ဂ်ဴ ိဆြန္းေရတပ္ ေသနာပတိ လီဆြန္ရွင္း၏ ဘဝမွတ္တမ္း အပိုင္း ၁

မွတ္စုၾကမ္း

ႏိုင္ငံတိုင္း တိုင္းျပည္တိုင္းတြင္ တိုင္းျပည္ႏွင့္
လူမ်ဴ ိးအတြက္ အသက္စြန္႔ခဲ့ၾကသည့္ တိုင္းျပည္ကို ကယ္တင္ခဲ့ၾကသည့္ သူရဲေကာင္းမ်ား ရွိၾကသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဗိုလ္ခ်ဴ ပ္ေအာင္ဆန္းကို တိုင္းျပည္ကို ကယ္တင္ခဲ့သည့္ သူရဲေကာင္းအျဖစ္ အမွတ္တရရွိေနသကဲ့သို႔ ကိုးရီးယားႏိုင္ငံတြင္လည္း သူတို႔တိုင္းျပည္ကို ကယ္တင္ခဲ့သည့္ အႏိႈင္းမဲ့ သူရဲေကာင္း တစ္ဦးရွိခဲ့သည္။ ထိုသူသည္ ေရတပ္တိုက္ပြဲ ၂၃ ပြဲ တိုက္ရာ ၂၃ လံုး ေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ သူ႔ကို သူ႔တပ္သားမ်ားသာမက ျပည္သူမ်ားကပါ ေလးစားခ်စ္ခင္ၾကသည္။
သူ႔အေပၚ မေကာင္းႀကံခဲ့သူမ်ားကိုလည္း ခြင့္လႊတ္ေပးခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ထူးျခားသည့္ စစ္သူႀကီး၏ အမည္မွာ လီဆြန္ရွင္းျဖစ္သည္။

လီဆြန္ရွင္း၏ငယ္ဘ၀
လီဆြန္ရွင္း၏ ငယ္နာမည္မွာ ေယာဟယ္ ျဖစ္သည္။သူ၏ငယ္ဘ၀က ယခုဆုိးလ္ျမဳိ႕ဟု အမည္တြင္လာခဲ႔သည္႔ ထုိစဥ္က ဟန္ေဆာင္းျမဳိ႕ေတာ္တြင္ ၁၅၄၅ ခုႏွစ္ ဧျပီလ ၁၆ ရက္ေန႔တြင္ေမြးဖြားလာခဲ႔ျခင္းကစတင္သည္။ သူ၏ငယ္ဘ၀မွာ ေခ်ာေခ်ာေမြ႕ေမြ႕ေတာ႔ မဟုတ္လွ။ သူ႔အဘိုး လီဘတ္ႏိုမွာ ဂ်ဴ ိဂြမ္ဂ်ဴ ိ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လႈပ္ရွားမႈတြင္ အဆိပ္ေသာက္ေသရန္ ေသဒဏ္ေပးခံရၿပီးေနာက္ သူ႔ဖခင္မွာ ဂ်ဴ ိဆြန္းနန္းတြင္းကို စိတ္ပ်က္သျဖင့္
မွဴ းမတ္တာဝန္ကို မထမ္းေဆာင္ေတာ့ပဲ ခပ္ကင္းကင္းသာေနခဲ့သည္။ လီဆြန္ရွင္း
၇ ႏွစ္သားေရာက္ျပီး မၾကာမီပင္ ဖခင္မွာ လူတန္းစားခြဲျခားမႈဆုိင္ရာ
