ျမန္မာႏုိင္ငံသမုိင္းသစ္ ၏ လမ္းဆုံလမ္းခြသုိ႕ေရာက္ရွိျခင္း

2011+ publishing

တ႐ုတ္-ျမန္မာ ၃.၀

တကယ္လုိ႕မ်ား ႏုိင္ငံေရး၀ါသနာပါတဲ့သူ တေယာက္ေယာက္ကုိ ဒီေန႕တရုတ္ျပည္အေပၚ ဘယ္လုိျမင္သလဲ ေမးၾကည့္ရင္ စီးပြားေရးအရႏုိင္ငံေတာ္ကဦးေဆာင္တဲ့ အရင္းရွင္စံနစ္ (State Capitalism) ျဖစ္ျပီး ႏုိင္ငံေရးအရ လူထု အေပၚ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မွဳ နဲ႕ အစုိးရအရာရွိေတြရဲ႕ ျခစား မွဳေတြနဲ႕ ျပည့္ေနတဲ့ ႏုိင္ငံပါလုိ႕ ျပန္ၾကားရဖုိ႕ရွိေနပါတယ္။ ဒါေပ မယ့္ ဒီအေနအထားကုိ ၾကာၾကာ ထိန္းထားလုိ႕မရႏုိင္ဘူး ဆုိတာကုိ တရုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက သိေနတယ္။ တရုတ္ ႏုိင္ငံေရး သိပၸံပညာရွင္ေတြကလည္း ေလ့လာေထာက္ျပေနၾကတယ္။
တရုတ္ျပည္တြင္း ျပသနာေတြ လိပ္ခဲ တင္းတင္း ျဖစ္ေနတာေတာ့ ၾကာပါျပီ။ တကယ့္ဇတ္လမ္းက ၂၀၁၂ မွာ ပုိပီျပင္လာတာပါ။

တရုတ္ ၃.၀
၂၀၁၂ ဇႏၷ၀ါရီ မွာ ဂြမ္ေဒါင္းကရြာတရြာမွာ ေက်းရြာအဖြဲ႕အစည္းပုိင္ေျမေတြကုိ လာဘ္စားျပီး ေစ်းေပါေပါနဲ႕ ေရာင္းထုတ္လုိက္တဲ့ အရာရွိေတြကုိ ျဖဳတ္ပစ္ဖုိ႕ လူထုကုိ ဆႏၵမဲေပးခြင့္ ျပဳခဲ့တယ္။ လူမွဳ မျငိမ္သက္မွဳကုိ ႏုိင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္ နဲ႕ ေျဖရွင္းေအာင္ျမင္တဲ့ အေတြ႕အၾကဳံေကာင္းတခုကို တရုတ္ရလုိက္တာပါ။ ေဖေဖာ္၀ါရီမွာ ကမာၻ႕ ဘဏ္နဲ႕ ႏုိင္ငံေတာ္ဖြံ႔ျဖဳိးမွဳနဲ႕ျပင္ဆင္ေရးေကာ္မရွင္က အစီရင္ခံစာမွာေစ်းကြက္ျပင္ဆင္မွဳေတြလုပ္ဖုိ႔ ပါလာခဲ့တယ္။ မတ္လ ေရာက္ေတာ့ ခ်ဳံကင္းပါတီအၾကီးအကဲ ဘုိေလ်ာက္လုိင္ (Boxilai) ကုိပါတီကေနထုတ္ျပီး ေထာင္တသက္ ပစ္ဒါဏ္ ေပးခဲ့တယ္။ (ဘုိ ဟာ ေမာ္၀ါဒီတဦးျဖစ္ျပီး ပူတင္ပုံစံအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႕ ခ်ဳံကင္းကုိ ထိမ္းထားတဲ့ လက္၀ဲသစ္ တဦးပါ။ သူ႕ရဲ႕ တကယ့္ ျပႆနာက သူတုိ႕ပုိင္ဆုိင္မွဳေတြနဲ႕လုပ္ငန္းေတြ၊ သူ႕သားႏုိင္ငံရပ္ျခား ေက်ာင္းပညာေရးေတြ အားလုံး ၾကားခံ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အဂၤလိပ္တေယာက္ေသဆုံးမွဳနဲ႕ အဓိကပတ္သက္ပါတယ္။ ဘုိ ဟာ တရုတ္ ဗဟုိက ၉ဦး ေပၚလစ္ဗ်ဴရုိ ထဲမွာ ၁၈ၾကိမ္ေျမာက္ကြန္ဂရက္မွာ ပါမယ္လုိ႕ထင္ေၾကးေပးခံထားရသူပါ။ ၂၀၁၂ တရုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ၁၈ၾကိမ္ေျမာက္ကြန္ဂရက္ဆုိတာ ရွီက်င္းပင္ကုိအာဏာလႊဲေျပာင္းတဲ့ကြန္ဂယက္ေပါ့။ ဆုိေတာ့ သူျပဳတ္ သြားတာဟာ အေျပာင္းအလဲ ၾကီး တခုလုိ႕ေျပာရမွာ ပါပဲ)။ တရုတ္ ၾကြယ္၀မွဳ နဲ႕ အတူတြဲ ေနတဲ့ ျခစား မွဳေတြနဲ႕ လူမွဳ အက်ပ္အတည္း အသစ္ေတြဟာ တရုတ္ကုိ ေခတ္ေဟာင္းကို ျပန္ေမွ်ာ္ၾကည့္ ေစခဲ့တာေတြရွိခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘုိ နဲ႕ သူ႕မိန္းမကုိ ရွင္း လုိက္တာ၊ ရွီက်င္းပင္ လူျမင္ကြင္းက ခန ေပ်ာက္သြားတာ၊ ထင္ရွားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ တခ်ဳိ႕ အေရး မပါတဲ့ ေနရာေတြ ပထုတ္ခံရတာေတြ စတဲ့ ျပည္တြင္း အက်ပ္အတည္းေတြ အျပင္ ႏုိင္ငံရပ္ျခားကုိ ၾကည့္ေတာ့ ဂ်ပန္ နဲ႕ တင္းမာမွဳလည္း ၾကီးထြားလာခဲ့တာေတြ႕ရတယ္။ ဆုိေတာ့ ဒါဟာ တိန္႕ေရွာင္ဖိန္ သတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ ဖြင့္ထုတ္ျခင္းနဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္း (Opening and Reform) ေခတ္တေခတ္ တကယ္ကုန္ဆုံး သြားျပီး ေနာက္ထပ္အဆင့္တခုထဲ ၀င္ေရာက္ဖုိ႕ လုိလာျပီ ဆုိတာကုိ တရုတ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ သေဘာေပါက္လာ ၾကတယ္။
