ္ မ်ားအၾကားမွ ေျမြလိမ္ေျမြေကာက္ ေကြ႕ေရွာင္ထြက္သြားႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။
              ထိုစနစ္တပ္ဆင္ထားေသာ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ကို ေလယာဥ္ အသြားအလာ ထူထပ္ေသာ ျမိဳ႕ျပ ၏ေကာင္းကင္ျပင္တြင္ ေမာင္းႏွင္ႏိုင္ ေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ ယခု အခ်ိန္အထိ မည္သည့္ေမာင္းသူမဲ့ ေလ ယာဥ္ကိုမွ် ၿမိဳ႕ျပေလေၾကာင္း နယ္ နမိတ္အတြင္း အာဏာပိုင္မ်ားက ပ်ံသန္းခြင့္ မျပဳေသးေပ။   ထို႕ျပင္ ယင္းစနစ္ျဖင့္ ေမာင္း ႏွင္ေသာ ေလယာဥ္သည္ လူသားေလ ယာဥ္မႉးမ်ား ေမာင္းႏွင္ေသာ အျမန္ ႏႈန္းထက္ ပိုမိုလ်င္ျမန္စြာ ေမာင္းႏွင္ ႏိုင္ၿပီး အေကြ႕အေရွာင္ အေမွာက္ အလွန္ စသည္တို႕တြင္လည္း လူသား ေလယာဥ္မႉးမ်ားထက္ ပိုမိုတိက်စြာ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ေလထဲတြင္ ရက္ေပါင္းမ်ားစြာ ပ်ံဝဲ ေနႏိုင္ၿပီး၊ ပစ္မွတ္ကို လူသားထက္ ပိုမိုတိက်စြာ ထိမွန္ေအာင္ ပစ္ခတ္ႏိုင္စြမ္းရွိသည္။ အဆက္မျပတ္လည္း ပစ္ခတ္ေနႏိုင္သည္။ ေလယာဥ္မႉးတြင္ ခႏၶာေဗဒဆိုင္ရာ အကန္႕အသတ္ မ်ားရွိ သည္။ စက္႐ုပ္မ်ားတြင္မူ မရွိ။
               ဒုံးခြင္းဒုံးစနစ္ Counter Rocket ကို အီရတ္တြင္ အေမရိကန္တပ္မ်ား က အသုံးျပဳေနသည္။ ဘဂၢဒက္ရွိ အႏၲရာယ္ကင္းဇုန္ Green Zone ႏွင့္ ဘာဂရမ္ေလယာဥ္တြင္းသို႕ ျပင္ပမွ ပစ္ခတ္လာေသာ ဒုံးမ်ားကို ေရဒါျဖင့္ ရွာေဖြကာ ပစ္ခ်ေသာစနစ္ျဖစ္သည္။ ကန္႕သတ္ေလထုပိုင္နက္ထဲ ဝင္လာ ေသာဒုံးမ်ား၏ ခုနစ္ဆယ္ရာႏႈန္းကို ပစ္ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။
              ၿဂိဳဟ္တုမွေပးပို႕ေသာ ရာသီဥတု အေျခအေနကို ကြန္ပ်ဴတာျဖင့္ တြက္ ခ်က္ကာ ဆိုးရြားေသာ ရာသီဥတု စက္ကြင္းမွလြတ္ကင္းရန္ လမ္းေၾကာင္း ရွာေပးေသာ စနစ္ကိုလည္း တီထြင္ ႀကံဆလ်က္ရွိသည္။ ေလသူရဲ ႐ုတ္တရက္ သတိေမ့ျခင္း၊ ေၾကာင္ ေတာင္ေတာင္ျဖစ္ျခင္းတို႕ႏွင့္ႀကံဳရ သည့္အခါ ေလယာဥ္ကို ေျမျပင္မွေဝး ရာသို႕ ပင့္တင္ေပးေသာစနစ္ကို ၂ဝ၁၁ ခုႏွစ္အကုန္၌ အက္ဖ္-၁၆ တိုက္ေလယာဥ္မ်ားတြင္ တပ္ဆင္ မည္ဟုသိရသည္။ 
             ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္မ်ား တိုက္ ပဲြဝင္ႏိုင္ရန္အတြက္ ေျမျပင္တြင္ လူ သားလုပ္အား အမ်ားအျပားကို အသုံး ျပဳရသည္။ UAV တစ္စင္း ပ်ံသန္း ေနစဥ္တြင္ ေျမျပင္သို႕ ျပန္လည္ ေပးပို႕ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို ကြၽမ္းက်င္သူ ၆၉ ဦးက စိစစ္လ်က္ ေလယာဥ္အား ပဲ့ထိန္းျခင္း၊ ပစ္ခတ္ရန္ အမိန္႕ ေပးျခင္းတို႕ ျပဳလုပ္ရသည္။ စက္ယႏၲယားႏွင့္ လူသားယွဥ္တဲြ အလုပ္လုပ္ရာတြင္ လူသားလုပ္အား