ထုံးတမ္းစဥ္လာမ်ားကုိ မလုိက္နာမႈ ႏွင္႔ ရာဇ၀တ္သား တစ္ဦးအျဖစ္ သတ္မွတ္ျခင္းခံရသည္။ (ဂ်ဳဴ ိဂြမ္ဂ်ဴ ိ အေရးအခင္း) လီဆြန္ရွင္းတုိ႔လည္း အထက္တန္းစား ဂုဏ္သေရရွိဘ၀မွ ရာဇ၀တ္သား တစ္ဦး၏သားအျဖစ္ အႏွိမ္ခံဘ၀ေရာက္ကာ ဆုိးလ္းျမိဳေတာ္မွ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား အာဆန္ျမိဳ႕သုိ႕ ေျပာင္းေရႊ႕ျခင္းျဖင္႔ ငယ္ဘ၀ကို စတင္ခဲ႔ရေလသည္။
အဆုိးထဲမွ အေကာင္းအျဖစ္ သူ၏ငယ္ဘ၀တြင္ ေက်ာင္းေနစဥ္ ေနာင္ကုိရီးယားဂ်ဴ ိဆြန္းေခတ္ ၏အထင္အရွားဆုံးပညာရွိ အမတ္ႀကီးျဖစ္လာမည့္ ယူေဆာင္းယြန္ႏွင့္ ေတြ႕ဆုံျပီး ငယ္သူငယ္ခ်င္းမ်ား ျဖစ္ခဲ့ရျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္ခုခံေရးစစ္ပြဲမ်ားတြင္
ဂ်ဴ ိဆြန္းလႊတ္ေတာ္တြင္ စစ္ဘက္ေရးရာ အမတ္ႀကီး ျဖစ္လာခဲ့သည့္ ယူေဆာင္းယံုသည္ လီဆြန္ရွင္း၏ေအာင္ပြဲမ်ားတြင္ နန္းေတာ္မွ အဓိကပံ့ပုိးေထာက္ခံသူျဖစ္ခဲ့ေလ သည္။
လီသည္ငယ္စဥ္ကတည္းက စစ္တုိက္တမ္းကစားနည္းမ်ားတြင္ အလြန္၀ါသနာထုံသူ ျဖစ္သည္ ဟုဆုိၾကသည္။ ငယ္စဥ္ကတည္းက ေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး၏ ဗီဇကုိျပသႏုိင္ခဲ႔သူျဖစ္သည္ဟုဆုိသည္။ ေလးအတတ္ကုိ ကၽြမ္းက်င္ျပီး ကုိယ္တုိင္ေလးႏွင္႔ျမွားကုိ ျပဳလုပ္ကုိင္ေဆာင္ႏုိင္သူျဖစ္သည္။
ေက်ာင္းေနစဥ္ တရုတ္စာ အေရးအဖတ္ကုိ ကၽြမ္းက်င္ပုိင္ႏုိင္သူျဖစ္ခဲ႔ သည္ဟုဆုိသည္။
၁၅၇၆ ခုႏွစ္တြင္ လီသည္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပသည္႔ စစ္ပညာ စာေမးပြဲကုိေျဖဆုိေအာင္ျမင္သည္။ လီ၏ ဓါးသုိင္းပညာကၽြမ္းက်င္မႈႏွင္႔ ေလးအတတ္က စစ္ေဆးေရးမႈးမ်ားကုိ အံ႕အားသင္႔ေစသည္ဟုဆုိသည္ သုိ႔ေသာ္ လီသည္ ျမင္းစီးအတတ္ အစစ္ေဆးခံရာတြင္ ျမင္းေပၚမွက်ျပီး ေျခက်ဴ ိးကာ စစ္ပညာစာေမးပြဲကုိက်ရွဳံးခဲ႔ေလသည္။ ထုိ႕ေနာက္မွ စစ္ပညာ စာေမးပြဲကုိ ျပန္လည္ေျဖဆုိေအာင္ျမင္ျပီး ကုိရီးယား ႏုိင္ငံေျမာက္ပုိင္း ဟမ္ေဂ်ာင္းနယ္ ဘူေျဗာင္း စစ္ေဒသတြင္ အရာရွိတစ္ဦး အျဖစ္တာ၀န္ေပးအပ္ျခင္း ခံရသည္။ စစ္ဗုိလ္တစ္ဦးအျဖစ္ ဘ၀စတင္ခ်ိန္တြင္ သူ၏အသက္ ၃၂ ႏွစ္ရွိျပီးျဖစ္ရာ အသက္အႀကီးဆုံး အရာရွိငယ္ တစ္ဦးအျဖစ္ မွတ္တမ္း၀င္ခဲ႔ေလသည္။