တရုတ္ေတြကသမုိင္းကုိ ႏွစ္၃၀တခါေလာက္ေျပာင္းလဲတုိးတက္ေနတယ္လုိ႕ သတ္မွတ္တယ္။ တရုတ္ ၁.၀ ဟာ ေမာ္စီတုန္းလက္ထက္ျဖစ္ျပီး ၁၉၄၉ ကေန ၁၉၇၈ အထိသတ္မွတ္ထားတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္ကုိ ၾကည့္ေတာ့ စီးပြားေရးမွာ စီမံကိန္းစနစ္၊ ႏုိင္ငံေရးမွာ လီနင္၀ါဒ နဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရးေပၚလစီအေနနဲ႕ တကမာၻလုံးကုိ ေတာ္လွန္ေရး သေဘာတရား ေတြတင္ပုိ႕ဖုိ႕ပဲ။ တိန္႕ေရွာင္ဖိန္လက္ထက္ကစတဲ့ တရုတ္ ၂.၀ ကုိ ၁၉၇၈ ကေန ကမာၻ႕စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းမွာ အေမရိကန္က ေလးမင္းဘရားသား ဘဏ္ ျပဳိကြဲသြားတဲ့ ၂၀၀၈ အထိသတ္မွတ္တယ္။ စီးပြားေရး မွာ တရုတ္ၾကံအင္လကၡဏာေတြနဲ႕ညီညြတ္တဲ့ ဆုိရွယ္လစ္ စံနစ္လုိ႕ဆုိတဲ့ ပုိ႕ကုန္အဓိကေစ်းကြက္စံနစ္၊ တိန္႕အင္မင္ အေရးအခင္းကုိ ျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ အဲသည္ေခတ္ ႏုိင္ငံေရးကေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြျခင္းညွိႏွဳိင္းသေဘာတူညီမွဳနဲ႕ သြားရမယ့္ တည္ျငိမ္မွဳဦးစားေပးပုံစံ၊ ႏုိင္ငံျခားေရးေပၚလစီမွာ ေၾကာင္လက္သည္း၀ွက္ (ႏုိင္ငံတကာမွာ ေအးေအး ေဆးေဆး နဲ႕ဘယ္ဘက္မွ၀င္မယိမ္းပဲ လူျမင္ကြင္းမထြက္ပဲ တရုတ္တုိးတက္ေရးကုိ ေဇာက္ခ်လုပ္ဖုိ႕) တုိ႕ပဲျဖစ္တယ္။ တိန္႕ေရွာင္ဖိန္လက္ထက္မွာ တရုတ္အတြက္ နယ္ပယ္၃ခုကို မျပတ္ေလ့လာဖုိ႕နဲ႕ ျမွင့္တင္ဖုိ႕ သတိေပးသြားခဲ့တယ္။ အဲဒါေတြက ၾကြယ္၀ျခင္း (Affluence)၊ တည္ျငိမ္ေရး (Stability) နဲ႕ ပါ၀ါ (Power) တုိ႕ျဖစ္တယ္။ ျပန္ၾကည့္ေတာ့ စီးပြားေရး၊ ႏုိင္ငံေရး နဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒေတြကုိ အျမဲဆန္းစစ္ေနေစေရးပဲျဖစ္တယ္။
ဒါေပမယ့္ဒီသုံးခ်က္စလုံးမွာ ျပသနာအသစ္ေတြေပၚေပါက္ေနတာေတြ႕ရျပန္တယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ဟူ-၀မ္ (ဟူဂ်င္ ေတာင္ နဲ႕ ၀မ္ၾကားေပါင္) ေခတ္ကုိတရုတ္ေတြက ဆုံးရွဳံးဆယ္စုႏွစ္လုိ႕ သတ္မွတ္တယ္။ ႏုိင္ငံဖြံ႕ျဖဳိးမွဳအတြက္ လုိအပ္ တာေတြကုိ ေသေသခ်ာခ်ာ မလုပ္ႏုိင္ခဲ့ၾကဘူးလုိ႕ဆုိတယ္။ တရုတ္ ၃.၀ ဟာ ဒီနယ္ပယ္သုံးခုမွာ ဆက္ျပီး အေျဖ ရွာၾကရလိမ့္မယ္။ အေျပာင္းအလဲဟာ အေျခခံမွာကုိ ရွိမယ္ ၾကီးမားမယ္လုိ႕ ယူဆထားၾကတယ္။ တရုတ္ ၁.၀ ေခတ္ ၁၉၄၉ ကလုိ ကြန္ျမဴနစ္စံနစ္ကုိစတည္လုိက္တဲ့ အေျပာင္းအလဲမ်ဳိး၊ ၁၉၇၉ တရုတ္ ၂.၀ မွာလုပ္ခဲ့တဲ့ ကမာၻ႕ ေစ်းကြက္ ထဲ စ၀င္လုိက္တဲ့ အေျပာင္းအလဲမ်ဳိး၊ အခုလုပ္မယ့္ အေျပာင္းအလဲဟာ ၾကီးမားမယ္လုိ႕ နမူနာေပး ေျပာၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေခတ္ ၂ခုစလုံးနဲ႕မတူတဲ့ ျပသနာ တခုရွိေနတယ္။ အဲဒါကဘာလည္း ဆုိေတာ့ အခု တရုတ္ ၃.၀ မွာ ဟုိတုန္းကေျပာင္းသလုိ မွီျငမ္းသြားရမယ့္ ႏုိင္ငံတကာ ေမာ္ဒယ္ မရွိဘူးျဖစ္ေနတယ္။ ဘာကုိးကားစရာမွ မရွိ၊ ေရွာင္ရန္ ေဆာင္ရန္ေတြမရွိျဖစ္ေနတယ္။ ခုအခ်ိန္က ပီကင္းမွ်ေျခ ျပန္ရွာေနရုံသက္သက္မဟုတ္ဘူး။ အေနာက္ မွာလည္း ျပသနာေတြနဲ႕ သူတုိ႕မလည္း သုမနေက်ာလုိ ဒါဏ္ရာေတြနဲ႕ မလား။ ရွီက်င္းပင္ ဦးေဆာင္တဲ့ တရုတ္ ၃.၀ ဟာ ေျမပုံ မရွိတဲ့ နယ္ေျမသစ္တခုထဲမွာ။ ေရွ႕ကုိ စမ္းတ၀ါး၀ါး ၀င္လာခဲ့ၾကတယ္။