အတြက္ ကုန္က်ရေသာ စရိတ္က မ်ားစြာႀကီးျမင့္ေနသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ လူ႕လုပ္အား ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ေရးအတြက္ နည္းလမ္းမ်ားကို ႀကံဆလ်က္ရွိ သည္။ UAV တစ္စင္း ပ်ံသန္းေနစဥ္ တြင္ မလိုအပ္ေသာ သတင္းအခ်က္ အလက္မ်ားကို ေျမျပင္သို႕ ျပန္လည္ ေပးပို႕ေနျခင္းေၾကာင့္ ေျမျပင္ရွိခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာသူမ်ား အလုပ္မ႐ႈပ္သင့္ဘဲ ႐ႈပ္ ေနရသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ လူသားက အဆုံးအျဖတ္ေပးရမည့္ အခ်က္အလက္မ်ားကိုသာ ျပန္လည္ေပးပို႕ျပီး မလိုအပ္ေသာ အခ်က္အလက္မ်ား မပို႕ဘဲေနေစမည့္ နည္းလမ္းမ်ားကို ရွာေဖြ လ်က္ရွိသည္။
              သဲကႏၲာရေပၚတြင္ ထီးထီးပ်ံ သန္းေနေသာ UAV တစ္စင္းမွ ေပးပို႕ေနသည့္အခ်က္အလက္ ေတာင္ ပုံရာပုံသည္ ေျမျပင္ကြၽမ္းက်င္သူမ်ား ကို အလုပ္႐ႈပ္ေစ႐ုံမွ်အပ မည္သည့္ အေထာက္အကူကိုမွ မေပးေပ။ လူသူ ကင္းမဲ့ေနေသာ သဲကႏၲာရ အခ်က္ အလက္မ်ားကို နာရီေပါင္းမ်ားစြာ ေပးပို႕ေနမည့္အစား ပစ္မွတ္ေပၚလာ သည့္အခါတြင္မွ သတင္းပို႕ျခင္းက ပိုမိုထိေရာက္ ေစမည္ျဖစ္သည္။ ထို႕ ေၾကာင့္ UAV အတြက္ အေရးႀကီး သည့္အခ်က္အလက္ႏွင့္ အေရးမႀကီးေသာ အခ်က္အလက္ကို ခဲြျခားသိႏိုင္ စြမ္းရွိသည့္ေဆာ့ဖ္ဝဲမ်ားကို ေရးဆဲြ လ်က္ရွိသည္။ အေရးႀကီးေသာအခ်က္ အလက္မ်ားကိုသာ ေပးပို႕ျခင္းျဖင့္ ေျမျပင္ရွိကြၽမ္းက်င္သူ ပညာရွင္အေရ အတြက္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။
               စက္႐ုပ္မ်ား၊ စက္ကိရိယာမ်ား အေပၚယုံၾကည္စိတ္ခ်မႈဆိုသည္မွာ ယင္းတို႕၏စြမ္းေဆာင္ျပႏိုင္မႈ အေပၚ တြင္ မူတည္သည္မွာ မွန္ေသာ္လည္း လူ႕သဘာဝအရ ယုံၾကည္အားကိုးမႈ လြန္ကဲျခင္းလည္း ျဖစ္တတ္သည္။ ေငြေၾကးခြင့္ျပဳေပးေနသည့္ ကြန္ဂရက္ ၏ယုံၾကည္မႈကိုရရွိရန္ အမတ္မင္းမ်ား အား စက္႐ုပ္မ်ား၏ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္ မႈကို အခိုင္အမာ သက္ေသျပႏိုင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ 
              စက္ကိရိယာမ်ားသည္ ေဖာက္ လြဲေဖာက္ျပန္ ျဖစ္တတ္ေသာသေဘာ ရွိသည္ကို အေလးအနက္ထားရ သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ အီရန္ ခရီးသည္ တင္ေလယာဥ္ကို တိုက္ ေလယာဥ္ထင္မွတ္ကာ ပါရွန္းပင္ လယ္ေကြ႕တြင္ အေမရိကန္ ကင္း လွည့္ေရယာဥ္ကပစ္ခ်လိုက္သည္။ ခရီးသည္ ၂၉ဝ ေသဆုံးခဲ့ရသည္။ ကင္းလွည့္ေရယာဥ္တြင္ ေရဒါျဖင့္ ခ်ိတ္ဆက္ထားေသာ ကြန္ပ်ဴတာက တိုက္ေလယာဥ္ဟု မွားယြင္း ညႊန္ျပ ခဲ့သျဖင့္ အျခားအခ်က္အလက္မ်ား ကို ထည့္သြင္းမစဥ္းစားေတာ့ဘဲ ပစ္ခ် လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။ စက္ကိရိယာ အေပၚ ယုံစားအားကိုးလြန္းျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္။   အရပ္သားႏွင့္ တာလီဘန္ကို မခဲြျခားႏိုင္သည့္အတြက္ အေမရိကန္ ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္မ်ားသည္ ပါကစၥတန္အရပ္သား တစ္ေထာင္ ေက်ာ္ကို ပစ္ခတ္သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္။
              ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္တြင္ အီရတ္၌ SWORDS ဟု အမည္ေပး ထားေသာ စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားကို စတင္အသုံးျပဳသည္။ ထိုစက္႐ုပ္သည္ လူ၏အရြယ္အစား အတိုင္းရွိၿပီး ၃၆ဝ ဒီဂရီလွည့္ပတ္ ပစ္ခတ္ႏိုင္စြမ္းရွိ သည္။ ေဖာက္စ္သတင္းဌာနက ၂၁ ရာစု၏ ဂ်ီအိုင္တပ္သားမ်ား ဟု အမႊမ္းတင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထို စက္႐ုပ္သည္ ရန္သူႏွင့္ မိတ္ေဆြ မခဲြ ျခားဘဲ မည္းမည္းျမင္ျမင္သမွ်ကို ပစ္ ခတ္ေနသည့္အတြက္ အသုံးျပဳမႈရပ္ ဆိုင္းခဲ့ရဖူးသည္။
              ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္က ေတာင္အာဖရိ ကတြင္ စစ္ေရးေလ့က်င့္မႈတစ္ခု ျပဳ လုပ္ခဲ့သည္။ စက္႐ုပ္ ေလယာဥ္ပစ္ စက္ေသနတ္သည္ ဂ်မ္းျဖစ္ကာ ခ်ာ ခ်ာလည္ၿပီး က်ည္ကပ္အတြင္းရွိ က်ည္အကုန္လုံးကို သြန္ခ်သလို ပစ္ ခတ္ခဲ့သျဖင့္ ေျခာက္ဦးေသဆုံးကာ ၁၂ ဦး ျပင္းထန္စြာ ဒဏ္ရာရခဲ့ သည္။ 
             လက္ေတြ႕ႀကံဳေတြ႕ႏိုင္သည့္ အေျခအေနမ်ားကိုၿခဳံငုံ ဆုံးျဖတ္ႏိုင္ ေစရန္ စက္႐ုပ္အား အသိဉာဏ္ထည့္ ေပးရန္ဆိုသည္မွာ မ်ားစြာ႐ႈပ္ေထြး ခက္ခဲသည္။ စစ္ေျမျပင္တြင္ ေတြ႕ႀကဳံ ႏိုင္သည့္အေျခအေနဆိုသည္မွာ သိန္း ေသာင္းမကရွိသည္။ ထိုမွ် မ်ားျပား ေသာ အေျခအေနကို ေလ့က်င့္ကြင္း တြင္ ဖန္တီး၍မရႏိုင္။ အခ်ိဳ႕ကို လက္ ေတြ႕ မည္သုိ႕မွ်မဖန္တီးႏိုင္။ ပမာ အားျဖင့္ ေလယာဥ္အစင္း ရွစ္ဆယ္ ပ်ံသန္းေနေသာ ေကာင္းကင္ျပင္တြင္ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ တစ္စင္းကို ပ်ံသန္းခိုင္းသည့္ ေလ့က်င့္ခန္းမ်ိဳးျဖစ္ သည္။ အမွန္တကယ္ ပ်ံသန္းေန သည့္ ေလယာဥ္မ်ားအၾကားတြင္ ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ကို ထည့္လိုက္ ပါကတိုက္မိၿပီး အားလုံးပ်က္စီး ေသ ေၾကကုန္မည္ျဖစ္သည္။                ကြန္ပ်ဴတာကသာလွ်င္ ပ်က္စီး ဆုံး႐ႈံးမႈမရွိေစဘဲ အနီးစပ္ဆုံးသဏၭာန္ လုပ္ Computer Simulation ဖန္တီး ေပးႏိုင္သည္။ ကြန္ပ်ဴတာနည္းပညာ တြင္ ထိပ္ဆုံးမွေျပးေနသည့္ အေမရိ ကန္အဖို႕ပင္ အေတာ္ခက္ခဲနက္နဲ ေသာ သုေတသနလုပ္ငန္း ျဖစ္သည္။