ၾကည္းတပ္အရာရွိဘ၀ ဘူေျဗာင္းစစ္ေဒသတြင္ ေျခလ်င္အရာရွိငယ္တစ္ဦးအျဖစ္ လီသည္ နယ္စပ္ကုိထိပါးလာေသာ ဂ်ာခ်န္း ဓါးျပအဖြဲ႕မ်ားႏွင္ တုိက္ပြဲအႀကိမ္ႀကိမ္တုိက္ကာ ကုိရီးယားႏုိင္ငံနယ္နိမိတ္ကုိ ကာကြယ္ရသည့္ အေတြ႕အႀကဳံ မ်ားစြာရရွိခဲ႔သည္။ ထုိတုိက္ပြဲမ်ားအတြင္းတြင္ပင္ သူ၏ စစ္နည္းပရိယာယ္ကၽြမ္းက်င္မႈႏွင့္ ေခါင္းေဆာင္မႈ တုုိ႔သည္ေပၚလြင္ထင္ရွားလာခဲ႔သည္။
၁၅၈၃ ခုႏွစ္တြင္ လီေခါင္းေဆာင္သည့္ တပ္သည္ ဂ်ာခ်န္း သူပုန္မ်ားအားမွ်ားေခၚ က်ဳံးသြင္းျပီး တုိက္ခုိက္ႏုိင္သည့္အတြက္ သူပုန္ေခါင္းေဆာင္ မူပုိင္ႏုိင္းကုိ လက္ရဖမ္းဆီးရမိျပီး လီ၏ထူးခၽြန္ေျပာင္ေျမာက္သည့္ စစ္ပရိယာယ္ႏွင္႔ေခါင္းေဆာင္မႈကုိ ျပသႏုိင္ခဲ႔သည္။ ထုိ႕ေနာက္လီ၏ဖခင္ ေသဆုံးခဲ႔ရာ တပ္မွ အနားယူခဲ႔ျပီး ၃ ႏွစ္ခန္႕ ရြာသုိ႔ျပန္ကာေနခဲ႔ေသးသည္။ လီ တပ္သုိ႔ ျပန္လည္အမႈထမ္းေဆာင္ျပီး ေရွ႕တန္းသို႔ ျပန္လည္ ေရာက္ရွိလာသည့္အခါတြင္ လီေခါင္းေဆာင္သည့္ တပ္သည္ ကုိရီးယားေျမာက္ပုိင္းနယ္စပ္ တစ္ေလ်ာက္ ထိပါးေသာင္းက်န္းေနသည့္ ဂ်ာခ်န္သူပုန္မ်ားကုိ စစ္ဆင္ျပီး အျမစ္ျပတ္ေခ်မႈန္း သုတ္သင္ ႏုိင္ခဲ႔သည္။ လီ၏ဘ၀အေကြ႕မ်ားက ထုိေနရာမွစတင္ေလသည္။
လီ၏ စစ္ေရးေအာင္ျမင္မႈမ်ားကုိ သူ၏အထက္ တပ္မႈးမ်ားက မနာလုိမရွဳစိမ့္ ျဖစ္ၾကသည္ဟူသတတ္။ တုိက္ပြဲမ်ားကုိ ေအာင္ျမင္ေအာင္ တုိက္ခုိက္ႏုိင္ခဲ႔ေသာ္လည္း ဆုတ္ခြာခဲ႔ရသည့္ တုိက္ပြဲတစ္ခုတြင္ တပ္ႏွင္႔အတူမရွိေသာသူ႔ကုိ တိုက္ပြဲမွ သူရဲေဘာေၾကာင္စြာ ထြက္ေျပးသူဟု ကမၺည္းတပ္စြပ္စြဲကာ ေထာင္ခ် ႏွိပ္စက္ညွင္းပန္းျပီးမွ အရာရွိအဆင္႔မွ အရာခ်ကာ သာမန္တပ္သား တစ္ဦးအျဖစ္ အျပစ္ေပး ျခင္းကုိခံရေလသည္။