လက္၀ဲသစ္ နဲ႕ လက္ယာသစ္
၂၀၁၂ ေနာက္ပုိင္းမွာ တရုတ္အနာဂတ္ဆုိတဲ့ ဒီဘိတ္ဟာ တရုတ္ပညာရွင္ေတြနဲ႕ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ အတြင္းမွာ လွ်ံက်လာတယ္။ အရင္ကသူတုိ႕ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႕မွ်င္းသြားတဲ့ ပုံစံေတြကုိၾကည့္တယ္။ ဥပမာ မေသမရွင္ အတုိက္ အခံပါတီ နဲ႕ စင္ကာပူပုံစံအာဏာရွင္တုိ႕က အစ ျမန္မာပုံစံေတြအထိပါေကာင္းပါႏုိင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒါေတြ ေရရွည္ မွာ အလုပ္မျဖစ္ႏုိင္ဘူး ဆုိတာသူတုိ႕ ရိပ္မိပါလိမ့္မယ္။ ဒီမုိကေရစီ ကုိပဲလုံး၀ ၀င္လုိက္ဖုိ႕ ထုိင္၀မ္ သက္ေရာက္မွဳ ေတြကုိ ေလ့လာတယ္။ တရုတ္ေတြ ထုိင္၀မ္ကုိေကာင္းေကာင္းေလ့လာရပါတယ္။ တရုတ္အခံ ယဥ္ေက်းမွဳ ဟာ ဒီမုိ ကေရစီ နဲ႕ မနီးစပ္ဘူးဆုိတာကုိ ထုိင္၀မ္က ပယ္ဖ်က္ႏုိင္ခဲ့လုိ႕ပါ။ ခုေတာ့ သူတုိ႕ ျပည္တြင္းကုိျပန္ လွည့္ၾကည့္ ၾကျပီ။ တရုတ္ေဒသ ၂ ခုျဖစ္တဲ့ ခ်ဴံကင္း (Chongqing) နဲ႕ ဂြမ္ေဒါင္း (Guangdong) ကုိ သူတုိ႕ေလ့လာခဲ့ ၾကတယ္။ ဒီေမာ္ဒယ္ ႏွစ္ခုၾကား ခုအားျပဳိင္ေနၾကတယ္။ ဂြမ္ေဒါင္းဟာ ၾကြယ္၀တဲ့ ပင္လယ္ကမ္းေျခေဒသပါ။ မီဒီယာ လြတ္လပ္ ခြင့္ ရွိတယ္။ အရပ္ဘက္လူ႕အဖြဲ႕အစည္းေတြရွိတယ္။ ႏုိင္ငံေရးလြတ္လပ္မွဳ နဲ႕ လူမွဳတင္းမာမွဳေတြကို ေျဖရွင္းတယ္။ စီးပြားေရးလြတ္လပ္တယ္။ အဲဒါေတြနဲ႕ ဆန္႕က်င္ဘက္ဟာ ခ်ဳံကင္းျဖစ္တယ္။ ကုန္းပိတ္ျပည္နယ္တခု ျဖစ္ျပီး လူမွဳစီးပြား တန္းတူညီမွ်ေရးေပၚလစီနဲ႕ ေဒသတြင္းစားသုံးမွဳကို အားျပဳထားရတာျဖစ္တယ္။
ျဖဳတ္ခံရတဲ့ ဘုိေလ်ာက္လုိင္ဟာခ်ဳံကင္းပါတီအၾကီးအကဲျဖစ္တယ္။ သူ႕ျပဳိင္ဘက္ဂြမ္ေဒါင္းပါတီ ေခါင္းေဆာင္ ၀မ္ယန္း ဟာ ဘုိ ျပဳတ္ျပီးကတည္းက လူလုံးသိပ္မျပေတာ့ဘူး။ တရုတ္ပါတီေခါင္းေဆာင္ေတြေလ့လာေနတဲ့ ဒီ ေမာ္ဒယ္ ႏွစ္ခုကုိ တရုတ္ပညာရွင္ေတြကပ့ံပုိးေပးေနၾကတာ ျဖစ္တယ္။ တရုတ္ပညာရွင္ ေတြထဲမွာလည္းအျမင္ေတြ မတူၾကဘူး။ အဓိက အျမင္၂ မ်ဳိးကြဲေနတယ္လုိ႕ေျပာလုိ႕ရတယ္။ တဖြဲ႕က လူမွဳညီမွ်ေရးဆုိတဲ့ လက္၀ဲသစ္ေတြ ျဖစ္ျပီး၊ ေနာက္တဖြဲ႕က ယွဥ္ျပဳိင္ႏုိင္တဲ့ေကာင္က ရွင္သန္က်န္ရစ္မွာပဲဆုိတဲ့ လက္ယာသစ္ေတြပါ။ ဒီေတာ့ ရွင္းပါတယ္ ခ်ဳံကင္း ေမာ္ဒယ္ ကုိ လက္၀ဲသစ္ေတြက သေဘာက်ျပီး၊ ဂြမ္ေဒါင္းေမာ္ဒယ္ကုိ လက္ယာသစ္ ေတြက လုိက္ေစခ်င္တယ္။ လက္ယာသစ္ ဆုိတဲ့ တဘက္က ႏုိင္ငံေရး နဲ႕ စီးပြားေရး ကုိ ဖြင့္ျပီးရွင္း၊ ျပည္သူေတြရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး ပါ၀င္ ပတ္သက္မွဳ ကိုလက္ခံ၊ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ၊ ဥပေဒေတြ၊ နဲ႕ ႏုိင္ငံေတာ္ရဲ႕ပါ၀ါကုိကန္႕သတ္ထားဖုိ႕ နဲ႕ လက္၀ဲသစ္ ဆုိတဲ့ အျခား တဘက္က ဗဟုိကခ်ဳပ္ကုိင္ထားျပီး ႏုိင္ငံေရးပြင့္လင္းမွဳကိုအရမ္းမေပးဘဲ ခရုိနီစီးပြားေရး နဲ႕ ထိမ္းေက်ာင္း သြားၾက ဖုိ႕ပဲ။ ဒီႏွစ္ဘက္ ဘယ္ဘက္ကုိ ယိမ္းမလဲဆုိတာ သိဖို႕ လက္ရွိတရုတ္ ေတြအေျဖရွာေနတဲ့ နယ္ပယ္ ၃ခုကုိ ၾကည့္ၾက ရေအာင္။
ၾကြယ္၀ျခင္း၊ တည္ျငိမ္မွဳ ႏွင့္ ပါ၀ါ