              တ႐ုတ္၊ အီရန္ႏွင့္ ပါကစၥတန္ အပါ အဝင္ ယခုအခါ ႏိုင္ငံေပါင္း ၄၃ ႏိုင္ငံသည္ စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားကို ထုတ္လုပ္ရန္ ၾကိဳးစားလ်က္ရွိသည္။ ထိုႏိုင္ငံမ်ားသည္ စမ္းသပ္အဆင့္တြင္ သာရွိေနေသးသည့္ စက္႐ုပ္မ်ားကို စစ္ေျမျပင္တြင္ခ်သုံးလာပါက စိုးရိမ္ ဖြယ္ရာအေျခအေနျဖစ္သည္။ အၾကမ္းဖက္ သမားမ်ား လက္ဝယ္တြင္ အေဝးထိန္းစနစ္ျဖင့္ တိုက္ ခိုက္ေသာ နည္းပညာအခ်ိဳ႕ရွိေနၿပီျဖစ္ သည္။ အစၥေရးႏွင့္ ဟဇၨဘိုလာ တို႕တိုက္ပဲြတြင္ ဟဇၨဘိုလာ ဘက္မွ အနည္းဆုံး ေမာင္းသူမဲ့ေလယာဥ္ ေလးစင္း အသုံးျပဳခဲ့သည္ဟု သိရ သည္။
                ႏိုင္ငံအစိုးရႏွင့္ လူပုဂၢိဳလ္အုပ္စု (အၾကမ္းဖက္သမား) ရင္ဆိုင္ရာတြင္ စစ္ေရးသုံးစက္႐ုပ္သည္ အၾကမ္းဖက္ သမားကို အားသာေစသည္။ အေသခံဗုံးခဲြရန္ အတြက္ ေနာင္ဘဝတြင္အပ်ိဳစင္ ၇၂ ေယာက္ကို ရေစရမည္ဟု စက္႐ုပ္အား မက္လုံးေပးရန္ မလိုေပ။ 
              လက္ေျဖာင့္စႏိုက္ပါ တပ္သားျဖစ္လာ ေစရန္ လႏွင့္ခ်ီ၍ ေလ့က်င့္ေပးရ သည္။ စက္႐ုပ္ကမူ ေလ့က်င့္ေပး ရန္မလို ေလဆာေရာင္ျခည္က ညႊန္ျပ သည့္ ပစ္မွတ္ကို တိုက္႐ိုက္ထိမွန္ေအာင္ ပစ္ႏိုင္သည္။ ပစ္မွတ္တစ္ခု တည္းကို လြဲေခ်ာ္မႈမရွိဘဲ ဆက္ တိုက္ပစ္ခတ္ႏိုင္စြမ္းရွိသည္။ ခက္ခဲေသာ၊ အထူးကြၽမ္းက်င္မႈ လိုအပ္ေသာ၊ တိက်မႈလိုအပ္ေသာ အလုပ္တို႕တြင္စက္႐ုပ္တို႕ အား ေစခိုင္းႏိုင္သည္။
               စက္႐ုပ္မ်ား အသုံးတြင္က်ယ္ လာမႈေၾကာင့္ ပီအိတ္ခ်္ဒီပါရဂူၾကီးမ်ား သည္ ဆံသသမားမ်ားထက္ ေစာ၍ အလုပ္ျပဳတ္ရန္ အလားအလာရွိသည္ ဟု အေျပာင္အပ်က္ ေျပာၾကသည္။ ဆံသသမားေနရာတြင္ စက္႐ုပ္ကို အစားထုိး၍မျဖစ္ႏိုင္။ ဆံပင္ကိုတိက် ညီညာစြာ ညႇပ္ႏိုင္႐ုံမွ်မက လိုက္ဖက္ ညီေထြေသာ ဆံပင္ပုံစံျဖစ္ရန္မွာ ဆံသ သမား၏တာဝန္ျဖစ္သည္။ ယင္းသို႕ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ရန္ ဆံသသမားတြင္ အႏုပညာအျမင္၊ စိတ္ခံစားမႈ၊ ေဖာက္ သည္အားေႏြးေထြးစြာ ဆက္ဆံတတ္ မႈ စသည္တုိ႕လိုအပ္သည္။ စက္႐ုပ္ တြင္ စိတ္ခံစားမႈ မရွိေပ။ 
             စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားကို ယခု ႏႈန္းထားအတုိင္းသာ ဆက္လက္ ထုတ္လုပ္ေနၾကမည္ဆိုပါက သူ ႂကြယ္ႏိုင္ငံမ်ားသည္ စစ္ပဲြတြင္ စက္ ႐ုပ္မ်ားကို အဓိကထား အသုံးျပဳလာ ၾကမည္ျဖစ္သည္။ ၂၁ ရာစု စစ္ပဲြမ်ား တြင္ စက္႐ုပ္မ်ားကို ေအေက-၄၇ ေမာင္းျပန္ေသနတ္ကဲ့သို႕ ေပါေပါ မ်ားမ်ားေတြ႕ျမင္လာရမည္။   အေဝးထိန္းစနစ္ စက္ကိရိယာ မ်ားကို ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာကပင္ အသုံးျပဳလာခဲ့ၾကသည္။ တစ္မ်ိဳး တည္းကို ထပ္ခါတလဲလဲလုပ္ရေသာ အလုပ္၊ ညစ္ပတ္ေပေရေသာအလုပ္၊ အႏၲရာယ္ရွိေသာအလုပ္မ်ားကို စက္ ႐ုပ္မ်ားအားေစခိုင္းသည္။
