အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ ေရတက္ေရက် ခင္ေမာင္ညိဳ (ေဘာဂေဗဒ)

Khin Maung Nyo

တစ္ခါတစ္ရံျမန္မာျပည္တြင္း၊ ျမန္မာ့အေရးေဆြးေႏြးၾကရာတြင္ ျမန္မာေတြကို ရွားရွားပါးပါးေတြ႕ရသည္ႏွင့္ၾကံဳဖူးပါသည္။ ႏိုင္ငံျခားသားဆိုၿပီး အထင္မေသးပါႏွင့္။ ျမန္မာရည္လည္လိုက္ပံုမ်ား၊ ျမန္မာေတြၾသခ်ရသည္။ ျမန္မာစကားမေျပာတတ္ေယာင္ေဆာင္ထားတတ္သည္။ အခ်ိဳ႕ကိစၥမ်ားတြင္ ေဒသခံျမန္မာေတြထက္ပင္သူတို႔က သိေနၾကေသးသည္။ အဖဲြ႕အစည္းေတြက နာမည္မ်ိဳးစံု၊ ရည္ရြယ္ခ်က္ကလည္း အမ်ိဳးမ်ိဳး။

          တစ္ခုေသာအစည္းအေ၀းတြင္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖဲြ႕အစည္း(Non-Government Organization) ေတြကို အစိုးမရေသာအဖဲြ႕အစည္း (Non-Governable Organization) ဟု အမည္ေျပာင္ေပးသည္ကို ၾကားရဖူးသည္။ အဆိုပါ အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖဲြ႕အစည္းေတြကိုအေနာက္ႏိုင္ငံေတြက အကူအညီအေထာက္အပံ့ေပးၿပီး၊ သူတို႔၏ ၾသဇာလႊမ္းမိုးေသာေၾကာင့္ အာရွႏိုင္ငံေတြကလည္းတည္ေထာင္သင့္၊ ေငြေၾကးအကူအညီေပးသင့္သည္ဟု ေ၀ဖန္ေဆြးေႏြးသံကိုလည္း ၾကားဖူူးသည္။ တကယ္ေတာ့အာရွမွာလည္း ထိုသို႔ေသာအဖဲြ႕အစည္းေတြ ရိွေနပါၿပီ။


          ဗဟိုအာရွေဒသအစိုးရေတြက အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖဲြ႕အစည္းမ်ားသည္ႏိုင္ငံ၏ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို ထိပါးေသာ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားအျဖစ္ ႐ႈျမင္သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံတြင္လြတ္လပ္ေသာ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား ထိန္းခ်ဳပ္ေရးဥပေဒၾကမ္းကို ေရးဆဲြလ်က္ရိွသည္။ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြကိုအေရးယူလ်က္ရိွရာ အမ်ိဳးသမီးတို႔၏ ကာယိေျႏၵပ်က္ေအာင္ ေႏွာက္ယွက္မႈကို ဆန္႔က်င္လႈပ္ရွားေသာအမ်ိဳးသမီးငါးဦးသည္ တစ္လေက်ာ္ၾကာေအာင္ ထိန္းသိမ္းျခင္းခံရသည္။ ကေမၻာဒီယားအစိုးရက ႏိုင္ငံေရးအရဒုကၡေပးေသာ မည္သည့္အဖဲြ႕အစည္းကိုမဆို လက္ထိတ္ခတ္မည္ဟု ဆိုသည္။ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံေတြသာမကအတန္အသင့္လြတ္လပ္ေသာ အာရွႏိုင္ငံမ်ားတြင္လည္း အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖဲြ႕အစည္းေတြကို ရြံ႕ၾကသည္။အထူးသျဖင့္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီေတြက အရပ္ဘက္အဖဲြ႕အစည္းေတြ၏ အသံကိုမၾကားခ်င္။ သီရိလကၤာကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးကအစိုးရမဟုတ္ေသာအဖဲြ႕အစည္းေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ႀကိဳးစားစဥ္၊ မသမာသူေတြရန္မွ ကာကြယ္ရန္လိုအပ္၍ျဖစ္သည္ဟု ဆိုခဲ့သည္။ အိႏၵိယ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကလည္း ၾကယ္ငါးပြင့္တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူေတြက သူ၏ႏိုင္ငံကိုဆဲြႏွစ္ေနၾကသည္ဟု ေ၀ဖန္ခဲ့သည္။ အင္ဒိုနီးရွား ဥပေဒသစ္အရ၊ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားကႏိုင္ငံ၏ တည္ၿငိမ္မႈႏွင့္ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိပါးမႈမျပဳႏိုင္ေစရန္အတြက္ တင္းၾကပ္ေသာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားခ်မွတ္ရျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ၿပီးခဲ့သည့္ သံုးႏွစ္ခန္႔က ပါကစၥတန္တြင္ Save TheChildren ကို ၀န္ထမ္းမ်ားက အကူအညီေပး ၀န္ထမ္းေယာင္ေဆာင္ကာ သူလွ်ိဳလုပ္၍ဟု စြပ္စဲြၿပီး႐ံုးခန္းကို ပိတ္ပစ္ခဲ့သည္။