အေပၚမွာေျပာတဲ့လက္၀ဲသစ္ ေတြဟာ ေစ်းကြက္ဖြင့္ထားျပီး လုပ္ငန္းေတြကုိ ပုဂၢလိကပုိင္အကုန္လုပ္ပစ္မယ့္ အစား ဗဟုိခ်ဳပ္ထားတဲ့စီမံကိန္းစံနစ္၊ ေစ်းကြက္နဲ႕ စီမံကိန္းေရာသြားခ်င္တဲ့နည္းပါ။ ျပည္တြင္းစားသုံးမွဳကုိအေျခခံျပီး နုိင္ငံေတာ္ နဲ႕ ပုဂၢလိကေပါင္းထားတဲ့ စီးပြားေရးျဖစ္တယ္။ ဘုိေလ်ာက္လုိင္ အရာက်သြားမွ ဒီပုံစံအားေလ်ာ့သြားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခရုိနီအားျပဳအရင္းရွင္ပုံစံဟာ တရုတ္စီးပြားေရးကုိ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ အရမ္းကြာဟသြားေအာင္လုပ္ပစ္ခဲ့တယ္။ သမၼတ ရွီက်င္းပင္ရဲ႕ ေဒါက္တာဘြဲ႕ကုိၾကီးၾကပ္ခဲ့တဲ့ တရုတ္လူမွဳပညာရွင္ စန္းလီပင္း (Sun Liping) ေလ့လာခ်က္ အရ ႏုိင္ငံေတာ္ကေန ဦးေဆာင္သြားတဲ့ တရုတ္စီးပြားေရးပုံစံဟာ အက်ဳိးအျမတ္ၾကီးမားတဲ့ အုပ္စုေတြကုိဖန္တီး ခဲ့တယ္။ ဒီခရုိနီေတြဟာ ေျမယာ၊ ဓာတ္သတၱဳ၊ ေငြေၾကးျမဳပ္ႏွံမွဳ၊ အေျခခံစီးပြားေရး အေဆာက္အဦေတြ၊ ျမဳိ႕ျပဖြံ႕ျဖဳိးမွဳ စီမံကိန္း ေတြ၊ စြမ္းအင္၊ လွ်ပ္စစ္၊ ဆက္သြယ္ေရး၊ နဲ႕ အျခားအေရးပါတဲ့လုပ္ငန္းေတြအားလုံးမွာ လႊမ္းမုိးခ်ဳပ္ကုိင္ထား ႏုိင္ခဲ့တယ္။ ျခစားမွဳေတြလည္း အၾကီးအက်ယ္ေပၚထြန္းခဲ့တယ္။ ျပႆနာက လက္၀ဲသစ္နဲ႕ လက္ယာသစ္ ရဲ႕ စီးပြားေရး သေဘာတရားေတြမဟုတ္ပဲ မသမာမွဳေတြနဲ႕ျခစားထားတဲ့ အစုိးရအဖြဲ႕၀င္ေတြနဲ႕ သူတုိ႕နဲ႕ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ခရုိနီ စီးပြားေရးေတြက စီးပြားေရးမွာလက္၀ါးၾကီးအုပ္က်ဳိးကုိင္ထားတာကုိ ဘယ္လုိအဆုံးသတ္မလည္း ဆုိတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ျပႆနာ ျဖစ္တယ္ဆုိတာပါပဲ။
၁၉၈၉ မတုိင္မီအထိ တရုတ္ပညာရွင္အမ်ားစုနားလည္ထားၾကတာက တရုတ္ဟာ ဒီထက္ဖြံ႕ျဖဳိးတုိးတက္ လာေလေလ အေနာက္ပုံစံလြတ္လပ္မွဳ နဲ႕ ဒီမုိကေရစီလမ္းေၾကာင္းကုိ သြားဖုိ႕က်ဳိးစားေလေလ ဆုိတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ျပည္ပမွာ ဆုိဗီယက္ျပဳိကြဲသြားျပီး ျပည္တြင္းမွာ တိန္႕အင္မင္ အေရးအခင္းကို ၾကဳံလုိက္ရတဲ့ တရုတ္ေတြဟာ ႏုိင္ငံေရး လြတ္လပ္မွဳ နဲ႕ျပန္လည္ျပင္ဆင္ေရးေတြအေပၚမွာ ထိတ္လန္႕ခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ အထက္မွာေျပာခဲ့တဲ့ စန္းလီပင္း ရဲ႕စာတမ္း မွာ တရုတ္ေတြဟာတည္ျငိမ္မွဳကိုဦးစားေပးလြန္းတာဟာ လူမွဳျပႆနာေတြကုိ ပုိျပီေပၚေပါက္လာ ေစတယ္ ဆုိတာပါပဲ။ တည္ျငိမ္မွဳ အသားေပးဆုိျပီး တရုတ္ေတြ ဆယ္စုႏွစ္ ၂ခုေလာက္ပစ္ထားခဲ့တဲ့ ႏုိင္ငံေရး အေန အထားကုိ ခုျပန္ျပီးစီစစ္လာၾကတယ္။ အေမရိကန္မွာ ပညာသင္လာခဲတဲ့ ပညာရွင္တဦးျဖစ္တဲ့ ပုိင္မင္ဇင္ (Pei Minxin) နဲ႕ သူ႕ ေနာက္လုိက္အမ်ားအျပား က တိန္႕အင္မင္ ဖြဲ႕စည္းမွဳ အသစ္ေတြကုိေတြ႕လာရတယ္လုိ႕ ေျပာလာခဲ့တယ္။ ၁၉၉၅ မွာ တရုတ္ ေထာက္လွမ္းေရးက ထုတ္ျပန္တဲ့စာရင္းအရ တႏွစ္ကုိ ၉၀၀၀ ေလာက္ရွိတယ္ဆုိတဲ့ ရုန္းရင္းဆန္ခတ္ျဖစ္မွဳ ေတြဟာ ၂၀၁၁ မွာ ၁၈၀၀၀၀ အထိတက္လာခဲ့တယ္။ ဒီစာရင္းေတြသာမွန္ရင္ တရုတ္တႏုိင္ငံလုံးမွာ တနာရီတုိင္းကုိ ဆူပူမွဳ နဲ႕ဆႏၵျပ မွႈ ၂၀ ခုေလာက္ ျဖစ္ေနတဲ့သေဘာပါ။ တရုတ္လက္ယာသစ္ေတြက လူမွဳမညီမွ်မွဳေတြ ဆုိတာ ရွိမွာ ပဲမုိ႕ အစုိးရရဲ႕ ဥပေဒအရ ျဖစ္တည္မွဳကို အင္စတီက်ဴးရွင္းနဲ႕သြားဖုိ႕လုိလားၾကပါတယ္။