               စစ္ေျမျပင္သည္ ေန႕စဥ္ေရာင္း ေရးဝယ္တာဘဝႏွင့္ လုံးဝျခားနား သည္။ စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားအား ယင္းတို႕ဘာသာ ဆုံးျဖတ္လုပ္ကိုင္ (ပစ္ခတ္) ႏိုင္ရန္ အသိဉာဏ္ (တု) ဖန္တီးေပးႏိုင္သည္ ဆိုေစဦးေတာ့ ယင္းတို႕အေပၚ လူသား၏ ထိန္းခ်ဳပ္ မႈကို ဆက္လက္ထားရွိရမည္ျဖစ္ သည္။   လိုအပ္ပါက စက္႐ုပ္၏ လႈပ္ရွားမႈကို ဟန္႕တား၊ စြက္ဖက္ႏိုင္ရမည္။
             ပစ္မွတ္တစ္ခုကို ပစ္ခတ္မည္၊ မပစ္ခတ္ဆိုသည္ကို ဆုံးျဖတ္ရာတြင္ စက္႐ုပ္ကို ဆုံးျဖတ္ခြင့္ မေပးဘဲ လူ သားကသာ ဆုံးျဖတ္ရန္ပင္တာဂြန္က ေပၚလစီခ်ထားသည္။ ပစ္မွတ္ကို ပစ္ခတ္ရာတြင္ စက္ကိရိယာက သူ႕ ဘာသာ ဆုံးျဖတ္ပစ္ခတ္ျခင္း မလုပ္ ရန္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဥပေဒက တားျမစ္ထားသည္။   စက္႐ုပ္မ်ားကို အေဝးထိန္းစနစ္ ျဖင့္ ထိန္းခ်ဳပ္သည္ျဖစ္ရာ၊ ထိန္းခ်ဳပ္ မႈအသံလႊင့္လႈိင္းကို ရန္သူမ်ားက ေႏွာင့္ယွက္၍ အဆက္အသြယ္ျပတ္ ေအာင္လုပ္ၾကသည္။ ယင္းသို႕လုပ္ ျခင္းေၾကာင့္ အဆက္အသြယ္ျပတ္ သြားသည့္အခါ စက္႐ုပ္မ်ားသည္ ၄င္းတို႕ဘာသာဆက္လက္တိုက္ပဲြဝင္ ႏိုင္ရန္ စဥ္းစားဉာဏ္ ထည့္သြင္းေပးရ သည္။ 
            စက္႐ုပ္မ်ားသည္ လူသားမ်ား ထက္ မႏႈိင္းသာေအာင္ ပိုမိုလွ်င္ ျမန္သည္။ ထိုကဲ့သို႕ လွ်င္ျမန္ေသာ စက္႐ုပ္မ်ားကို လူသားက ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ လွ်င္ျမန္စြာေပးရန္ဆိုသည္မွာ မျဖစ္ႏိုင္။ သူတို႕၏ ျမန္ႏႈန္းႏွင့္ အမီလိုက္၍ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မေပးႏိုင္။ စက္႐ုပ္၏ လႈပ္ရွားမႈကို အမီလိုက္၍ ဆုံးျဖတ္ ခ်က္ေပးရန္ သုညဒႆမ ငါးစကၠန္႕သာအခ်ိန္ရသည္။ ထိုအခ်ိန္ အတြင္း အဆုံးအျဖတ္ေပးရန္ ျဖစ္ သည္။ လူသား၏ ဦးေႏွာက္သည္ ထိုမွ် မျမန္ဆန္။   ထို႕ေၾကာင့္ စက္႐ုပ္မ်ားအား ဆုံး ျဖတ္ခြင့္ လုံးလုံးလ်ားလ်ား အပ္ထား ျခင္းမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ ဆုတ္သာတက္ သာရွိေသာ၊ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေသာ စနစ္ မ်ိဳးျဖစ္ရန္ လိုအပ္သည္ဟု ေလတပ္ သုေတသန ပညာရွင္မ်ားက ေျပာ သည္။ လူသားက ထိန္းေၾကာင္း ေနသည့္အခါ မ်ိဳးရွိရမည္ျဖစ္သလို ၊ စက္႐ုပ္က သူ႕ဘာသာ ဆုံးျဖတ္လုပ္ ကိုင္ရမည့္အခါမ်ဳိးလည္း ရွိရမည္။  
          စက္႐ုပ္စစ္ပဲြတြင္ လူသားသည္ ေနာက္တန္းမွ ပါဝင္ရသူျဖစ္သည္။ စက္႐ုပ္ကက်ဴးလြန္ေသာ စစ္ရာဇ ဝတ္မႈအတြက္ လူသားကို စစ္ရာဇ ဝတ္ခုံ႐ုံးတင္ႏိုင္ပါမည္လားဟု ေမးစ ရာရွိလာသည္။ 
