Sunday, October 11, 2015

အေရာင္မ်ားျဖင့္ အသံသင္ျခင္း

ဒီေဆာင္းပါးက အဂၤလိပ္ဘာသာစကား သင္ၾကားသင္ယူေနသူ၊ အထူးသျဖင့္ အဂၤလိပ္အသံထြက္ သင္ၾကားသင္ယူေနသူ ဆရာဆရာမမ်ား ေက်ာင္းသားေက်ာင္းသူမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။
ဘာသာစကားတစ္ခုကို ေလ့လာသူေတြအတြက္ အသံထြက္မွန္မွန္ စနစ္တက် ထြက္တတ္ေစဖို႔ဆိုတာ အေရးႀကီးတဲ့ စြမ္းရည္တစ္ခုပါ။ အသံထြက္နဲ႔စပ္လ်ဥ္းတဲ့ အစြန္းႏွစ္ပါးကို သတိထားၾကဖို႔ေတာ့ လိုပါမယ္။
(၁) ပထမအစြန္းက အသံထြက္ဆိုတာ ဘာမွ အေရးမႀကီးလွ၊ တို႔က ျမန္မာျပည္ကပဲ ငပိသံနဲ႔ထြက္မွာပဲ ဘူးယို (ဘို႐ူး) မျဖစ္ခ်င္ပါဘူး … ဖတ္တတ္ေရးတတ္တာပဲ … ဘာသာစကားရဲ့ ေက်းကၽြန္ အျဖစ္မခံႏိုင္ဘူး ဆိုတဲ့ အစြန္းရယ္။
(၂) အေမရိကန္သံ အဂၤလိပ္သံ မေပါက္ေပါက္ေအာင္ ဇြတ္ေျပာရင္း လွ်ာခလုတ္တိုက္ေနၾကတဲ့ အစြန္းရယ္လို႔ ျမင္မိပါတယ္။



ကၽြန္ေတာ္ရဲ့ တစ္ကိုယ္ရည္ အျမင္အရ ေျပာရရင္ေတာ့ စာလံုး တစ္လံုးခ်င္းစီရဲ့အသံကို စနစ္တက် ထြက္တတ္ေအာင္ အဖိအေဖာ့ (pronunciation and stress) မွန္မွန္ ေျပာတတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္ဖို႔ရာ လိုအပ္ၿပီး ေဒသအလိုက္ ထြက္တတ္ၾကတဲ့ ေလယူေလသိမ္း accent ကေတာ့ ျပင္ဆင္ရန္ အေတာ္ခက္လို႔ အဲဒီအေပၚ အလြန္အမင္း အားထုတ္ရင္း အခ်ိန္ကုန္ဖို႔ မလိုအပ္တဲ့ကိစၥရပ္လို႔ ျမင္မိပါတယ္။
အသံထြက္ မွန္မွန္ထြက္တတ္ေရး သင္ယူဖို႔ လိုအပ္တဲ့အေၾကာင္း အနည္းငယ္ ေရးပါရေစ။
အဂၤလိပ္ဘာသာစကားမွာ ေရးသားေဖာ္ျပမႈအရဆို vowel သရ ငါးလံုးပဲ ရွိပါတယ္ … a, e, i , o, u တို႔ပါ။ (y နဲ႔ w တို႔ကို semi-vowel လို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။) ဒါေပမယ့္ သရအသံ စုစုေပါင္းကေတာ့ ၁၅သံေလာက္ ရွိေလရဲ့။ ဒီေတာ့ သရစာလံုးတစ္လံုးဟာ သရသံတစ္သံထက္ ပိုတာေပါ့၊ အဲဒီအတြက္ စာလံုးေပါင္းသက္သက္ ကိုၾကည့္ၿပီး ဘယ္သရအရ ဘယ္အသံထြက္လိမ့္မယ္ရယ္လို႔ မွန္းရတာ အင္မတန္ ခက္ပါတယ္။
ဥပမာ (to , so , on , of , woman , women , work) ဒီစကားလံုးေတြမွာပါတဲ့ သရ “o” အတြက္ အသံထြက္ေတြ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု မတူတာ ေတြ႔ရမွာပါ။
အလားတူပဲ ough ပါတဲ့ စကားလံုးေတြရဲ့အသံ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု အေတာ္ကို ကြဲျပားတာလည္း ေအာက္မွာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
“tough” /tʌf/ /တဖ္ - “အပ္” / ခိုင္မာေသာ
"though" /oʊ/ /သိုး - “အိုးဝ္”/ ေသာ္လည္းပဲ
"through" /uː/ /သ႐ူး -“အူးဝ္”/ ျဖတ္သန္းလ်က္
“thorough” /θʌr.ə/ / သပ္ရ- “အ”/ ေစ့ေစ့စပ္စပ္
"thought" /ɔː/ /ေသာထ္ - “ေအာ”/ ထင္ျမင္သည္
"cough" /ɒf/ /ေကာ့ဖ္ - “ေအာ့”/ ေခ်ာင္းဆိုးသည္
"bough" /aʊ/ /ေဘာင္းဝ္ - “ေအာဝ္”/ သစ္ကိုင္း
(ျမန္မာအသံထြက္္ေတြက အနည္းစပ္ဆံုး ႀကိဳးစား ေရးေပးထားတာေတြပါ … ထပ္တူ မဟုတ္ပါ။)
ေနာက္တစ္မ်ဳိးအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ dress , friend , bread , any , said စတဲ့ စာလံုးေတြမွာ အေရးအသားအရ သရေတြ ကြဲသြားေပမယ့္ အသံထြက္အရ /e/ သံ တစ္ခုထဲပါ။
ဒီ့အတြက္ အဂၤလိပ္ဘာသာသင္ၾကားေပးေသာ ဆရာဆရာမမ်ားက မိမိတို႔တပည့္မ်ားကို Phonetic Symbol (အထူးသျဖင့္ IPA လို႔ေခၚတဲ့ International Phonetic Alphabets) ႏိုင္ငံတကာသံုး အဂၤလိ္ပ္အသံထြက္အကၡရာေတြ သင္ေပးၾကရပါတယ္။
အရင္ကေတာ့ ဒါေတြမွ မသိထားရင္ dictionary ကေန အသံထြက္ မသိႏိုင္တဲ့ေခတ္ေပါ့၊ ဆရာလြတ္ အသံမွန္မွန္ ထြက္တတ္ခ်င္ရင္ IPA မသိမျဖစ္။
ခက္တာက သူ႔ကို သီးသီးသန္႔သန္႔ အခ်ိန္တစ္ခုေပး ေလ့လာသင္ယူ၊ အကၡရာအသစ္ေတြကိုလည္း ေရးရမွတ္ရတာ အလုပ္တစ္ခု တိုးလာေစပါတယ္။ ေက်ာင္းသားမ်ား အသံထြက္မွန္ေစေရး ဘာသာရပ္တစ္ခု ထပ္တိုး သင္ၾကရ … အခ်ိန္ၾကာေတာ့လည္း ေမ့သြားၾကေရာ .. အဂၤလိပ္စာ စကားနဲ႔ ဘြဲ႔ရထားသူေတြေတာင္ phonetics သင္ဖူးတယ္ မမွတ္မိဘူး ဆိုတာက ခပ္မ်ားမ်ား။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ခုေခတ္မွာ smart phone မ်ား computer မ်ားမွာ သံုးတဲ့ အသံထြက္ေပးတဲ့အဘိဓာန္ pronouncing dictionary ေတြ ေပၚလာေတာ့ Phonetic symbol ေတြကို ဖတ္ၿပီး အသံထြက္ဖို႔သင္ယူရတာ သင္ၾကားရတာ အဆင္မေျပခ်င္လွေတာ့ … သိပ္ စိတ္ဝင္စားစရာ မေကာင္းလွေတာ့။



*******************************************************************
မႏွစ္က October နဲ႔ November 2014 မွာ ကၽြန္ေတာ္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ University of Oregon မွာ ေခတၱခဏ သင္တန္းတက္ခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲက စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတဲ့ အသံထြက္သင္ၾကားနည္းစနစ္ တစ္ခုကို မွ်ေဝခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ အေရာင္မ်ားျဖင့္ အသံသင္ျခင္းပါ။ အေမရိကန္သံ႐ံုး အဂၤလိပ္စာသင္ၾကားေရး website မွာလည္း ဒါကို ေတြ႔ႏိုင္ပါမယ္။ Color Vowel Chart လို႔ ေခၚပါတယ္။ Karen Taylor နဲ႔ Shirley Thompson ဆိုတဲ့ အမ်ဳိးသမီးႏွစ္ေယက္ စတင္ တီထြင္ခဲ့တဲ့ သင္ၾကားနည္း … သင္႐ိုးေထာက္ကူ တစ္ခုပါ။
ဒီစနစ္အရ IPA သေကၤတမ်ားကို ေက်ာင္းသားမ်ား မွတ္ၾကရမယ့္အစား သရသံတိုင္းကို အေရာင္မ်ားရဲ့ အသံနဲ႔ မွတ္ခိုင္းတာပါ။
ဥပမာမ်ားကို ၾကည့္ၾကည့္ပါ။
Green Tea မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက / iː - အီး/ ဆိုတဲ့အသံ၊
Silver Pin မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက /ɪ - အစ္/ ဆိုတဲ့အသံ၊
Grey Day မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက / eɪ - အဲအိ (ေအး) / ဆိုတဲ့အသံ၊
Red Dress မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက /e - အက္/ ဆိုတဲ့အသံ၊
Black Cat မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက / æ - အယ့္/ ဆိုတဲ့အသံ၊
White Tie မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက /aɪ - အအိ = အိုက္/ ဆိုတဲ့အသံ၊
Purple Shirt မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက /ɜː - အား/ ဆိုတဲ့အသံ၊ (ႏႈတ္ခမ္းေစ့လ်က္ အသံထြက္ရသည္ … ျမန္မာသံတြင္ မရွိပါ။)
A Cup of Mustard မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက / ʌ - အ = အပ္/ ဆိုတဲ့အသံ၊
Olive Sock မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက / ɑː သို႔မဟုတ္ ɒ - ေအာ့/ ဆိုတဲ့အသံ၊ (အေမရိကန္ႏွင့္ ၿဗိတိသွ်အသံ အနည္းငယ္ ကြဲ)
Blue Moon မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက /uː - အူး/ ဆိုတဲ့အသံ၊
Wooden Hook မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက /ʊ - အြတ္/ ဆိုတဲ့အသံ၊
Rose Coat မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက / əʊ သို႔မဟုတ္ oʊ - အိုးအု = အိုးဝ္/ ဆိုတဲ့အသံ၊
Brown Cow မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက / aʊ - အအု = ေအာက္ဝ္/ ဆိုတဲ့အသံ၊
Auburn Dog မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက / ɔː သို႔မဟုတ္ ɑː - ေအာ/ ဆိုတဲ့အသံ၊
Turquoise Toy မွာ ႏွစ္ခုလံုးရဲ့ အသံက / ɔɪ - ေအာအိ/ ဆိုတဲ့အသံ … စတာေတြကို သတိထားမိမွာပါ။