ဆုိလုိတာက ပါတီေတြ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ နဲ႕ရွင္းဖုိ႕ပါ။ ဒါေပမယ့္ တရုတ္မွာ ႏုိင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္ေပးဖုိ႕ အျမဲရပ္တည္ခဲ့တဲ့ စန္းလီပင္း သည္ပင္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ အျပည့္အ၀လုပ္ဖုိ႕ကုိ တုံ႕ဆုိင္းေနတယ္။ အေၾကာင္းျပခ်က္ကေတာ့ တရုတ္ ဗဟုိခ်ဳပ္ ပုံစံဟာ ျပည္သူေတြကုိ ၾကီးမားတဲ့ လူမွဳအက်ပ္အတည္းေတြနဲ႕ ရင္ဆုိင္ခဲ့ရတာျဖစ္လုိ႕ ပြင့္ထြက္သြားမွာကုိ စုိးရိမ္ ေနတဲ့သေဘာပါ။ ေနာက္ တမ်ဳိး စဥ္းစားေနၾကတာက ဗဟုိမွာ ခုလုိအေပၚပုိင္းက ေရြးခ်ယ္တာကို ဆက္ထားျပီး ေအာက္ေျခမွာေရြးေကာက္ပြဲ စံနစ္ကုိက်င့္သုံးႏုိင္မလားဆုိတာပါ။ လက္ရွိအေနနဲကေတာ့ သတင္းနည္းပညာေခတ္ရဲ႕ ေစ်းကြက္ ဖြင့္ထားတဲ့ စီးပြားေရးကုိ ႏုိင္ငံေရးအရ ဗဟုိကခ်ဳပ္ထားတာဟာ တရုတ္စံနစ္ရဲ႕ အတြင္းပဋိပကၡလုိ႕ပဲ ေျပာရ မွာျဖစ္တယ္။
ေမာ္လက္ထက္က ႏုိင္ငံတကာကုိ ေတာ္လွန္ေရးသေဘာတရားေတြတင္ပုိ႕ခဲ့တဲ့ တရုတ္ဟာ တိန္႕ေရွာင္ဖိန္ လက္ထက္မွာ အေနာက္ အထူးသျဖင့္ အေမရိကန္ဦးေဆာင္တဲ့ကမာၻ႕တည္ျငိမ္ေရးအစီအစဥ္ထဲခုိ၀င္ အေမရိကန္ အကာအကြယ္ ေပးထားတဲ့ ေစ်းကြက္ နဲ႕ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမွဳေတြ အကူအညီနဲ႕ စီးပြားေရးဦးေမာ့လာခဲ့ပါတယ္။ သည္ေရစီး ကုိ အသာေမွ်ာလုိက္ျပီး တရုတ္ကုိ ျငိမ္ျငိမ္သက္သက္နဲ႕ကမာၻ႕ႏုိင္ငံၾကီးတခုျဖစ္လာေစေရးဟာ တိန္႕ေရွာင္ဖိန္ ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ပဲျဖစ္တယ္။
ခုေတာ့အေကာင္ကပုန္းေနလုိ႕မရေတာ့ေလာက္ေအာင္ ၾကီးလာတာမုိ႕ ဒါကုိဘယ္လုိ တုန္႕ျပန္ၾက မလည္းဆိုတာမွာေတာ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြၾကား သေဘာထားေတြမတူခဲ့ၾကဘူး။ အေနာက္ပါ၀ါ နဲ႕ လုိက္ေလ်ာ ညီေထြေန၊ ကမာၻ႕တည္ျငိမ္မွဳအစီအစဥ္ထဲ၀င္ဖုိ႕လုိလာျပီဆုိတဲ့ Globalist ေတြရွိသလုိ ပုိျပီးေတာ့ေတာင္ သထိထားေန ရမယ္ ဆုိတဲ့ Realist ေတြလည္းရွိေနပါတယ္။ (တရုတ္ႏုိင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ ၀န္ဇီစီ - Wang Jixi ဟာ အေမရိကန္ အထူးကြ်မ္းက်င္သူ၊ ျပီးခဲတဲ့ သမၼတေဟာင္း ဟူဂ်င္ေတာင္ရဲ႕ အတန္းေဖာ္ျဖစ္ျပီး တရုတ္အက်ဳိးစီးပြားကုိ ပုိအေလး ထားတဲ့ realist တဦးျဖစ္တယ္)။ သတိထားရမယ့္ အထဲမွာ ၀ါရွင္တန္က ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီေတြ ကုိ မွီးျပီးသြား ေနမယ့္ အစား ကုိယ္လည္းအင္အားၾကီးျဖစ္လာျပီမုိ႕ ကုိယ္ပုိင္သေဘာတရားနဲ႕မူ၀ါဒေတြကုိ ခ်မွတ္ရမယ္။ အထူးသျဖင့္ အိမ္နီးခ်င္း ႏုိင္ငံေတြနဲ႕ ဒီသေဘာထားအတုိင္းဆက္ဆံရမယ္ဆုိတဲ့ အယူအဆေတြ ထြက္ေပၚလာတာ ပါပဲ။ ေနာက္ တခုက ႏုိင္ငံရပ္ျခားမွာရွိတဲ့ တရုတ္ႏုိင္ငံသားေတြရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားပဲျဖစ္တယ္။ တရုတ္ ႏုိင္ငံသား သန္း၅၀ ဟာ တရုတ္ျပည္ျပင္ပမွာရွိေနျပီး ႏုိင္ငံသားမဟုတ္တဲ့ တရုတ္ သန္း၈၀ ဟာ တျခားတုိင္းျပည္ ေတြမွာ ေနထုိင္ေန ပါတယ္။ အဲဒီ၂ ခုေပါင္းသန္း ၁၃၀ကုိသာ တႏုိင္ငံထဲစုထားရင္ ၁၀ႏုိင္ငံေျမာက္ ကမာၻ႕လူဦးေရ အမ်ားဆုံး ျဖစ္လာမွာ ျဖစ္ျပီး ဂ်ပန္ထက္ပုိလူဦးေရမ်ားတယ္လုိ႕ ေျပာႏုိင္လာမွာျဖစ္တယ္။ ခ်မ္းသာလာတဲ့ တရုတ္ေတြဟာ ႏုိင္ငံတကာ ကုမဏီၾကီး ေတြ ေထာင္ျပီး ႏုိင္ငံအႏွံ႕ သြားလာလုပ္ကုိင္ၾကေတာ့ သူ႕လူမ်ဳိးေတြ ႏုိင္ငံရပ္ျခားေနထုိင္ တာပုိမ်ားလာ တဲ့သေဘာပါ။ လစ္ဗ်ားမွာစစ္ျဖစ္ေတာ့ တရုတ္ဟာ သူ႕ႏုိင္ငံသား ၃၈၀၀၀ ကုိ ေလယဥ္ေတြနဲ႕ မထုတ္သြားခဲ့တယ္။ တရုတ္ အက်ဳိးစီးပြားကုိ ပါးပါးနပ္နပ္လုပ္ဖုိ႕ ႏုိင္ငံတကာထဲ၀င္ဆန္႕ေနထုိင္ဖုိ႕ကုိ အၾကံျပဳၾကတာေတြလည္း ရွိျပီး တရုတ္ႏုိင္ငံျခား ေရးေပၚလစီမွာ ဒါကုိ တီထြင္ဖန္တီးမွဳရွိတဲ့ပါ၀င္ပတ္သက္မွဳ (Creative Involvement) လုိ႕ဆုိ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းလူငယ္ မ်ဳိးဆက္ေတြက တရုတ္ကုိ ကမာၻ႕အင္အားအၾကီးဆုံးႏုိင္ငံျဖစ္ေစလုိၾကတယ္။ အေမရိကန္နဲ႕ ယွဥ္ျပဳိင္မယ့္ ၀န္ရုိး၂ခုကမာၻ (bipolar world) ကိုေရြးခ်ယ္လုိၾကျပီး အမ်ဳိးသားေရးကဲတဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀ါဒ ကုိအားျပဳ ထားတာေတြ႕ရတယ္။ ဥေရာပႏုိင္ငံျခားေရးကြ်မ္းက်င္သူတေယာက္က ေဆြးေႏြးပြဲတခုမွာ တရုတ္ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံပညာရွင္ လူငယ္တဦးကုိ ခင္ဗ်ားတုိ႕ ဥေရာပကဘာလုိခ်င္တာလဲေမးေတာ့ တရုတ္မ်ဳိးဆက္သစ္ ပညာရွင္က က်ေနာ္တုိ႕ တေန႕ အေမရိက နဲ႕စစ္ျဖစ္ဖုိ႕ၾကဳံလာရင္ ၾကားေနေပးဖုိ႕ပါပဲလုိ႕ဆုိတယ္။ ႏုိင္ငံတကာမွာ တရုတ္ပါ၀ါဟာ ႏုိင္ငံအရ အင္အားၾကီးထြားလာတယ္ ဆုိေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရးစံနစ္အရအားနဲမွဳေၾကာင့္ အဲသည္ႏွစ္ခုၾကား ဒိြဟေတြနဲ႕ စမ္းျပီး သြားေနရဆဲပဲ ျဖစ္တယ္။
ျမန္မာစစ္အာဏာရွင္စံနစ္ ၃.၀
တရုတ္နဲ႕ ျမန္မာကုိႏွဳိင္းယွဥ္ၾကည့္ဖုိ႕ဆုိတာ သိပ္သင့္တဲ့ကိစၥလုိ႕ေတာ့မထင္ရဘူး။ တႏုိင္ငံက ကမာၻ႕ဒုတိယ အင္အားအၾကီးဆုံး အခ်မ္းသာဆုံးျဖစ္ေနျပီး တျခားႏုိင္ငံတခုက ကမာၻ႕အဆင္းရဲဆုံး ႏုိင္ငံတခု စာရင္း၀င္ ေနလုိ႕ပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ တရုတ္နဲ႕ဆက္စပ္ျပီး ျမန္မာေတြ အတြက္ တင္ၾကဳိနားလည္ထားလုိ႕ရတဲ့ အခ်က္ေတြရွိေနျပီး တရုတ္ အေျပာင္းအလဲ နဲ႕ အဲသည္အေျပာင္းအလဲကုိ ဖန္တီးေနတဲ့ ေနာက္ကြယ္က အယူအဆေတြဟာ ျမန္မာေတြ သိထား သင့္တာလည္း ျဖစ္တာေၾကာင့္ တရုတ္နဲ႕ အစပ်ိးလုိက္ရတာပါ။
ပထမဆုံးျမန္မာစစ္အာဏာရွင္စံနစ္အဆင့္ဆင့္ ေျပာင္းလဲသြားပုံအက်ဥ္းကုိ ျပန္ၾကည့္ရေအာင္။ ျမန္မာ စစ္အာဏာရွင္ စံနစ္ ၁.၀ ဟာ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အာဏာသိမ္းတဲ့ ၁၉၆၂ ကစျပီး ၈၈၈၈ အေရးေတာ္ပုံျဖစ္တဲ့ ၁၉၈၈ မွာ ျပီးတယ္။ ဦးေန၀င္းေခါင္းေဆာင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဟာ စစ္အာဏာသိမ္းအျပီးေနာက္ပုိင္းမွာ ဆုိရွယ္လစ္စံနစ္လုိ႕ဆုိတဲ့ ဆုိရွယ္လစ္စီးပြားေရး အမည္ခံျပီး ဗဟုိကအားလုံးစီမံေပးတဲ့ တပါတီအာဏာရွင္စံနစ္ နဲ႕ တုိင္းျပည္ ကုိ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တယ္။ လြတ္လပ္ျပီးတက္ၾကြတဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒလုိ႕ ေျပာတယ္။ ဆုိဗီယက္ အေမရိကန္ လက္၀ဲ လက္ယာ ႏွစ္ဘက္ၾကားမွာ ဘယ္ဘက္မွဘက္မလုိက္တဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒကုိ က်င့္သုံးခဲ့တယ္။ တုိင္းျပည္ကုိ ျပင္ပ ကမာၻနဲ႕ အဆက္ျဖတ္ျပီး ျပည္တြင္းစီးပြားကာကြယ္ေရး (သုိ႕) ဖူလုံေရး ဆုိတဲ့မူနဲ႕သြားခဲ့တယ္။ အက်ဳိးဆက္က စီးပြားေရး လူမွဳေရး ႏုိင္ငံေရး အားကစားကအစ အာရွမွာေစာင့္ၾကည့္ခံရတဲ့ ႏုိင္ငံတခုျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ကမာၻနဲ႕ အဆက္ ျဖတ္ခံထားရတဲ့ ႏွစ္၂၀ေက်ာ္ အစိတ္အတြင္းမွာ ကမာၻ႕အဆင္းရဲဆုံးနုိင္ငံ စာရင္းကုိ၀င္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာ အာဏာရွင္စံနစ္ ၂.