            ႏိုင္ငံအမ်ားအျပားသည္ စစ္ေရး တြင္ စက္႐ုပ္မ်ား အသုံးျပဳႏိုင္ေရး အတြက္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည္။ စစ္ပဲြ တြင္ လိုက္နာရမည့္ ဂ်ီနီဗာသေဘာ တူညီခ်က္ရွိသည္။ စေကၠာမ စစ္ပဲြ တြင္လိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္းဟူ၍ မရွိေသးေပ။
             ေဂ်ာ္ဂ်ီယာ စက္မႈတကၠသိုလ္၊ စက္႐ုပ္ဆိုင္ရာဌာနမႉး ပါေမာကၡ ေရာ္နယ္အာကင္-Ronald Arkin က ''စက္႐ုပ္စစ္သည္ေတြဟာ လူသား စစ္သည္ေတြထက္ တာဝန္ကို ပိုမို တိတိက်က် ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ၾကလိမ့္ မယ္'' ဟု ေျပာသည္။     
        အာကင္က စစ္သည္က်င့္ဝတ္ကို စက္႐ုပ္မ်ား အတိအက် လိုက္နာေစရမည့္ စနစ္တစ္ခု Ethical Governor ကိုတီထြင္လ်က္ရွိသည္။ အရပ္သူ အရပ္သားမ်ား ထိခိုက္ေသ ေက်မႈအနည္းဆုံးျဖစ္ေစရန္၊ ရန္သူ ပစ္မွတ္ကိုသာ အတိအက် ပစ္ခတ္ ျခင္းတို႕ လုပ္ႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ စက္ ႐ုပ္တြင္ ကလဲ့စားေခ်ျခင္း၊ မိမိအသက္ ဆုံး႐ႈံးမည္ကို စိုးရိမ္ျခင္း၊ ေၾကာက္ရြံ႕ ျခင္း၊ စိတ္႐ူးေပါက္ျခင္းတို႕ရွိမည္ မဟုတ္ေပ။ စက္႐ုပ္ကို ေတာင္းပန္ တိုးလွ်ိဳး၍မရႏိုင္။   ''အရပ္သူအရပ္သားေတြကို သတ္ျဖတ္တာ၊ အပိုင္းပိုင္း အတစ္ တစ္လွီးတာမ်ိဳးကို စက္႐ုပ္ စစ္သည္ ေတြကမလုပ္ဘူး'' အာကင္က ေျပာ သည္။ 
             ပင္တာဂြန္ ပူးတဲြစစ္ဆင္ေရးဌာန ခ်ဳပ္မွ ေဂၚဒန္ဂြ်န္ဆင္ Gordon Johnson က ''စက္႐ုပ္စစ္သည္ေတြ မွာ ေၾကာက္စိတ္မရွိဘူး။ေပးထားတဲ့ အမိန္႕ကို ေမ့သြားတာမ်ိဳးလဲမရွိဘူး။ ေဘးနားက ရဲေဘာ္မိုင္းထိသြားလို႕ စိတ္ထိခိုက္ၿပီးငိုတာလဲမရွိဘူး။ လူ သားစစ္သည္ေတြထက္လဲ ပိုမိုတာ ဝန္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္တယ္။ စက္႐ုပ္ ေတြကိုပဲလႊတ္ျပီး စစ္တိုက္ခိုင္းၾကလိမ့္ မယ္။ ဝါရွင္တန္မွာ ထိုင္ေနရင္းက အာဖဂန္မွာ စစ္တိုက္လို႕ရေနရင္ ဘာ ျဖစ္လို႕ လူသားရဲေဘာ္ေတြ အသက္ ကို အဆုံး႐ႈံးခံရမွာလဲ'' ဟု ဆိုသည္။
              စက္႐ုပ္မ်ားအေပၚ ေမွ်ာ္လင့္လြန္းသူ၊ အားကိုးသူမ်ား ရွိသကဲ့သို႕ လူက ျပဳလုပ္ဖန္တီးထားေသာ စက္ကိရိယာမ်ားသည္ အမွားမွားအယြင္း ယြင္း လုပ္တတ္သည္ကို သတိေပး ၾကသူမ်ားလည္းရွိသည္။ ယခုအခါ စက္႐ုံမ်ားတြင္ စက္႐ုပ္မ်ားကို အမ်ား ဆုံးအသုံးျပဳလ်က္ရွိသည္။ အေမရိကန္ စက္႐ုံေလးရာႏႈန္းတြင္ ႏွစ္စဥ္ ႏွစ္တိုင္း စက္႐ုပ္ေၾကာင့္ မေတာ္တဆမႈၾကီးေတြျဖစ္ပြားေနသည္။  