ဒီစနစ္အရ အသံေတြကို အေရာင္နဲ႔မွတ္ရတာဟာ IPA သေကၤတေတြကို မွတ္ရတာထက္စာရင္ ပို လြယ္တာ သတိျပဳမိပါလိမ့္မယ္။
IELTS ေျဖဆိုမယ့္ေက်ာင္းသားေတြကို ေလ့က်င့္ေပးရာမွာ ဥပမာ Cambridge Vocabulary for IELTS လို စာအုပ္ေတြမွာလည္း IPA ကို အေျခခံကာ စာလံုးေတြကို အသံနဲ႔ အုပ္စုခြဲခိုင္းတာမ်ဳိး ပါပါတယ္။ အသံထြက္မွန္မွန္ ထြက္တတ္ေစဖို႔ရယ္၊ ေနာက္တစ္ခ်က္က listening skill အၾကားစြမ္းရည္ တိုးတက္ေစဖို႔ရယ္ ရည္ရြယ္တာပါ။ ဒါပမယ့္ အဆင့္ျမင့္ advanced level ေရာက္ေနတဲ့ အဂၤလိပ္စာေလ့လာသူေတြေတာင္ IPA ေတြ မွတ္ရင္း အခ်ိန္ကုန္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။
Color Vowel Chart အရဆိုရင္ အသံထြက္မွန္သမွ်ကို အေရာင္နဲ႔ ခြဲလိုက္တာပါ။ ဥပမာ
BLUE MOON ဆိုတဲ့ အသံေအာက္မွာ True, soup, cool, newspaper, musical စတဲ့ စာလံုးေတြ ပါပါမယ္။
တစ္ခု သတိထားေစခ်င္တာက syllable တစ္ခုထက္ပိုတဲ့ (တစ္သံထက္ပိုတဲ့) စာလံုးေတြအတြက္ဆို အဓိက ဖိသံေပးရတဲ့အသံ primary stress အတြက္ကို အေရာင္အုပ္စုအလိုက္ တူရာစုတာပါ၊
ဒီ ဥပမာကို ၾကည့္ရင္ ဆိုလိုရင္းကို သေဘာေပါက္မယ္ ထင္ပါတယ္။
Newspaper ဆိုတဲ့စကားလံုးမွာ အသံ သံုးသံပါပါတယ္။ /njuːz သို႔မဟုတ္ nuːz - ႏ်ဴးဇ္ - ႏူးဇ္/ ရယ္ /peɪ - ပက္အိ (ေပး)/ ရယ္ /pə- ပ/ ရယ္ပါ။ အဲဒီ သံုးသံထဲက ပထမဆံုးအသံကို ဖိ ဆိုရတာပါ။ /ˈnjuːzˌpeɪ.pə/ ရယ္လို႔ IPA က ျပပါတယ္။ သူ႕ရဲ့ အဓိက ဖိ ဆိုရာ အသံက ႏ်ဴးဇ္ ျဖစ္ေတာ့ သူသည္ BLUE MOON ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္မွာ ဝင္ပါတယ္။
သင္ခန္းစာတိုင္းမွာပါတဲ့ ေဝါဟာရမ်ားရဲ့ အသံထြက္မ်ားကို အေရာင္မ်ားအလိုက္ ခြဲျခား မွတ္ႏိုင္ေစဖို႔ ဇယားကြက္ေလးေတြျဖစ္ေစ poster ေတြျဖစ္ေစ သံုးႏိုင္ပါတယ္။


ေရွ႕ပိုင္းမွာ မမွတ္မိေသးခင္ ေခါင္းစဥ္အလိုက္ အေရာင္မ်ားကိုပါ ထည့္သြင္း ေရးျခယ္ၿပီး ဇယားကြက္ သတ္မွတ္ေပးဖို႔လိုေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္း အက်င့္ရသြားရင္ ေခါင္းစဥ္သက္သက္ အေရာင္ထည့္သြင္းေရးျခယ္ျခင္း မလိုေတာ့ဘဲ အသံုးခ်ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ဥပမာအေနနဲ႔ လက္ေတြ႔ စာသင္ခန္းထဲမွာ အသံုးခ်ပံု တခ်ဳိ႕ကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။






ဆရာမ်ားအတြက္ သင္ၾကားနည္းလမ္းညႊန္ အေသးစိတ္ကိုလည္း ေအာက္မွာ link အေနနဲ႔ ေဖာ္ျပေပးထားပါတယ္။ pdf စာအုပ္အေနနဲ႔ download ရယူႏိုင္ပါတယ္။
အခန္းတြင္း poster အေနနဲ႔ သံုးစရာအတြက္လည္း pdf link မၾကာခင္ ထပ္ တင္ေပးပါမယ္။
အေသးစိတ္ သိခ်င္ေသးရင္ webinar အစီအစဥ္ေတြကိုလည္း တက္လိုရ … download လုပ္လို႔ရပါတယ္။
အဂၤလိပ္စာ သင္ၾကားသင္ယူေနၾကသူမ်ားအတြက္ တစ္စံုတစ္ရာ အက်ဳိးရွိမယ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။
အဂၤလိပ္ဘာသာစကား အသံထြက္မွန္မွန္ ပီပီသသ ထြက္ႏိုင္ၾကပါေစ။

0 comments:

Post a Comment

စာမေရးျဖစ္ေတာ့တာေၾကာင့္ က်ေနာ္ႀကိဳက္ၿပီး ဖတ္ေစခ်င္တဲ့ စာေလးေတြကို တင္ထားပါတယ္ဗ်ာ

Followers

Total Pageviews

အမွာပါးစရာမ်ားရွိေနရင္

Pop up my Cbox

Blog Archive

အက္ဒမင္

အျခားက႑မ်ားကို ေလ့လာရန္

ရွာေဖြေလ ေတြ႔ရွိေလ

စာေပျမတ္ႏိုးသူမ်ား

free counters
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...