ကုပ္ (ဂုတ္) က်ီးေပါင္း တက္ျခင္း (ေဒါက္တာ ေအးမင္းထူး)

ေရႊအိမ္စည္စာၾကည့္တိုက္ - စာေပဒါနျပဳသည္·

ေမြးကင္းစ ကေလး တစ္ေယာက္မွာ အ႐ိုးေပါင္း ၂၇ဝ ေလာက္ ရွိပါတယ္။ အသက္အရြယ္ တျဖည္းျဖည္း ရလာေတာ့ အ႐ိုးေတြ တစ္ခုနဲ႕ တစ္ခု ေပါင္းစပ္လာၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ ၂ဝ၆ ႐ိုး ေလာက္ပဲ က်န္ေတာ့ တယ္။ ဒီထဲမွာမွ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ တစ္ခုလံုးကို ေထာက္ပံ့ ထားတဲ့ အဓိက အ႐ိုးကေတာ့ ေက်ာ႐ုိးဆစ္ မႀကီး
 ( Spinal Column ) ျဖစ္ပါတယ္။
ေက်ာ႐ုိးဆစ္ ဆိုတာ အ႐ိုးဆစ္ ေပါင္း ၃၃ ခုနဲ႕ တြယ္ဆက္ ထားၿပီး ကုပ္ကေန ၿမီးေညာင္း႐ုိးထိ ၂၈ လက္မ ေလာက္ ရွည္တယ္။ ခႏၶာကိုယ္ လႈပ္ရွား မႈအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ အ႐ုိးျဖစ္ သလို ဒုကၡ အေပးႏိုင္ဆံုး အ႐ိုးလဲ ျဖစ္တယ္။ ခႏၶာေဗဒကို ေလ့လာ ၾကည့္ရင္ အ႐ုိးေတြဟာ အုတ္ခဲေတြ စီထားသလို တစ္ခုနဲ႔ တစ္ခု ထပ္ေနတယ္။ ၾကားထဲမွာ အဂၤေတလိုမ်ိဳး ၾကားခံ Intervertebral Disc ဆိုတာက ခံေပးထား ရတယ္။ ကူရွင္ သေဘာ ဖိအားကို အလိုက္သင့္ ထိန္းေပးဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ အ႐ိုးေတြကို တည္ၿငိမ္ ေနေအာင္၊ ၿမဲၿမံေနေအာင္ တြယ္ဆက္ ေပးရတာက အရြတ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဆစ္ကေတာ့ လႈပ္ရွား ႏိုင္ေအာင္ ျပဳလုပ္ေပး သလို လႈပ္ရွားမႈ ကိုလဲ ကန္႕သတ္ ေပးတယ္။ ၾကြက္သား ေတြကေတာ့ အ႐ုိးအဆစ္ ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ ေက်ာ႐ုိးဆစ္ ေတြရဲ႕ အလယ္မွာ Spinal Cord ေခၚတဲ့ အာ႐ံု ေၾကာမႀကီး တစ္ေခ်ာင္းက ျဖတ္သြားတယ္။ အဲဒီ ေက်ာ႐ုိးမရဲ႕ တစ္ဖက္ တစ္ခ်က္စီက ထြက္လာတဲ့ အာ႐ံုေၾကာ ေသးေသးေလး ေတြက ခံစားမႈနဲ႔ လႈပ္ရွားမႈကို ျဖစ္ေစတယ္။
အသက္အရြယ္ ႀကီးရင့္ လာတဲ့အခါ အ႐ုိးေတြ ၾကားမွာရွိတဲ့ Intervertebral Disc ၾကားခံလႊာက ၾကြပ္ဆတ္ လာတယ္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အဖိႏွိပ္ခံ ထားရ တာေၾကာင့္ ၾကားခံလႊာက ျပားခ်ပ္ လာပါတယ္။ ရလဒ္ ကေတာ့ အဆစ္ေတြ ကြၽံၿပီး အထဲမွာရွိတဲ့ ေက်ာ႐ုိးမ (သုိ႔မဟုတ္) ေက်ာ႐ိုးက ထြက္လာတဲ့ အာ႐ုံေၾကာ ေတြကို သြားဖိၿပီး က်ီးေပါင္းရဲ႕ လကၡဏာ ေတြ ခံစား လာရတယ္။