          ပြက္ပြက္ဆူေသာ သတၱဳရည္ သယ္လာသည့္ပုံးကို အလုပ္သမား ေပၚသို႕ေလာင္းခ်ျခင္း၊ အလုပ္သမကို စက္ကမခ်ီၿပီး ကားေဘာ္ဒီ႐ိုက္ျခင္း စသည့္အျဖစ္မ်ားရွိသည္။ ဂ်ပန္ဝန္ ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုအီဇုမီ စက္႐ုံ တစ္႐ုံအတြင္း လွည့္လည္ၾကည့္႐ႈစဥ္ စက္ေမာင္းတံျဖင့္ အ႐ိုက္ခံရသည္။ ထို ေအာ္တိုမက္တစ္ စက္႐ုပ္မ်ား သည္ လူကိုအႏၲရာယ္ျပဳရန္ ရည္ရြယ္တည္ေဆာက္ထားေသာ စက္႐ုပ္ မ်ားမဟုတ္ေပ။ ထိုစက္မ်ားသည္ပင္ အမွားအယြင္း ျဖစ္သည့္အခါ လူကို အႏၲရာယ္ျပဳတတ္သည္။ လူကို အႏၲရာယ္ျပဳရန္ ရည္ရြယ္ထုတ္လုပ္ ထားေသာ လက္နက္တပ္ဆင္ထား သည့္ စက္႐ုပ္မ်ားတြင္ အမွားအယြင္း ျဖစ္ပါက ဆိုဖြယ္ရာမရွိေတာ့။ 
            စက္႐ုပ္မ်ား၏ အာ႐ုံခံကိရိယာ မ်ားကို အာ႐ုံသိမႈ လြယ္ေအာင္ျပဳလုပ္ ရန္လိုေနေသးသည္။ ပန္းသီးႏွင့္ ခရမ္းခ်ဥ္သီးကို လည္းေကာင္း၊ အယ္လ္ကိုင္ဒါႏွင့္ သာမန္အရပ္သား ကိုလည္းေကာင္း စက္႐ုပ္က ခဲြျခားႏိုင္ စြမ္း မရွိေသးေပ။        
    လူ႕အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ကာ ကြယ္ေရးအဖဲြ႕မွ မတ္ဂါလက္စကို က ''စစ္ရာဇဝတ္မႈရယ္လို႕ ျပစ္မႈ ေျမာက္ေအာင္ က်ဴးလြန္မႈနဲ႕ က်ဴးလြန္ ရန္ ရည္ရြယ္မႈဆိုတာ ရွိရပါမယ္။ စက္႐ုပ္ဆီမွာ လူသတ္ခ်င္တဲ့ဆႏၵနဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ဆိုတာ မရွိဘူး။ အဲဒီလို ဆိုရင္ စက္႐ုပ္ကို စစ္ရာဇဝတ္ခုံရုံး တင္လို႕ရပါ့မလား'' ဟု ေျပာသည္။    
        စက္႐ုပ္စစ္သည္မ်ားသည္ စစ္ပဲြမ်ားကို လြယ္လြယ္ကူကူျဖစ္ေစလိမ့္ မည္ဟုဆိုသူကဆိုသည္။ အထူးသျဖင့္ အျခားတိုင္းျပည္မ်ား သြား ေရာက္ က်ဴးေက်ာ္မည့္သူမ်ားအတြက္ ပိုလြယ္သြားမည္ျဖစ္သည္။ မိမိဘက္မွ အက်အဆုံး အထိအခိုက္ မရွိဘဲ စစ္ ပဲြဆင္ႏႊဲႏိုင္မည္ျဖစ္သည္။ ''စစ္တိုက္ တယ္ဆိုတာ လြယ္လြယ္ေလးပါကြာ ဆိုတဲ့ အေတြးေတြ ေပါက္ကုန္လိမ့္ မယ္'' ဟု သမၼတရီဂင္လက္ထက္၊ လက္ေထာက္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီး အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သူ လာရီေကာ့ဘ္ -Larry Korb က ဆိုသည္။     
        စစ္ပဲြႏွင့္ပတ္သက္ေသာ လူတို႕၏ ခံစားနားလည္မႈတို႕ ေျပာင္းလဲကုန္ ၾကမည္။ ဗီယက္နမ္စစ္တြင္ အေမရိကန္ စစ္သားမ်ား က်ဆုံးခဲ့ျခင္းမရွိ ဟုဆိုပါကစစ္ပဲြသည္ ၿပီးဆုံးခဲ့ပါမည္လား။ စစ္ပဲြသည္ သက္ဆိုးရွည္ေန ပါမည္လားဟု ေမးစရာရွိလာသည္။ အလားတူပင္ အီရတ္ႏွင့္ အာဖဂန္ တြင္ အေမရိကန္ႏွင့္ ေနတိုးမဟာ မိတ္တပ္သားမ်ား က်ဆုံးမႈမရွိပါက စစ္ပဲြ အျမန္အဆုံးသတ္ေရးဆိုသည့္ အသံမ်ား ထြက္လာပါမည္လားဟု ေမးခ်င္စရာ ျဖစ္ေနသည္။ ေသခ်ာသည့္အခ်က္မွာ စက္႐ုပ္ စစ္သည္မ်ားသည္ လူသားတို႕အား ပိုမိုစစ္ေသြးဆာေစလိမ့္မည္ျဖစ္သည္။ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ရပ္ေနေသာ လူသား တစ္ဦးကို ေစ့ေစ့ၾကည့္ရင္း ေသနတ္ ေမာင္းျဖဳတ္ရန္ဆိုသည္မွာ အေတာ္ မလြယ္ေသာကိစၥျဖစ္သည္။ မိမိပစ္ ခတ္ရမည့္သူသည္ ကမၻာ့တစ္ေနရာ တြင္ရွိေနကာ မိမိက အျခားတစ္ေနရာ တြင္ထိုင္ေနကာ ေမာင္းခလုတ္ ျဖဳတ္ရ မည္ဆိုလွ်င္ လြယ္လြယ္ကူကူပင္ ေမာင္းျဖဳတ္မည္ျဖစ္သည္။ ဤသည္မွာ လူ႕သဘာဝပင္ ျဖစ္သည္။ ဗီဒီယို ဂိမ္းကစားေနရသကဲ့သို႕ လြယ္လြယ္ ကူကူ ေမာင္းျဖဳတ္လိုက္မည္ ျဖစ္ သည္။ 