၀ ကုိ ေနာက္တၾကိမ္စစ္အာဏာသိမ္းတဲ့ ၁၉၈၈ ကစျပီး ၂၀၁၀ အထိ သတ္မွတ္တယ္။ အာဏာ သိမ္းခါစ အခ်ိန္က စစ္ေခါင္းေဆာင္ဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးေစာေမာင္ျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာ က်န္းမာေရး အေၾကာင္း ျပျပီး ဖယ္ထုတ္၊ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ၾကီးသန္းေရႊ ကေခါင္းေဆာင္မွဳကုိယူခဲ့တယ္။ ဒီကာလအတြင္း အေရးပါတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြကို ခုႏွစ္ အလုိက္ နဲနဲ ၾကည့္လုိက္ရုံနဲ႔ ျမန္မာအာဏာရွင္စံနစ္ ၂.၀ ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးကုိ ေျခရာခံႏုိင္ပါလိမ့္မယ္။
၁၉၉၀ ေမ ။ ။ အာဏာသိမ္းအစုိးရက ေရြးေကာက္ပြဲ ျပဳလုပ္ေပး။ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ
၄၈၉ ေနရာတြင္ ၃၉၂ ေနရာ အႏုိင္ရ။ သုိ႕ေသာ္ အာဏာလႊဲမေပးခဲ့။
၁၉၉၀ ဇြန္ ။ ။ အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲရန္ အမ်ဳိးသာညီလာခံဆင့္ေခၚ
၁၉၉၅ ႏုိ၀င္ဘာ ။ ။ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အမ်ဳိးသားညီလာခံမွ ႏွဳတ္ထြက္
၂၀၀၄ ေအာက္တုိဘာ။ ။ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး တဖြဲ႕လုံး ကိုရွင္းထုတ္
၂၀၀၇ စက္တင္ဘာ။ ။ သံဃာေတာ္မ်ား၏ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္
၂၀၀၈ ေမ ။ ။ နာဂစ္ကာလအတြင္း အေျခခံဥပေဒသစ္ကုိ လူထုဆႏၵခံယူပြဲလုပ္ျပီး အတည္ျပဳ
၂၀၁၀ ႏုိ၀င္ဘာ ။ ။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒျဖင့္ ပထမဆုံးေရြးေကာက္ပြဲျပဳလုပ္။ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ
အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ပါတီတရားမ၀င္ဟုသတ္မွတ္ခံထားရ။ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ ကန္႕ကြက္ျပီး
ယွဥ္ျပဳိင္ျခင္း မျပဳခဲ့။ ေရြးေကာက္ပြဲအျပီးတပတ္အၾကာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္
အိမ္ခ်ဳပ္လႊတ္။
ဒီ ၂.၀ ကာလအတြင္း အေရးပါတဲ့ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္းအလဲေတြနဲ႕အတူ စစ္အာဏာရွင္က ေမြးထုတ္လုိက္တဲ့ ခရုိနီ္ စီးပြားေရးသမားေတြ ေပၚေပါက္လာခဲ့တယ္။ တရုတ္မွာလုိ အေရးၾကီးတဲ့ နယ္ပယ္တုိင္း ဂ႑တုိင္း မွာ ခရုိနီ စီးပြားေရး သမားေတြက သိမ္းပုိက္ထားလုိက္ၾကတယ္။ ျပီးမွေနာက္ကြယ္က သူ႕ စစ္အာဏာရွင္ကုိျပန္ျပီး အလုပ္ အေကြ်း ျပဳတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္မုိ႕ ျမန္မာျပည္မွာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ဘီလီယံနဲ႕ ခ်ီျပီး ခ်မ္းသာတဲ့ ခရုိနီနဲ႕ စစ္အာဏာ ရွင္ေတြ ေပၚလာသလုိ စား၀တ္ေနေရး အေျခခံလူ႕ဘ၀လုိအပ္ခ်က္ေတြလုံး၀ နီးပါး ေပ်ာက္ဆုံးျပီး ရုန္းကန္ေနရတဲ့ ျပည္သူ ေတြလည္း ေပၚေပါက္ လာခဲ့ရတယ္။ ႏုိင္ငံေရးအရ တရုတ္ေထာက္ခံမွဳကုိ လုံးလုံးလ်ားလ်ားမွီခုိထား