ထုိသုိ႔ သူ႔အား တစ္ဘက္သတ္စြပ္စြဲ ႏွိပ္ကြပ္သူက
ဂ်ဴ ိဆြန္းနန္းတြင္းနွင့္ ေပါက္ေရာက္သည့္ လီ၏ တပ္မင္းႀကီးျဖစ္သူ စစ္သူႀကီး လီအီျဖစ္ေလသည္။ လီအီကား ေနာင္ ဂ်ပန္က်ဴ းေက်ာ္စစ္ကုိ ရင္ဆုိင္ရာတြင္ ဆန္ဂ်ဴ းတုိက္ပြဲ၌ အေရးနိမ္႔ျပီး က်ဆုံးခဲ႔သူျဖစ္သည္။
ထုိသုိ႔ တစ္ဘက္ႏွင္႔တစ္ဘက္ တစ္ဖြဲ႕ႏွင္႔တစ္ဖြဲ႕ တစ္ဦးႏွင့္တစ္ဦး အျပန္အလွန္ သပ္လွ်ဳိ စြပ္စြဲ ဂုန္းေခ်ာအေကာက္ႀကံ ႏွိပ္ကြပ္မႈမ်ား ပုဂၢိဳလ္ေရးလုပ္ႀကံမႈမ်ားသည္ ဂ်ဴ ိဆြန္းေခတ္ နန္းတြင္းႏွင့္ စစ္တပ္အတြင္း အလြန္ ေခတ္စားခဲ႔သည္ဟုဆုိပါသည္။ လီသည္ တာ၀န္ေပးအပ္ျခင္း ခံရသည္႔ သာမန္တပ္သား ဘ၀ျဖင္႔ပင္ တုိက္ပြဲမ်ားစြာအမႈထမ္းေဆာင္ခဲ႔ျပီး ေနာက္ ဆုိးလ္ျမဳိ႕ေတာ္ရွိ စစ္ေလ႔က်င္႔ေရးေက်ာင္းတြင္ ေက်ာင္းအုပ္အျဖစ္ ျပန္လည္တာ၀န္ေပးအပ္ျခင္း
ခံရျပီး မၾကာမီ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား တစ္ေနရာတြင္ စစ္ဘက္ ဆုိင္ရာ ရာဇ၀တ္တရားသူႀကီးအျဖစ္ ေျပာင္းေရႊ႕ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ရသည္။ေနာင္ေသာ္ လီ၏ ေျမာက္ပုိင္းနယ္စပ္တြင္ ရြပ္ရြပ္ခၽြံခၽြံ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္မႈမ်ားကုိ မသိခ်င္ေယာင္ ေဆာင္၍မရေတာ႔ပဲ ဂ်ဴ ိဆြန္းဘုရင္က ေဂ်ာင္းလားေဒသလက္၀ဲေရတပ္၏ တပ္မႈးႀကီးအျဖစ္ခန္႔အပ္ခဲ႔သည္။ ထုိခန္႔အပ္မႈတြင္ လီ၏ငယ္သူငယ္ခ်င္းျဖစ္သူ အမတ္ႀကီးယူေဆာင္းယံု(ေဆာအယ္)၏ ဘုရင္႔နန္းေတာ္အတြင္း ပ့ံပုိး ေဆာင္ရြက္ေပးမႈမ်ား သည္လည္း မေဖၚျပခဲ႔ေသာ အေၾကာင္းမ်ားအျဖစ္ ပါေကာင္းပါမည္ျဖစ္ေပသည္။