           မိမိဘက္မွ အက်အဆုံး နည္းပါးစြာ တိုက္ခိုက္ႏိုင္မည္ဆိုလွ်င္ စစ္ပဲြ တာရွည္မည့္ အေျခအေနကို ဖန္တီး ေပးလိမ့္မည္။ စက္႐ုပ္မ်ားျဖင့္ တိုက္ ခိုက္ျခင္းေၾကာင့္ စစ္ပဲြသည္ တစ္ဖက္ သတ္ျဖစ္ႏိုင္ေသာ္လည္း အတိုက္ခံရ သူမ်ား၏ မခံခ်င္စိတ္ကို ဆြေပးလိမ့္ မည္ဟု စိတ္ပညာရွင္မ်ားက ဆိုသည္။ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္က လက္ဘႏြန္တြင္ အစၥေရးတို႕က ေမာင္းသူမဲ့ ေလယာဥ္ျဖင့္ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ အမ်ားအျပား ေသဆုံးခဲ့ရသည္။ ယင္းအတြက္ေၾကာင့္ ပင္ ဟဇၨဘိုလာအား ေထာက္ခံသူတိုး တက္မ်ားျပား လာရသည္ဟု လက္ဘ ႏြန္ သတင္းစာအယ္ဒီတာ ရာမီကူရီ က ဆုိသည္။  
           အႏုျမဴဗုံးကို စတင္ရာတြင္ပါဝင္ ခဲ့သည့္ အိုင္းစတိုင္း၊ ေရာဘတ္အိုပင္ ဟိုင္းမား ၊ အင္ဒရီ ဆာခါေရာ့ဗ္တို႕ ကေနာက္ပိုင္းတြင္ အႏုျမဴဗုံးကို ပိတ္ ပင္ၾကရန္ ေမတၱာရပ္ခံၾကသည္။ စက္ ႐ုပ္အတတ္ပညာတြင္ ပါရဂူတစ္ဦး ျဖစ္သည့္ အီလာႏိုဘက္ရွ္ -Illah Nourbakhsh က စက္႐ုပ္စစ္သည္ မ်ားကို ပိတ္ပင္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုေန ျပီျဖစ္သည္။
            စစ္သုံးေလဆာလက္နက္ကို မသုံးရန္ ႏိုင္ငံအမ်ားက သေဘာတူခဲ့ ၾကသည္။ ထိုေလဆာလက္နက္သည္ အဆိပ္ေငြ႕ျဖင့္ မ်က္လုံးကန္းေစသည္။ ရက္စက္ရာက်လြန္းသည့္အတြက္ လက္နက္ကို တီထြင္ေတြ႕ရွိသည္ႏွင့္ ပိတ္ပင္ရန္ အားလုံးက သေဘာတူခဲ့ ၾကသည္။     
        စက္႐ုပ္နည္းပညာတြင္ အေမ ရိကသည္ ထိပ္ဆုံးမွေျပးေနသည္။ သို႕ေသာ္ နည္းပညာတြင္ ထိပ္ဆုံးမွ ရွိေနသူသည္ အၿမဲတမ္း ထိပ္ဆုံးတြင္ ရွိေနမည္ဟု မဆိုသာ။ အထူးသျဖင့္ စစ္ေရးအတတ္ပညာတြင္ ဘတစ္ျပန္ က်ားတစ္ျပန္ ျဖစ္ေလ့ရွိသည္။ တ႐ုတ္ႏွင့္ တူရကီတို႕သည္ ယမ္းကို စစ္ပဲြတြင္ စတင္အသုံးျပဳ ခဲ့ၾကေသာ္ လည္း အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက အေျမာက္တြင္ ယမ္းကိုထည့္သြင္း အသုံးျပဳကာ တ႐ုတ္ႏွင့္တူရကီတို႕ ကို ေနာက္ခ်န္ထားႏိုင္ခဲ့သည္။ ျဗိတိန္ ႏွင့္ ျပင္သစ္တို႕သည္ တင့္ကားကို စတင္အသုံးျပဳခဲ့ၾကေသာ္လည္း ဂ်ာမန္ ပန္ဇာတင့္ကားတပ္ကို အ႐ႈံးေပးခဲ့ရ သည္။ ေလယာဥ္တင္သေဘၤာကို ၿဗိတိသွ်တို႕ စတင္တည္ေဆာက္ အသုံးျပဳခဲ့သည္။ အေမရိကန္က ပိုမို ေကာင္းမြန္ေသာ ေလယာဥ္တင္ သေဘၤာမ်ားတည္ေဆာက္ အသုံးျပဳႏိုင္ ခဲ့သည္။ နည္းပညာ အတက္အက် ဆိုသည္မွာ ယင္းသို႕ပင္ျဖစ္သည္။  
   ေအးထြန္းမင္း   Ref: Terminator Scenario