ကုပ္မွာျဖစ္ရင္ ကုပ္က်ီးေပါင္း ( Cervicalspondylosis ) လို႕ ေခၚပါတယ္။ က်ီးေပါင္းေၾကာင့္ လက္ျပင ္ေအာင့္သလို တင္းၿပီး နာက်င္ ေနတတ္တယ္။ ပခံုးကေန လက္ေခ်ာင္းေတြ ထိ အပ္နဲ႔ ထိုးသလို တဆစ္ဆစ္ ထံုက်င္ ေနတာလဲ ရွိတယ္။ ဘယ္ဘက္ လက္မွာ ျဖစ္ရင္ ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ မွားတတ္တယ္။ ကုပ္က်ီးေပါင္း ကေန အာ႐ံုေၾကာမ Spinal Cord ကို သြားထိရင္ Cervical Myelopathy ဆိုတာ ျဖစ္လာတယ္။ ေရာဂါက ပိုဆိုး လာတယ္။ ေက်ာ႐ိုး အထက္ အာ႐ံုေၾကာ အရင္းပိုင္းကို ထိခိုက္လို႕ ခႏၶာကုိယ္ ေအာက္ပိုင္းမွာ အားနည္း လာတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေက်ာ႐ုိးက ေထာက္ပံ့တဲ့ ေျခေထာက္ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈနဲ႕ တည္ၿငိမ္မႈကို ထိခိုက္ ေစတယ္။ ေျခေထာက္ အားယုတ္ လာသလို ျဖစ္ၿပီး အေၾကာေတြ ေတာင့္တင္း ေလးလံလာတယ္။ လမ္းေလွ်ာက္ပံု မမွန္ဘဲယိမ္းယိုင္ ေနတယ္။ ျဖစ္တဲ့ ပံုစံက ဒူး အဆစ္ေရာင္ တာနဲ႕လဲ မွားတတ္တယ္။ ညဘက္ ဆီး မၾကာခဏ သြားတာ ေက်ာမွာ ရွိတဲ့ အာ႐ံုေၾကာမ ႀကီးေပၚ သက္ေရာက္မႈ ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ မကုဘဲ ထားရင္ ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆီး၊ ဝမ္း မထိန္းႏိုင္ တာမ်ဳိးထိ ျဖစ္လာ တတ္တယ္။ ကုသနည္းေတြက ေရာဂါ လကၡဏာ ေပၚမူတည္ၿပီး ကြဲျပား သြားတယ္။ အမ်ားစု က ေရာဂါပိုဆိုး မလာေအာင္ နဲ႕ ေဝဒနာကို ယာယီ သက္သာ ေစဖို႔သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဘာလုပ္ ၾကသလဲ။ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ခိုင္းတယ္။ အလြယ္တကူ အိမ္မွာတင္ ဇက္ ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္ေပး ႏိုင္ပါတယ္။
ေခါင္းလွည့္ ေလ့က်င့္ခန္း တစ္ေန႕ သံုးႀကိမ္ (၅) မိနစ္စာ ေလာက္ လုပ္ပါ။ တင္းေနတဲ့ ကုပ္ကို ေရေႏြးအိတ္ သံုးၿပီး အပူကပ္ ေပးႏိုင္တယ္။ ဆရာဝန္ ဆီသြားရင္ အကိုက္အခဲ ေပ်ာက္ေဆး၊ အေၾကာေလွ်ာ့ ေဆးမ်ဳိး ေပးတတ္ တယ္။ သိပ္မဆိုးရင္ Cervial Collar လည္ေထာက္ကို ေန႕တစ္ဝက္ ေလာက္ တပ္ခိုင္းၿပီး သက္သာလာ ေစတယ္။ ဒါမွ မသက္သာ ေသးရင္ Physiotherapist ေတြဆီသြားၿပီး ေလ့က်င့္ခန္း လုပ္တာ၊ အပူေပးၿပီး ႏွိပ္တာမ်ိဳးေတြ လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။ အဆစ္ထဲကုိ စတီးရြိဳက္ ထုိးၿပီး ကုသတဲ့ နည္းလဲ ရွိတယ္။ ေဘးထြက္ ဆိုးက်ိဳးေတာ့ မ်ားတယ္။ ေဝဒနာကို ယာယီ သက္သာ ေစ႐ံုသာ ျဖစ္မယ္။ ေရာဂါေတာ့ အရွင္း မေပ်ာက္ကင္း ေစႏိုင္ပါ။ မသက္သာ ေသးရင္ ေနာက္ဆုံး နည္းက အ႐ိုးအဆစ္ ခြဲစိတ္ ျပဳျပင္နည္း ျဖစ္တယ္။ ခြဲစိတ္နည္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိတယ္။ အဆစ္ ေနရာကို ခြဲစိတ္ၿပီး ပ်က္စီး ေနတဲ့ အပိုင္းေတြကို ရွင္းလင္း ျဖတ္ေတာက္ ရတယ္။ ပ်က္စီးတဲ့ အ႐ုိး ေနရာမွာ ၾကားခံ Bome Implant တစ္ခုနဲ႕ အစားထိုး ထည့္ထား ရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕က မလႈပ္ ႏိုင္ေအာင္ Metallic Plate သတၱဳျပား တစ္ခုနဲ႔ အုပ္ၿပီး ခ်န္ထား ခဲ့တယ္။ အမ်ားစုဟာ ခြဲစိတ္ၿပီး ၆ လမွ ၉ လ အတြင္း အလုပ္ေတြ ျပန္လုပ္ႏိုင္ ၾကတယ္။ က်ီးေပါင္းဆိုတာ အ႐ိုးအဆစ္ ေတြ တျဖည္းျဖည္း ပ်က္စီး ယိုယြင္း လာတဲ့ ေရာဂါမ်ဳိး ျဖစ္ပါတယ္။