          တကယ္ေတာ့ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖဲြ႕အစည္းေတြအေပၚအျမင္မၾကည္လင္ၾကျခင္းသည္ အသစ္အဆန္းမဟုတ္သလို၊ အာရွေဒသတစ္ခုတည္း၌သာ ျဖစ္ေနသည္မဟုတ္ေပ။သို႔ေသာ္ အာရွေဒသတြင္ ပို၍ဆိုး၀ါးလာၿပီး၊ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံမ်ား၌ပါ ေတြ႕ၾကံဳေနရသည္။စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ တင္းၾကပ္ရာမွတဆင့္ အစိုးရသေဘာမက်ေသာ အဖဲြ႕အစည္းေတြကို ႏွိမ္ႏွင္းမႈမ်ားလည္းေပၚေပါက္လ်က္ရိွသည္။

          ေယဘုယ်အားျဖင့္ အစိုးရေတြက အရပ္ဘက္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားသည္ဘာသာျခားေတြက လာေရာက္သာသနာျပဳၾကျခင္းျဖစ္သည္ဟု ႐ႈျမင္ၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ဟင္ဒူအမ်ိဳးသားေရးအဖဲြ႕အစည္းေတြက ခရစ္ယာန္အဖဲြ႕အစည္းေတြကို ဘ၀င္မက်။ ထင္ရွားသည့္ မာသာထရီဆာပင္လွ်င္ ကာလကတၱားကဆင္းရဲသားေတြကို ကူညီဖို႔ထက္ ဘာသာေျပာင္းဖို႔ ပိုၿပီးႀကိဳးစားသည္ဟု စြပ္စဲြခံရသည္။လြန္ခဲ့ေသာ(၁၀)ႏွစ္အတြင္း ႏိုင္ငံျခားမွ ေဒၚလာ(၁၃)ဘီလီယံမွ် ျပည္တြင္းအဖဲြ႕အစည္းမ်ားသို႔ေပးပို႔ခဲ့ရာ ထိပ္တန္းအလွဴရွင္ (၁၅)ခုအနက္ (၁၃)ခုသည္ ခရစ္ယာန္အဖဲြ႕အစည္းမ်ား ျဖစ္သည္ဟုအိႏိၵယ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနက ဆိုသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူေတြ၏ ဒုကၡကို ကယ္တင္ရန္ထက္ သာသနာျပဳရန္ရည္ရြယ္ခ်က္က ပိုမ်ားသည္ဟုဆိုေသာ စကားမ်ိဳးကို အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ အမ်ားဆံုးၾကားရသည္။