ထုိသုိ႔ ခန္႔အပ္ျပီး လအနည္းငယ္တြင္ပင္ ကုိရီးယား အေနာက္ေတာင္ပုိင္း ေဂ်ာင္းလားေဒသ အတြင္းရွိ စစ္ေဒသမ်ားႏွင္႔ ခံတပ္မ်ားကုိပါႀကီးမႈးကြပ္ကဲရသည္႔ စစ္ဘက္ဆုိင္ရာ ရာထူးမ်ားျဖင့္ ေဂ်ာင္းလား စစ္သူၾကီးအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္းခံခဲ႔ရသည္။
ထုိအခ်ိန္တြင္ နန္းေတာ္အတြင္းတြင္ ဂ်ပန္၏
က်ဴ းေက်ာ္မႈ ျဖစ္ႏုိင္မျဖစ္ႏုိင္ တစ္ဘက္ႏွင့္
တစ္ဘက္ ျငင္းခုန္ စြပ္စြဲပုတ္ခတ္ျပီး တုိင္းျပည္ကာကြယ္ေရးထက္ နန္းတြင္းေရး ရွဳပ္ေထြးေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ယူေဆာင္းယံုတုိ႔ အုပ္စုက ဂ်ပန္က်ဴ းေက်ာ္မႈအႏၱရာယ္ မုခ်ရွိေနသည္ စစ္ျပင္ထားရမည္ဟုျမင္သည္။ ဆန္႔က်င္ဘက္ အမတ္ႀကီးမ်ားအုပ္စုက ဒါတမင္သက္သက္ ဘုရင္ကုိ ထိတ္လန္႔ေအာင္လုပ္ျပီးလီႏွင္႔ေပါင္းကာ ပြဲလန္႔ဖ်ာခင္း ျခင္းျဖစ္သည္။ စစ္ျပင္ရန္ မလုိဟုျမင္သည္။ တစ္ကယ္ေတာ့ ထုိအခ်ိန္တြင္ ဂ်ပန္ႏုိင္ငံသည္ ဒုိင္ျမဳိ စစ္ဘုရင္ (ဂြမ္းဘတ္) တစ္ဦးျဖစ္သည့္ တုိယုိမိ ဟီဒဲယုိရွိ၏ လက္ေအာက္တြင္ တစ္စုတစ္စည္းတည္းျဖစ္လာခဲ႔ျပီး ဂ်ပန္လက္ေအာက္ ျဖစ္ခဲ႔သည့္ မန္ခ်ဴ းရီးယားမွ ေနာင္ေသာ္ တရုတ္ႏုိင္ငံတြင္ ခ်င္မင္းဆက္ကိုထူေထာင္ခဲ႔သည့္ ဂ်ာခ်င္လူမ်ဴိ းစု ေခါင္းေဆာင္ ႏူဟာခ်ီ၏ ပုန္ကန္မႈေၾကာင္႔
ဂ်ဴ ိဆြန္းကုိရီးယားမွတစ္ဆင္႔ မင္တရုတ္ျပည္ကုိ ၀င္ေရာက္ သိမ္းပိုက္ရန္ ႀကံစည္ ေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။
နန္းေတာ္တြင္ မည္သုိ႕အျငင္းပြားေစကာမူ တုိင္းျပည္ေရွ႕ေရးကုိအျမဲစဥ္းစားေဆာင္ရြက္ေလ့ရွိသည့္ လီသည္ သူ၏ေဂ်ာင္းလားေဒသ
ေယာဆုတြင္ သူ၏ေရတပ္ဌာနခ်ဴ ပ္ကုိ အေျခစုိက္ျပီး က်ဴ းေက်ာ္လာမည့္ ဂ်ပန္၏ အႏၱရာယ္ကုိ သုံးသပ္ျပီး သူ၏ေဂ်ာင္းလားေရတပ္ကုိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲျခင္းမ်ားစြာျဖင့္ အင္အားျဖည့္တင္း ေလ႔က်င့္ျပင္ဆင္ခဲ႔သည္ဟုဆုိသည္။
ဆက္ရန္
‪#‎SwamHtet‬
Credit MN Naval Commander