ပ်က္စီးမႈက ေႏွးတာနဲ႔ ျမန္တာပဲ ကြာျခားတယ္။ ပ်က္စီးေနတဲ့ အဆစ္ အျမစ္က အာ႐ံုခံေၾကာ ေတြကို ဖိမိတဲ့ အခါ က်ီးေပါင္း လကၡဏာေတြ စတင္ ခံစားလာ ရတယ္။ ဘယ္အခ်ိန္မွ စတင္ ခံစားရလဲ တစ္ေယာက္ နဲ႕ တစ္ေယာက္ မတူႏိုင္ဘူး။ အသက္အရြယ္၊ အလုပ္အကိုင္၊ အေနအထိုင္ ေပၚလဲ မူတည္တယ္။ တခ်ဳိ႕က သိပ္မဆုိး ေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ မခံႏိုင္ ေအာင္ နာက်င္ တတ္တယ္။ တူညီတာက တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ေရာဂါပိုဆိုး လာတာပဲ ျဖစ္တယ္။ ဒီအတြက္ ဘာေတြ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္သင့္လဲ။ အေနအထိုင္ ဆင္ျခင္ပါ။ ထိုင္တဲ့ပံုစံ၊ အိပ္တဲ့ပံုစံ မွန္ကန္ဖို႕ လိုအပ္တယ္။ ဥပမာ ထုိင္တဲ့အခါ ခါးမတ္မတ္ထား၊ ေရွ႕တည့္တည့္ ႐ႈၿပီးထုိုင္ပါ။ အိပ္တဲ့အခါ ေခါင္းအုံး တစ္လံုးထက္ မပိုသင့္ဘူး။ က်ီးေပါင္း အတြက္ သီးသန္႔လာတဲ့ (အလယ္က အခ်ဳိင့္ပါတဲ့) ေခါင္းအံုးမ်ဳိး နဲ႕ အိပ္သင့္တယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ ဇက္ ေလ့က်င့္ခန္း သာမက ခါး ေလ့က်င့္ခန္း ပါ လုပ္ၾကည့္ပါ။ ေရကူးသလို ေျခ၊လက္ ေလ့က်င့္ခန္း မ်ဳိးလဲ ေကာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေလ့က်င့္ခန္းကို အလြန္အကြၽံ ျဖစ္ေအာင္ မလုပ္သင့္ဘူး။ ေႏွးေႏွးနဲ႕ မွန္မွန္သာ လုပ္ပါ။ ကုိယ္ အေလးခ်ိန္ကုိ တတ္ႏိုင္သမွ် ထိန္းပါ။ ေဒါက္ျမင့္ဖိနပ္၊ ခြာျမင့္ဖိနပ္ မစီးသင့္ဘူး။ က်ီးေပါင္းထတဲ့ အခ်ိန္မွာ မ်က္စိ အာ႐ံုစိုက္ ရတဲ့အလုပ္ ေတြ တတ္ႏိုင္ သမွ် ေရွာင္ထား သင့္တယ္။ တီဗြီ၊ ကြန္ပ်ဴတာ၊ စာအုပ္ မဖတ္ပါနဲ႕။ ေရေအး မကိုင္ပါနဲ႕။ ပန္းကန္ေဆး၊ အဝတ္ေလွ်ာ္၊ မီးပူတိုက္ အလုပ္ေတြ မလုပ္ပါနဲ႕။ အဲကြန္း၊ ပန္ကာေလ က ပိုဆိုး တတ္တယ္။ ေရခ်ဳိးတဲ့အခါ ေရပူကိုသာ သံုးပါ။ ေယာဂက်င့္ တာလဲ ေလ့က်င့္ခန္း တစ္မ်ဳိးျဖစ္လို႕ က်ီးေပါင္း အတြက္ ေကာင္းတယ္။ တ႐ုတ္ အပ္စိုက္ ကုထံုးကလဲ အက်ဳိးရွိ ႏိုင္တယ္။ ဗမာေဆး ဆိုတာေတြလဲ စမ္းလို႔ ရပါတယ္။ ေဆးပညာက အသိအမွတ္ မျပဳေပမယ့္ ေကာင္းတဲ့ နည္းေတြလဲ ရွိႏိုင္တယ္။ ေရာဂါေပၚ မူတည္ၿပီး တစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ တုံ႔ျပန္မႈေတြ ေတာ့ ကြာျခား ႏိုင္ပါတယ္။