          အျခားအေၾကာင္းအရာတစ္ခုမွာ အေနာက္တိုိုင္းတန္ဖိုးမ်ားတိုးပြားက်ယ္ျပန္႔ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ၾကျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။
          ဥပမာအားျဖင့္ အာဏာကို အစိုးရကသာ ခ်ဳပ္ကိုင္မထားဘဲ၊ပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားအၾကား မွ်ေ၀ကာ အျမဲေစာင့္ၾကည့္သင့္သည္ဟူေသာ အယူအဆမ်ိဳးျဖန္႔ေ၀တတ္ၾကျခင္းကို ဘ၀င္မက်ၾက။ ကာဇက္စတန္တြင္ ေရြးေကာက္ပဲြေစာင့္ၾကည့္ေရး၊ လာအိုတြင္လယ္ယာပိုင္ဆိုင္ခြင့္ျမႇင့္တင္ေရးကဲ့သို႔ေသာ သင္တန္းေတြေပးၾကသည္။ လိင္တူျခင္းဆက္ဆံခြင့္၊အက်ဥ္းေထာင္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး၊ ေသဒဏ္ပယ္ဖ်က္ေရးတို႔အတြက္ ေျပာဆိုလုပ္ေဆာင္ေသာ အဖဲြ႕အစည္းေတြကိုအေနာက္ႏိုင္ငံမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ေဆာင္ရြက္သည္ဟု ႐ႈျမင္ၾကသည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖဲြ႕သည္ ျပည္တြင္းေရးတြင္ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္သည္ဟု စြပ္စဲြကာဥပေဒအရ အေရးယူသည္။

          အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားကို စြပ္စဲြေသာတတိယအခ်က္မွာ ထိုအဖဲြ႕အစည္းမ်ားသည္ လက္၀ဲ၀ါဒီမ်ား၊ ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းေရး၀ါဒီမ်ားခိုေအာင္းကာ အာရွႏိုင္ငံမ်ားကို အားနည္းေစရန္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ဒုကၡေပးရန္ ၾကံရြယ္ေသာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားျဖစ္သည္ဟု ႐ႈျမင္ၾက၍ ျဖစ္သည္။ ျပင္ပသို႔ ေပါက္ၾကားခဲ့ေသာ အိႏိၵယေထာက္လွမ္းေရးအစီရင္ခံစာတစ္ခုတြင္ေက်ာက္မီးေသြး၊ အႏုျမဴႏွင့္ ေရအားလွ်ပ္စစ္လုပ္ငန္းမ်ားကို ဆန္႔က်င္သည့္ “ျပည္သူဗဟိုျပဳ”ဆိုသည့္လႈပ္ရွားမႈမ်ား၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာသံုး စိုက္ပ်ိဳးေရးဆန္႔က်င္မႈမ်ားသည္ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးကိုတစ္ႏွစ္လွ်င္ ၂% မွ ၃% အထိ က်ဆင္းေစေၾကာင္း သံုးသပ္ထားသည္။

          ဇန္န၀ါရီလကလည္း အိႏိၵယအစိုးရသည္ ၿဗိတိသွ်ပါလီမန္တြင္အိႏိၵယ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္းမ်ားအေၾကာင္း ေျပာၾကားရန္သြားသည့္ Green Peace တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူတစ္ေယာက္ကိုထြက္ခြာခြင့္မေပးဘဲ ထားခဲ့သည္။ အိႏိၵယ ယခင္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မန္မိုဟန္ဆင္းက ႏိုင္ငံၾကားရန္ပံုေငြအေထာက္အပံ့ခံ အဖဲြ႕အစည္းေလးေသာငး္ခဲြ ထိန္းခ်ဳပ္သည့္ဥပေဒျပ႒ာန္းရန္ႀကိဳးစားခဲ့သည္။ အႏုျမဴဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားေနာက္တြင္ အေမရိကန္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားႀကိဳးကိုင္သည္ဟု စြပ္စဲြခဲ့သည္။