ခဲ့ရတာ ေၾကာင့္ သူ႕စိတ္ၾကဳိက္စီမံကိန္းေတြ ျပန္ေပးပူေဇာ္ပသထားခဲ့ရတယ္။ တရုတ္ထြက္ေပါက္ကုိ ႏုိင္ငံေတာ္က လက္သင့္ ရာ ပံ့ပုိးေပးတဲ့ ခရုိနီအရင္းရွင္နဲ႕ေစ်းကြက္နဲ႕ ေပါင္းလုိက္ေတာ့ ဆယ္စုႏွစ္၂ခုေလာက္ ေနေတာ့ ကမာၻ႕ အဆင္းရဲဆုံး စာရင္း ၀င္ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံဟာ ဘက္ေပါင္းစုံ ယုိယြင္းပ်က္စီးသြားေတာ့တယ္။ ႏုိင္ငံဟာ အတြင္းလွဳိက္ ျခစား ခံထားရ သလုိျဖစ္ျပီး ဘယ္ဂ႑မွာမွ တုိးတက္မွဳမရွိ ပဲ တအိအိျပဳိက် ေနခဲ့တယ္။
၂၀၁၁ မတ္လ ၃၀ရက္ေန႕မွာ စစ္ထြက္ အရပ္သားဦးသိန္းစိန္ အစုိးရတက္လာေတာ့ စစ္အာဏာရွင္ စံနစ္ ၃.၀ ထဲကုိ ၀င္ေရာက္လာပါေတာ့တယ္။ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးဟာ စစ္အာဏာရွင္ ၂.၀ ကုိ ေကာင္းေကာင္း အလုပ္ေပးခဲ့တယ္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီးသန္းေရႊအတြက္ ဒါဟာပုံစံအသစ္ေျပာင္းဖုိ႕ အခ်က္ေပးသံေခ်ာင္း ေခါက္သံပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၀၈မွာ စိတ္ၾကဳိက္ေရးဆြဲထားတဲ့ ဥပေဒကုိ အတည္ျပဳျပီး ေရြးေကာက္ပြဲ ပုံစံနဲ႔ အသြင္ေျပာင္း အရပ္သား အစုိးရကိုဖန္တီးေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္အာဏာရွင္ ၃.၀ ဟာ ၂.၀ နဲ႕ တည္ေဆာက္ ထားပုံမွာ လုံးလုံး လ်ားလ်ား ကြဲသြားခဲ့တယ္။ အာဏာရွင္ဆုိတာ က်ားစီးေနရတာ ဆုိတဲ့စကားကုိ လက္ခံမယ္ဆုိရင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္မွဴးၾကီး သန္းေရႊ အရွင္ ထြက္သြားတယ္လုိ႕ ယူဆစရာအေၾကာင္း မရွိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အာဏာေနာက္ကြယ္ကုိ ၀င္သြားရတဲ့ အတြက္ တရား၀င္မွာ ေခါင္မွာ အကုန္ခ်ဳပ္ထားတဲ့ အာဏာကုိ ျဖည္ထုတ္ထားခဲ့တယ္။ စစ္အာဏာရွင္ ၂.၀ တုန္းက နံပါတ္၃ ေနရာျဖစ္တဲ့ ၾကီးေရေလ ကြပ္ကဲညွိႏွဳိင္းေရးမွဴးျဖစ္တဲ့ သူရဦးေရႊမန္းဟာ စစ္အာဏာရွင္ ၃.၀ မွာ လႊတ္ေတာ္ အၾကီး အကဲျဖစ္လာတယ္။ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ဂ်ဴနီယာတဦးျဖစ္တဲ့ စစ္တကၠသုိလ္အပတ္စဥ္(၁၉) က ဗုိလ္ခ်ဳပ္ မင္းေအာင္လွဳိင္ ျဖစ္လာတယ္။ ႏုိင္ငံေရးစီးပြားေရး မူ၀ါဒေတြမွာေတာ့ စစ္အာဏာရွင္ ၃.၀ ဟာ ၂.၀ နဲ႕ အတူတူပါပဲ။ ဦသိန္းစိန္ အာဏာရခါစ တႏွစ္ေလာက္ အေျပာင္းအလဲေတြ မဆုိသေလာက္ရွိခဲ့တယ္ဆုိေပမယ့္ ေနာက္ပုိင္းမွာ အစုိးရကျခစားမပ်က္၊ ခရုိနီ ေတြက အေရးပါတဲ့ တုိင္းျပည္စီးပြားေရးအားလုံးကုိ လက္၀ါးၾကီးအုပ္မပ်က္ပါ။ ပုိဆုိး သြားတာက အစုိးရ႒ာနတုိင္းေလာက္မွာ အရာရွိေတြဟာ ၂၀၁၅ အစုိးရသစ္မတက္ခင္ ေနာက္ဆုံးအခြင့္အေရးလုိ႕ သတ္မွတ္ျပီး ပုိက္ဆံမရရင္ ဘာအလုပ္မွမလုပ္ေတာ့တဲ့ အေနအထားကုိေရာက္လာခဲ့တယ္။ အေျပာင္းအလဲကုိ ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီမွာေတာ့ ေတြ႕ရတယ္။ ျမန္မာ အာဏာရွင္ ၂.၀ တေလ်ာက္လုံး တရုတ္နဲ႕ ႏွစ္ပါးသြားေနရတဲ့ ဇတ္ကုိ ၂၀၁၁ ႏုိ၀င္ဘာ မွာ ႏွစ္ငါးဆယ္အတြင္း ပထမဆုံးေရာက္လာတဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ နဲ႕ အေမရိကန္ရဲ႕ ျမန္မာအစုိးရနဲ႕ ထိေတြ႕ဆက္ဆံေရး ေပၚလစီက အဆုံးသတ္ေပးႏုိင္ခဲ့တယ္။
ဘာေၾကာင့္အေျပာင္းအလဲလုိအပ္လာရသလဲ
[to be continued...]
@Kz Khine @Hninn Si Phyu
Image>> Wikimedia Commoms