          အရပ္ဘက္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားကို ႏိွမ္ႏွင္းရန္ႀကိဳးပမ္းရာတြင္ အားေပးအားေျမႇာက္လုပ္ပါက ႏိုင္ငံျခားၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈကို လိုလိုလားလားလက္ခံၾကသည္။ ကာဂ်စ္စတန္ႏွင့္ တာဂ်ီကစ္စတန္တြင္ ႐ုရွပံုစံကို အတုခိုးကာ၊ ႏိုင္ငံျခားအဖဲြ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ဥပေဒကို ေရးဆဲြၿပီး ၂၀၁၂ တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့သည္။ တမီးသတင္းေထာက္ေတြကို သင္တန္းေပးေသာအုပ္စုမ်ားအား အစိုးရက ဒုကၡေပးခဲ့သည္။

          ၎တို႔က်င့္သံုးေသာ ပံုစံသည္ တ႐ုတ္တို႔က အမ်ားျပည္သူေဆြးေႏြးပဲြမ်ားကိုတားျမစ္ေသာပံုစံအတိုင္း ျဖစ္သည္။ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက၊ သီရိလကၤာႏိုင္ငံအေပၚ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈႀကီးမားလာေသာအခါ တ႐ုတ္ရင္းႏွီးျမႇပ္ႏွံမႈမ်ားအေပၚ လြတ္လပ္ေသာ အုပ္စုမ်ားက အနီးကပ္ေစာင့္ၾကည့္စစ္ေဆးမႈကိုအားမေပးဘဲေနခဲ့ရာ အစိုးရေျပာငး္ေသာ အခါ၌သာ မူ၀ါဒေျပာင္းလဲေတာ့သည္။

          အာဏာရွင္မ်ားအုပ္စိုးေသာအခါ အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖဲြ႕အစည္းမ်ားသည္ တိုက္ခိုက္ျခင္းကိုပင္ခံရသည္။ ကေမၻာဒီးယားတြင္ ႏွစ္ေပါင္းသံုးဆယ္ဟြန္ဆန္အုပ္စိုးေသာအခါ အာဏာရပါတီကို ဆဲေရးတိုင္းထြာေသာ အဖဲြ႕အစည္းေတြကို သည္းမခံဟုေျပာခဲ့သည္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္တြင္ ႐ိွတ္ဟာဆနာအစိုးရ၏ အရာရိွမ်ားက လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႕အစည္းေတြကိုသာမကဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ဦးတည္ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ဂရာမင္းေဖာင္ေဒးရွင္ကိုပါ ထိပါးခဲ့သည္။မိုဟာမက္ယူႏွြတ္ ႏိုင္ငံေရးနယ္၀င္ေရာက္ရန္ႀကိဳးပမ္းမႈကိုလည္း တားဆီးခဲ့သည္။ အိႏိၵယတြင္ လြန္ခဲ့ေသာလက အရပ္ဘက္အဖဲြ႕အစည္း (၉၀၀၀)ခန္႔သည္ ႏိုင္ငံျခားအကူအညီအေထာက္အပံ့ ရေတာ့မည္မဟုတ္ေၾကာင္း ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ကမိုဒီ၏ ျပည္နယ္တြင္ မူဆလင္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ခဲ့မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ တရားစဲြဆိုရန္ ႀကိဳးစားခဲ့သည့္တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူတစ္ေယာက္ကို ရန္ပံုေငြေထာက္ပံ့ခဲ့ေသာ ဖို႔ဒ္ေဖာင္ေဒးရွင္းသည္ အထူးေစာင့္ၾကပ္ျခင္းခံရသည္။

          အရပ္ဘက္အဖဲြ႕အစည္းေတြကို ဒုကၡေပးျခင္းသည္ထိေရာက္ေကာင္း ထိေရာက္ႏိုင္သည္။ တစ္ဘက္တြင္ ထိုသို႔ ဒုကၡေပးျခင္းေၾကာင့္ အစိုးရ၏ အားနည္းခ်က္မ်ားကိုမီးေမာင္းထိုးျပလိုက္သလို ျဖစ္သြားသည္။ ပါကစၥတန္အစိုးရက သူလွ်ိဳမ်ားသည္ အကူအညီေပးေရး၀န္ထမ္းမ်ားအျဖစ္ေယာင္ေဆာင္ၾကသည္ဟု စြပ္စဲြရာ ပါကစၥတန္ကိုယ္တိုင္ကလည္း ထိုသို႔လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္ကို သေဘာေပါက္လာခဲ့ၾကသည္။လြန္ခဲ့သည့္ေလးႏွစ္က ပါကစၥတန္ေထာက္လွမ္းေရးသည္ အိႏိၵယ ကက္ရွ္မီးယား လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥမ်ားကိုေ၀ဖန္ေသာ ၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ လြတ္လပ္သည္ဆိုေသာ အဖဲြ႕အစည္းအား တရားမ၀င္ေငြေၾကးေထာက္ပံ့ခဲ့သည္။

          ယခုအခါ အိႏိၵယသည္လည္း နာမည္ပ်က္စျပဳလာၿပီျဖစ္သည္။ေမလ (၆) ရက္ေန႔တြင္ အိႏိၵယေရာက္ အေမရိကန္သံအမတ္က အရပ္ဘက္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားကို အိႏိၵယအစိုးရကကိုးကြယ္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဒီမိုကေရစီကို ဒုကၡေပးရာေရာက္ေၾကာင္းေျပာၾကားသည္။

          မိုဒီအစိုးရက ထိုေျပာၾကားခ်က္ကို ဂ႐ုစိုက္ေကာင္းမွစိုက္မည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ေသာ ဒုကၡေပးျခင္းမ်ိဳးသည္ ေရရွည္တြင္ အတိုက္အခံတို႔ကို စုစည္းမိသြားေစသည္။
          ႏိုင္ငံမ်ားၾကြယ္၀ခ်မ္းသာလာၿပီး ရည္မွန္းခ်က္ေတြျမင့္မားလာသည့္အခါ၊ လူမႈညီမွ်ေရး၊ အရပ္ဘက္အခြင့္အေရးမ်ား ရရိွျမင့္မားေရးတို႔ကို ကူညီရာ၌အရပ္ဘက္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားသည္ ပို၍ၾသဇာႀကီးမားလာႏိုင္သည္။ သို႔ျဖစ္ရာ ယခုအခါ အစိုးရမဟုတ္ေသာအဖဲြ႕အစည္းမ်ားကို တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ကိုင္တြယ္မႈကို အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳသူမ်ားသည္ ေနာင္တရၾကမည္ဟုအီေကာေနာမစ္မဂၢဇင္းႀကီးက ဆိုသည္။

အိႏိၵယတြင္ ဟိႏၵဴအမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ားက ကမၻာေပၚတြင္အႀကီးဆံုးေသာ အစိုးရမဟုတ္သည့္ အဖဲြ႕အစည္းကို လည္ပတ္ေနသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ အေမရိကန္ႏွင့္အျခားႏိုင္ငံမ်ားေရာက္ အိႏိၵယလူမ်ိဳးမ်ားထံမွ အေထာက္အပံ့ရကာ၊ ယခင္လကျဖစ္ပြားခဲ့ေသာနီေပါငလ်င္အပါအ၀င္၊ မိမိႏိုင္ငံနယ္နိမိတ္ကို ျဖတ္ေက်ာ္ကာ အကူအညီေပးလ်က္ရိွသည္။ အိႏိၵယတြင္မိုဒီအစိုးရမရိွေတာ့ပါက ထိုအဖဲြ႕အစည္းသည္ ထိန္းခ်ဳပ္ေစာင့္ၾကည့္ျခင္းခံရမည္ျဖစ္သည္။ထို႔ေၾကာင့္ အစိုးရမဟုတ္ေသာ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားသည္ ႏွစ္ဘက္ခၽြန္ျဖစ္ေၾကာင္း အီေကာေနာမစ္မဂၢဇင္းကသံုးသပ္ထားသည္။

(Who’s afraid of the activist?)